Δεν είσαι ένας τάφος. Αγνοείς κάθε σιλό που δεν σκας την κοιλιά του. Δεν είσαι μια ειρήνη. Η μυλόπετρά σου συνέχεια ακονίζει έναν θυμό έσχατο μαχαιριών και κοραλλιών. Εξ άλλου κατά μια έννοια δεν είσαι άλλο παρά η φόρα η άγρια του αίματός μου που μου δόθηκε να δω και που έρχεται από πολύ μακρυά, όταν το σιωπηλό γέλιο του menfenil[1] προπορεύεται πλατσουρίζοντας από το πένθιμο βάθος του λαιμού του ορίζοντα.
Και να που λαιμός αλόγου θυμωμένος βλέπομαι μεγάλο φίδι. Τυλίγομαι ξετυλίγομαι πηδάω. Είμαι στ’ αλήθεια άλογο κούρσας-τεντωμένος προς μια αστραποβόλα δαγκωματιά. Δεν πέφτω κάτω. Χτυπώ, τσακίζω κάθε πόρτα τσακίζω και χλιμιντρίζοντας, απόλυτος, τσερβέλο, δικαιοσύνη, παιδική ηλικία με τσακίζω. Κλίμα κλίματα γνώση της κραυγής, η διασπορά σου τουλάχιστον θ’ απλωνότανε και πιο μακρυά από κάθε τρομάρα;
Παρ’ όλα αυτά ίδια με πλούσια κόμη το στυφό κρασί του Φορ Κινό[2] σκαρφαλώνει την απόκρημνη τροπή των βράχων πολύ δυνατό μέχρι τον στρεβλό λήθαργο των κοκολόμπ[3].
Η βροχή
Μετά που είχα μεσ’ από το σίδερο μεσ’ από τη φωτιά μεσ’ από τη στάχτη επισκεφθεί τα μέρη τα πιο διάσημα της ιστορίας μετά που είχα μεσ’ από τη στάχτη μεσ’ από τη φωτιά μεσ’ από τη γη και τ’ άστρα κάνει φιλοφρονήσεις με τα νύχια μου σκύλου άγριου και βεντούζας στον αυταρχικό αγρό των πρωτοπλασμάτων
Βρέθηκα όπως στα συνηθισμένα του άλλοτε καιρού στη μέση ενός εργοστασίου κόμπων οχιάς μέσα σε μια δέσμη κάκτων μέσα σε μια διεργασία προσκυνημάτων αγκαθιών ̶ και όπως στα συνηθισμένα ήμουνα σαλιωμένος από όργανα κι από γλώσσες γεννημένες χίλια χρόνια πριν από τη γη ̶ και όπως στα συνηθισμένα έκανα την πρωινή προσευχή μου εκείνη που με προστατεύει απ’ το κακό μάτι και που απευθύνω στη βροχή κάτω απ’ το αζτέκο χρώμα του ονόματός της
Βροχή που τόσο ευγενικά πλένεις το ακαδημαϊκό αιδοίο της γης με μια έκχυση έκφυλη
Βροχή πανίσχυρη που κάνεις να πετιέται το δάχτυλο των βράχων κάτω απ’ τον πέλεκυ
Βροχή που μπουκώνεις μια στρατιά σκουληκιών όπως δε θα ‘ξερε να τα θρέψει ένα δάσος μουριές
Βροχή στρατηγέ ευφυέστατε που σπρώχνεις πάνω στον καθρέφτη του αέρα τη στρατιά σου από ζιγκ-ζαγκ οχθών αμμόλοφων αμέτρητων που δεν μπορείς να μην εκπλήξεις την πλήξη την πιο καλά φυλαγμένη
Βροχή κυψέλη σφηκών ωραίο γάλα του οποίου είμαστε τα γουρουνάκια
Βροχή βλέπω τα μαλλιά σου που είναι μια έκρηξη συνεχής ενός πυροτεχνήματος από hura-crépitants[4] τα μαλλιά σου ψεύτικες ειδήσεις αμέσως διαψευδόμενες
Βροχή που μέσα στα πιο αξιοκατάκριτα ξεχειλίσματά σου δεν φρόντισες να ξεχάσεις πως τα νεαρά κορίτσια του Σιρικί[5] βγάζουν ξαφνικά απ’ το κορσάζ της νύχτας μια λάμπα φτιαγμένη από πυγολαμπίδες συγκινητικές
Βροχή άτεγκτη που γεννάς αυγά που οι κάμπιες τους είναι τόσο περήφανες που τίποτα δεν μπορεί να τις υποχρεώσει να περάσουνε στη χρυσαλλίδα του ήλιου και να τον χαιρετήσουνε σα ναύαρχο
Βροχή που είσαι η βεντάλια από φρέσκο ψάρι πίσω απ’ το οποίο κρύβονται οι αυλικές ράτσες για να δουν να περνάει η νίκη με τα βρώμικα πόδια
Χαίρε εσύ βροχή βασίλισσα στο βάθος του αιώνιου θέα που έχεις τα χέρια σου πολλαπλά και που το πεπρωμένο σου είναι μοναδικό εσύ σπέρμα εσύ κεφάλι εσύ ρευστό
Βροχή ικανή για όλα εκτός απ’ το να πλύνεις το αίμα που τρέχει στα δάχτυλα των δολοφόνων των λαών που τους πιάσανε στον ύπνο κάτω απ’ τα ψηλά δάση της αθωότητας
Αποκλήρωση
Μόλις πιέσω τον μικρό αποσυνδετή που έχω κάτω απ’ τη γλώσσα μου σε ένα μέρος που ξεφεύγει κάθε ανίχνευση από κάθε βομβαρδισμό μικροσκοπίου από κάθε μαντική επίδοση ραβδοσκόπου κάτω από την τριπλή του πυκνότητα ψεύτικων βλεφαρίδων αιώνων ύβρεων στρωμάτων αποικιών πολυπόδων αυτού που μου χρειάζεται ν’ αποκαλέσω η σπηλιά μου με τον νιαγάρα της μέσα σ’ ένα σύντριμμα κατσαρίδων μέσα σε μια σύσπαση κόμπρας μια γλώσσα σαν μια αφορμή εκπλήξεως κάνει το πήδημα από μια μηχανή που φτύνει ένα στόμα κατάρες ένα πάνω ανέβασμα των υπονόμων της κόλασης μια εκσπερμάτωση προαγγελτική μια εκπήδηση ουρική μια εκπομπή μολυσματική έναν ρυθμό θειαφιού που τροφοδοτεί μια μη διακοπτόμενη ροή επιφωνημάτων και τότε να φυτρώνοντας ανάμεσα στα λιθόστρωτα οι οργισμένοι μπλε ευκάλυπτοι του πετρελαίου που αφήνουν πολύ μακρυά πίσω τους την εκτυφλωτική λάμψη από βερόνικες[6] τα κρανία εφάμιλλα με το ντελίριο της σκόνης όπως το δαμάσκηνο jaboticaba[7] και τότε να αρχινισμένος μέσα σ’ έναν παχύ βόμβο κηφήνων ο αληθινός πόλεμος της μεταβίβασης εξουσίας όπου όλα τα μέσα είναι καλά να που ανεβαίνουν τα ταξιδιωτικά περιστέρια της πυρκαγιάς να το κρότημα των μυστικών πόστων και οι πυκνές τούφες μαύρου καπνού που μοιάζουν με βλαστήσεις αιδοίων που πετιώνται στον αέρα από το σπρώξιμο των νεφρών της οχείας. Μετράω. Στην άλλη πλευρά του δρόμου μια αρμιλλάρια χρώματος μελιού ξάπλωσε σαν δέντρο-νάνος στο πλευρό μια ξεριζωμένη εκκλησία περιορισμένη από την καταστροφή στις πραγματικές της διαστάσεις δημόσιου ουρητηρίου. Περνάω πάνω από γέφυρες γκρεμισμένες. Περνάω κάτω από αψιδώματα καινούργια. Μάτι έλκυθρο στο κάτω μέρος ενός μάγουλου ανάμεσα στα ξύλινα και τα χάλκινα καλογυαλισμένα ένα σπίτι στο χείλος του γκρεμού τομή η βιασμένη παρθενία της νεαρής κοπέλας του σπιτιού τα σώματα και τα καλά του πατέρα και της μητέρας χαμένα που αυτοί πιστεύανε στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου και στο βάθος μιας μάλλινης κάλτσας οι όρχεις τρυπημένοι με μια βελόνα πλεξίματος ενός απεργού από χώρες μακρυνές.
Φέρνω το χέρι μου στο πρόσωπό μου είναι μια φουρνιά νεοσσών μουσσώνων. Φέρνω το χέρι μου στην ουρά μου. Λιποθύμησε μέσα σ’ έναν καπνό από φύλλα. Όλη η λάμψη η λιποτάκτισα τ’ ουρανού βρήκε καταφύγιο στις μπάρες θερμασμένες ως το κόκκινο το άσπρο, το κίτρινο των φιδιών προσεκτικών στο μαράζωμα αυτού του τοπίου του περιφρονημένου απ’ το κατρουλιό των σκυλιών.
Προς τι;
Οι πλανήτες είναι πουλιά πολύ-πολύ γόνιμα που την κάθε στιγμή ξεφράζουν μεγαλόπρεπα τα σιλό τους με γκουανό[8] η γη πάνω στη σούβλα της ξερνάει διαδοχικά το λίπος από καθένα απ’ τα πρόσωπά της
Φούχτες ψάρια γαντζώνουνε τις φωτιές τους για κλήση βοήθειας στις παραστάδες των άστρων των οποίων το γέρικο γλίστρημα θρυμματίζεται μέσα στη νύχτα μέσα σε μια πυκνή γεύση πολύ πικρή κόκας.
Σε ποιόν από σας δεν συνέβη ποτέ να χτυπήσει μια γη εξ αιτίας της κακότητας των κατοίκων της; Σήμερα είμαι όρθιος και μέσα στη μόνη ασπρίλα που οι άνθρωποι ποτέ δεν μου αναγνώρισαν.
Η μετάφραση αυτή έγινε από τα Γαλλικά, από την συλλογή ποιημάτων, Ferrements, et Autres Poèmes του Aimé Césaire, Éditions du Seuil, 1994 και Éditions Points, 2008, όσον αφορά την εισαγωγή του επίσης Μαρτινικέζου ποιητή Daniel Maximin.
25 Σεπτεμβρίου 2022
Σημείωμα
Aimé Césaire, 1913-2008, μεγάλος ποιητής από τη Μαρτινίκα, δημιουργός μιας νέας σύνθεσης, μιας ποίησης που είναι κοσμογονία, καθώς πίνει και καταπίνει γλώσσες, πολιτικές και ρεύματα, πολιτισμούς, τεχνολογίες και πολέμους, φυτά, ζώα, συνουσία, γέννηση, θάνατο. Κοσμογονία. Μόνον αυτή η λέξη αρμόζει στην μεγάλη ποίηση του Aimé Césaire, που συντρίβει επίθετα, προτάσεις, συμβατική λογική και σουρεαλισμό. Υπήρξε! Τι τύχη! Είχαμε τη μικρή μας ευκαιρία. Αλλά τη χάνουμε, τη χάσαμε. Καθώς το Σύμπαν ετοιμάζεται να πετάξει έξω πυξ-λαξ, τον τιποτένιο πλανήτη, la planète exécrable.
Μαρία Τσάτσου
[1]menfenil: όμιλος υπηρεσιών υγιεινής, πλυντήρια, σιδερωτήρια, επαγγελματικών και μη ειδών, στην Μαρτινίκα.
[2] Fort Kino: τοποθεσία στην πρωτεύουσα της Μαρτινίκας, Fort-de France.
[3] coccolobes, αγγλικά sea grapes, επιστημονικό όνομα, coccoloba unifera, δένδρο που υπάρχει και στην Καραϊβική.
[4] hura-crépitants, αγγλ. sandbox tree: δένδρο της Νοτίου Αμερικής, άρα και της Καραϊβικής, με ιαματικές ιδιότητες, με κορμό γεμάτο από αιχμηρές μεγάλες σφήνες, του οποίου οι καρποί εκρήγνυνται και εκτινάσσονται όταν ωριμάσουν.
[5] Chiriqui: περιοχή μεγάλης φυσικής ομορφιάς στον Παναμά
