Είσαι σαν το γάλα στο νερό

Δεν ξεχωρίζω

ποιο το πρώτο

ποιο το δεύτερο,

ποιος ο αφέντης

και ποιος ο δούλος,

τι είναι μικρό

και τι μεγάλο.

Ω Κύριε, λευκέ σαν γιασεμί,

αν σ’ αγαπούσε ένα μυρμήγκι

και σε δόξαζε,

δεν θ’ αποκτούσε τότε

δαιμονικές δυνάμεις;

[…]

Ήταν σαν ρυάκι

που χανόταν

στον ξερό βυθό μιας λίμνης

σαν τη βροχή που πέφτει καταρράκτης

στα φυτά, στα διψασμένα ξύλα.

Ήταν λες και η απόλαυση του κόσμου

και ο δρόμος προς τον άλλο

και τα δύο να πλησίαζαν προς τα εμένα.

Βλέποντας τα πόδια του δασκάλου,

ω, Κύριε, λευκέ σαν γιασεμί,

έγινα κάτι που αξίζει.

[…]

Όταν δεν ήξερα ποια ήμουν

πού βρισκόσουν;

Όπως το χρώμα στο χρυσάφι,

βρισκόσουν μέσα μου.

Είδα σε σένα,

Κύριε λευκέ σαν γιασεμί,

το παράδοξο της ύπαρξής σου

εντός μου

δίχως να φαίνεται ένα μέλος σου.

[…]

Τέσσερις φορές τη μέρα

θρηνώ για σένα.

Τέσσερις φορές τη νύχτα

τρελαίνομαι για σένα.

Κείτομαι χαμένη,

άρρωστη για σένα, νύχτα και μέρα,

ω Κύριε, λευκέ σαν γιασεμί.

Από τότε που ρίζωσε

η αγάπη σου

έχω ξεχάσει την πείνα,

τη δίψα, τον ύπνο.

[…]

Όταν μια καρδιά αγγίζει

και νιώθει μία άλλη,

δεν θα την κατακλύσει το συναίσθημα;

Μπορεί ν’ αντέξει τότε ευπρέπειες;

Ω, μητέρα, πρέπει να έχεις τρελαθεί,

αγάπησα τον Κύριό μου,

τον λευκό σαν γιασεμί,

εξ’ ολοκλήρου παραδόθηκα.

Πήγαινε, πήγαινε, δεν θέλω τίποτα ν’ ακούσω

από ζητήματα μάνας και κόρης.

Πήγαινε τώρα.

[…]

Σύζυγος μέσα,

εραστής έξω.

Δεν μπορώ να τους διαχειριστώ και τους δυο.

Αυτός ο κόσμος

κι εκείνος ο άλλος

δεν μπορούν να τους διαχειριστούν και τους δυο.

Ω, Κύριε λευκέ σαν γιασεμί

Δεν μπορώ στο ένα χέρι να κρατήσω

και τον στρογγυλό καρπό

και το επίμηκες τόξο.

[…]

Αγαπώ τον Ωραίο:

δεν έχει θάνατο,

δεν έχει σήψη ούτε μορφή

δεν έχει τόπο ή πλευρά

δεν έχει τέλος ή σημάδια εκ γενετής.

Τον αγαπώ, μητέρα. Άκου.

Αγαπώ τον Ωραίο

δίχως δεσμό ή φόβο

δίχως φατρία ή πατρίδα

δίχως ορόσημα

της ομορφιάς του.

Οπότε ο Κύριός μου, ο λευκός σαν γιασεμί, είναι ο σύζυγός μου.

Πάρ’ τους συζύγους που πεθαίνουν

και σαπίζουν και τάισέ τους

στις φωτιές της κουζίνας σου!

[…]

Τι ξέρουν

οι στείρες

από τους πόνους της γέννας;

Οι μητριές

τι ξέρουν

από φροντίδα αγάπης;

Πώς μπορεί ο αλάβωτος

να ξέρει τον πόνο

του λαβωμένου;

Ω, Κύριε λευκέ σαν γιασεμί

η λεπίδα της αγάπης σου

καρφώθηκε και έσκισε τη σάρκα μου,

σφαδάζω,

ω μητέρες,

τι γνωρίζετε από μένα;

————————————————————–

Η Άκκα Μαχαδέβι (Akka Mahadevi περ.1130-1160) ήταν ποιήτρια και ακτιβίστρια του 12ου αιώνα στην Ινδία. Θεωρείται η πρώτη γυναίκα που έγραψε βακάνα (vachanas) στη γλώσσα των Καννάντα. Μέσω της ποίησής της εξέφρασε τις ριζοσπαστικές της απόψεις για τον ρόλο της γυναίκας μέσα σε μία ιδιαίτερα πατριαρχική κοινωνία καθώς και τις προκλητικές για την εποχή (αλλά και για σήμερα) απόψεις της για τον διαχωρισμό των καστών και τον ινδουιστικό μυστικισμό. Αναμείχθηκε ενεργά στο κίνημα Μπάχτι (Virashaiva Bhakti Movement), τα μέλη του οποίου αντιτάχθηκαν στο συστημα των καστών και στον ορθόδοξο ινδουσιμό και τις πρακτικές του. Οι ύμνοι που έγραφαν ήταν αποκλειστικά αφιερωμένοι τον θεό Σίβα.

Η  Άκκα Μαχαδέβι απέρριψε την οικογενειακή και κοσμική ζωή, αρνούμενη έναν πλούσιο γάμο και μια ζωή πολυτέλειας. Πέρασε τη ζωή της ως περιπλανώμενη ποιήτρια – μοναχή, ταξιδεύοντας σε ολόκληρη τη νότια Ινδία και τραγουδώντας ύμνους στον θεό Σίβα. Οι μη συμβατικοί της τρόποι προκαλούσαν μεγάλη αναστάτωση στην συντηρητική κοινωνία και ακόμη και ο γκουρού της, επίσης ποιητής Allama Prabhu, αντιμετώπισε πολλές αντιδράσεις στην προσπάθειά του να την εντάξει στους μοναστικούς κύκλους. Ως πιστή του ασκητισμού, λέγεται ότι η Μαχαδέβι αρνήθηκε να φορέσει ρούχα – κάτι που ήταν μια κοινή πρακτική μεταξύ ανδρών ασκητών, αλλά προκλητική στάση για μια γυναίκα.

Αν και έγραψε λιγότερους ύμνους από σύγχρονούς της ποιητές-αγίους του Ινδουισμού όπως οι Basavanna, Siddharama και Allamaprabhu, της δόθηκε από τους ίδιους ο τιμητικός τίτλος «Άκκα» που σημαίνει «μεγαλύτερη αδελφή». Από τους σύγχρονους μελετητές, θεωρείται εξέχουσα προσωπικότητα στον τομέα της γυναικείας χειραφέτησης και της αποδίδονται περίπου 350 βακάνα. Η ποίησή της διερευνά κυρίως το ζήτημα της απόρριψης του θανάτου και της αγάπης υπέρ της αιώνιας αγάπης του Θεού. Τα βακάνα της μιλούν επίσης για τις μεθόδους που ακολουθούν οι αναζητητές της φώτισης, όπως ο θάνατος του «εγώ» και η καταστολή των επιθυμιών και των αισθήσεων. Σε πολλούς ύμνους της περιγράφει την αγάπη της για τον θεό Σίβα ως μοιχεία, βλέποντας τον υποτιθέμενο σύζυγό της και τους γονείς της ως εμπόδια στην ένωση της με τον Κύριό της.

Σήμερα, η Άκκα Μαχαδέβι τιμάται ως αγία του Ινδουισμού και συνεχίζει να κατέχει σημαντική θέση στη λαϊκή κουλτούρα και τη συλλογική μνήμη των Ινδών. Δρόμοι και πανεπιστήμια έχουν το όνομά της και το έργο της εξακολουθεί να εκδίδεται και να μελετάται. Η παρούσα μετάφραση αποσπασμάτων του ποιήματος “Lord White As Jasmine” έγινε από τα αγγλικά, από την έκδοση των Penguin Classics, αρχική μετάφραση από τα ινδικά από τον Α.Κ. Ramanujan.

———