Από τη μουσική ομάδα «Ο πάπυρος του κ. Fachelmann», με επικεφαλής τον συνθέτη Γιώργο Λυκούρα, εκδόθηκε πρόσφατα, στο πλαίσιο της τραγικής επετείου της μικρασιατικής καταστροφής του 1922 και της εκρίζωσης του Ελληνισμού από τις πανάρχαιες εστίες του, ένα καλαίσθητο έντυπο, με θαυμάσιο εικαστικό υλικό, γεωγραφικούς χάρτες, πορτραίτα, σχόλια και σημειώσεις και με επιλεγμένα ποιήματα του συνθέτη και τριών σύγχρονων ποιητών, που έχουν βραβευθεί με τιμητικές διακρίσεις.
Ιθύνων νους της έκδοσης είναι ο μουσικολόγος και ερευνητής Γιώργος Λυκούρας, διπλωματούχος του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, τιμηθείς με το πρώτο Εμπειρίκειο Βραβείο για τα Μαθηματικά (2000). Από το πολυδιάστατο έργο του καταχωρούνται στο έντυπο έξι ποιητικές συνθέσεις, εμπνευσμένες, εν πολλοίς, από την αρχαιοελληνική παράδοση και τη μουσική αρμονική θεωρία και πράξη, σε όλες τις εκφάνσεις τους. α. Αριστόξενος, διακεκριμένος Ταραντίνος μουσικός της κλασικής εποχής (4ος π.Χ. αι.) και μαθητής του Αριστοτέλη. β. Ελένη, που παραπέμπει συνειρμικά στην αντίστοιχη ομηρική (Ἀργείην, Ιλιάδ. Β 161 και λευκώλενον, Γ 121). γ. Λέγετος, μουσικός δρόμος που καθοδηγεί τον ποιητή με την ιδέα της μεσότητας του μουσικομαθηματικού λόγου, την αρχαία μουσική θεωρία και την αριστοτελική φιλοσοφία. «Ανατολή μου, αναπνοή μου / είσαι ένας ήλιος που λάμπει στους δρόμους» και «Όσο έχω εσένα δεν φοβάμαι…». δ. Γέρασα (Το ζεϊμπέκικο των ποταμών), που αναφέρεται στην ομώνυμη αρχαιοελληνική ιορδανική πόλη, στον δρόμο για την Αραβία, κέντρο εμπορίου και πλούτου, πατρίδα του μεγάλου μαθηματικού Νικομάχου. ε. Το χαλί, τουρκικό χαλί φερμένο από τον παππού του από το Αϊβαλί (Κυδωνίες), μνήμες της Ανατολής και, τέλος, στ. Του Γιώργου Λίκου και του Καββαδία, «ποιητικά ιστία» που τα έχει μπροστά του και αποτελούν νοσταλγικές αναδρομές σε τραγικές ιστορίες του παρελθόντος.
Στο έντυπο ανθολογούνται, επίσης, ποιητικά συνθέματα τριών σύγχρονων σπουδαίων ποιητών. 1. Της Τασούλας Καραγεωργίου, δ.φ. Επίτιμης Σχολικής Συμβούλου Δ.Ε. και πρώην Προέδρου της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων, βραβευθείσας από την Ακαδημία Αθηνών για το πλούσιο έργο της, ποιητικό και μεταφραστικό (Σαπφώ, Ήριννα, Παλατινή Ανθολογία). Γεννημένη στην Αλεξάνδρεια, την καβαφική πόλη, το 1954, με ρίζες μικρασιατικές από την Αττάλεια, αποτυπώνει τη συγκινησιακή της φόρτιση και τις νοσταλγικές της μνήμες στα συνθέματα: Βιογραφικό «Γεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου κι είχα πατέρα πρόσφυγα απ’ τη Μικρά Ασία.» (Το μετρό) με εξαίσιους στίχους «για τον νόστο της ψυχής στη γη της μέσα μνήμης» και «τα ποικιλόδειρα πουλιά της ξενιτιάς και της αποδημίας».
β. Η παλιά Μικρασία, με σπαραγμό ψυχής για τις χαμένες πατρίδες (Όπου νά ‘ναι, Ιστορία, για πάντα τη χάνουμε την παλιά Μικρασία) και
γ. Από ξένο τόπο, με αναφορά στον τραγικό Ευριπίδη και στη βασίλισσα της Τροίας, σύμβολο μεγαλείου και δυστυχίας. «Άπολις είμαι κι έρημος», θα πει, «όπως η Εκάβη».
Ο Τάσος Γαλάτης (φιλολογικό ψευδώνυμο του Τάσου Παπαδόπουλου), αγαπητός φίλος και συνάδελφος, διακεκριμένος κλασικός φιλόλογος, υπηρέτησε ως καθηγητής σε σχολεία της Ελλάδας και του εξωτερικού. Μωραΐτης την καταγωγή, από τη Φιγαλεία (Ζούρτσα) της Ηλείας, γεννήθηκε το 1937 στο Αργοστόλι, μεγάλωσε, όμως, στη Νέα Ιωνία και στη λαϊκή συνοικία Καλογρέζα, κέντρο της προσφυγιάς, τόποι που αναφέρονται, εν εκτάσει, στο έργο του. Ο Γαλάτης τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, το έργο του μεταφράσθηκε στα αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά και εκδόθηκε στον συνολικό τόμο: Ο κάλλιστος κόσμος, Άπαντα, Gutemberg 2020.
Ο ποιητής αποτυπώνει, με στοχαστικό βάθος, τις βιωματικές του εμπειρίες από τη μετεμφυλιακή Ελλάδα, με τα τραύματα του εμφύλιου σπαραγμού στο Χώμα «το αίμα νερό δεν γίνεται», Τα χαράγματα, 1986, ενώ η αρχαιογνωσία, απόρροια των σπουδών του, είναι διαρκώς παρούσα στο έργο του. Έτσι, στο ποίημα Ο τυφλός αοιδός, ο ομηρικός θεϊκός Φήμιος (Οδύσ. α 154) μετουσιώνεται σ’ ένα σημερινό τυφλό, τον Θύμιο, που με το ακκορντεόν στον ώμο, τραγουδάει, μέσα στο λεωφορείο, το ξερίζωμα και τους καϋμούς της προσφυγιάς.
Τέλος, ο Γιώργος Λίκος (Πρίγκηπος 1920 – Αθήνα 2000), σιφνεϊκής καταγωγής, φίλος και θαυμαστής του Εμπειρίκου, ποιητής της παγκόσμιας θάλασσας, τιμήθηκε, με μεγάλο αφιέρωμα, στο Διεθνές Συνέδριο της Σίφνου (2002) και ο Γ. Λυκούρας μελοποίησε δέκα ποιήματά του.
Το ποίημα Ικεσία (Ἄφες ἡμῖν) διακρίνεται για τη θρησκευτικότητά του, ενώ στο ποίημα η Νοσταλγία της Σίφνου, (Στα ξένα) αναπολεί με συγκίνηση το νησί της καταγωγής του, «Του νησιού μικρό βραχάκι μου…», με την Παναγιά Χρυσοπηγή, «που χαμογέλασε και δάκρυσε για το χατίρι μου».
Όλα τα ποιήματα της έκδοσης θα παρουσιασθούν μελοποιημένα, «πικρά γεωγραφούμενα τραγούδια» σ’ όλη την ελληνική επικράτεια, που έχει μνήμες του ανατολικού πολιτισμού μας, και στην Κύπρο.
Αναστάσιος Αγγ. Στέφος, δ.φ. Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων και του Συλλόγου «Οι Φίλοι του Μουσείου Γ. Δροσίνη»
