Την Παρασκευή, 22 Ιουνίου 2018, το 1ο Λύκειο Γέρακα Αττικής, με επικεφαλής την διδάκτορα φιλόλογο και ταλαντούχα καθηγήτρια Νατάσα Αβούρη, έκανε κάτι που σπάνια συμβαίνει στο βαθμό που συνέβη.
Η Αβούρη ανέλαβε να κλείσει τη σχολική χρονιά εορταστικά, με ένα θεατρικό έργο που να συγκινεί τα παιδιά, αλλά να μην είναι θλιβερό· και το έργο που επελέγη ήταν το Ρωμαίος και Ιουλιέτα του μεγαλύτερου συγγραφέα των νεότερων χρόνων ΟΥΙΛΙΑΜ ΣΑΙΞΠΗΡ. Όμως αυτό είναι τραγωδία και εορτασμός με τραγωδία δεν γίνεται. Άσε που η Ιουλιέτα πεθαίνει δυο φορές· σαν να λέμε, διπλή τραγωδία. Χρειαζόταν, λοιπόν, κάτι άλλο για να εορτάσουμε, αλλά και να μας αφορά οπωσδήποτε. Ο έρωτας μας αφορά και μάλιστα στην ηλικία των δεκαπέντε και δεκαεφτά!!!
Η ευφυής καθηγήτρια πήρε το γνωστό έργο του Σαίξπηρ και από τη Βερόνα το μετέφερε στην αυλή του σχολείου της, αξιοποιώντας την ιδέα του Άγγλου συγγραφέα όσο πιο γόνιμα και δημιουργικά γινόταν, με μερικές σοφές αλλαγές. Από το 1600 έφυγε κι έφτασε στο 2018. Από τις οικογένειες των Καπουλέτων και Μοντέγων κράτησε τα ονόματα αλλά τους άλλαξε τα κοστούμια. Κατ’ επιλογήν κράτησε ράσα, μπέρτες και θεατρικά παραγεμίσματα, έφερε στη σκηνή τζην και κολάν. Τις μονομαχίες τις άλλαξε με λογομαχίες. Τους ανόητους λόγους τους μετέτρεψε σε επιδεικτικούς ρητορικούς. Ο κάθε εκπρόσωπος έχει στη γλώσσα το σπαθί και κινητό στο χέρι. Με επιχειρήματα θα ρίξει τον αντίπαλο «νεκρό», με λόγια προφορικά και με μηνύματα γραπτά. Και ποια η αιτία τούτου του κακού; Καπουλέτοι και Μοντέγοι μαλώνουν για την Κατεύθυνση. Ποια είναι η καλύτερη, η Θετική ή η Θεωρητική. Την λύση θα δώσουν στο τέλος οι Συναινετικοί, αλλά έχουμε δρόμο ως εκεί.
Από τους Θετικούς το λόγο παίρνει ο Μερκούτιος:
– Πρώτα- πρώτα οι αριθμοί, και ρητοί κι ακέραιοι. Ποιος τη φύση συγκροτεί; Τι του κόσμου η απαρχή; Λογική χωρίς στολίδια, χωρίς φλύαρα βαρίδια, χωρίς τι και πώς και πού και της ηθικής ταμπού. Με τα τόσα σας τα λόγια- των ποιητάδων μοιρολόγια- σαν τι θέλετε να πείτε; Στη γωνιά σας αρκεστείτε! Τα περιοδικά στοιχεία, οι ενώσεις στη Χημεία μού αρκούν για ερμηνεία δίχως τη φιλολογία. Θεωρήματα σωρό, νόμοι για να εξηγώ, απ’ του ατόμου τη δομή ως το άπειρο εις την νι. Όταν άπραγοι κοιτάτε και τ’ αστέρια μελετάτε με ρομάντζα μοναχά μήπως γίνεται δουλειά; Με θερμοδυναμική και κβαντομηχανική ή μετά με Αστρονομία, Φυσική, Βιολογία τα ερωτήματα του νου παύουν να ’ναι του κενού. Γεωμετρία, Ιατρική, Γεωλογία, Γενετική ποιος θα δώσει ευθύς τη λύση και τον κόσμο θα βοηθήσει; Διάγνωση είτε θεραπεία, ανάπτυξ’ ή τεχνολογία επιστήμες φυσικές είναι πρώτες θες δε θες! Πάντ’ αυτές του ανθρώπου αξία, των παιδιών κληρονομία. Εσείς μόνο τα βιβλία μελετάτε με λατρεία και μετά; Γράφετε κι άλλα! Μα δεν ντρέπεστε μια στάλα; Έτσι να αναμασάτε και τη γνώση να τραβάτε πάντα με άλλη ερμηνεία! Ε, νισάφι, αηδία! Να, κι ο αγώνας μας αυτός μάταιος είν’, ανούσιος. Μου κοστίζει τόση ώρα και του νου μου τ’ άξια δώρα. Και γι’ αυτό για να τελειώνω, δίχως να το ξημερώνω: τούτη η λογομαχία, είναι μόνο μια βλακεία!
Από τους Θεωρητικούς μπαίνει με καμάρι ο Τυβάλδος:
Καημένοι όσοι- στους αριθμούς- στις πράξεις τα προβλήματά τους- όλα τα έχουν παραδώσει… Λάμπει ψηλά- η γνώση του Αγαθού που από το σπήλαιο έξω οδηγά. Κι εσύ να… Να μη σκαμπάζεις, να μην αλλάζεις, το νόημα της ζήσης πάντα- με κανόνες να το φράζεις… Ξέρω πως ξέρεις. Τα δόγματά σου χωρίς τις λέξεις πώς θα μπορέσεις- να τα συλλέξεις, να περιπλέξεις και να συνθέσεις όλες τις θέσεις, έξεις, μεθέξεις; … – Στα παράλια του Ομήρου μαζί- γεννηθήκαμε και από ’κεί- απλωθήκαμε σ’ όλη τη γη- μέχρι τούτην εδώ τη στιγμή- με τη γλώσσα πρωταγωνιστή- πεζή θέλεις ή ποιητική- γλώσσα τότε και νυν και αεί! … Σσσς… Μόνο σιωπή… Κι ούτε το σύμπαν σ’ οδηγεί σε λύσεις ούτε η Φυσική. Μόνο η ψυχή. Σ’ αυτήν προσβλέπω. Σ’ αυτήν προστρέχω. Αυτήν καλώ, μιλώ, φιλώ, εκφράζω πάντα και προσέχω (σε ρυθμό τροχαϊκό)…. – Ο ρυθμός μεταβολής ξέρει μόνο να μετράει μα ο ρυθμός της μουσικής τ’ άγρια ήμερα κρατάει. Η εξέλιξη φυλά τα μυστήρια κρυμμένα της ζωής άρα σιγά μην τα πει μόνο σε σένα! … Φιλολογώ σημαίνει ζω. Σημαίνει ό,τι βλέπω γύρω μου μπορώ να εξηγώ. Σημαίνει φως. Σημαίνει γη. Σημαίνει αέρα και νερό τα τέσσερα στοιχεία όλα μαζί… Ψάχνω να βρω, ψάχνω τη λύση στα ερωτήματα που θέτω μόνο εγώ! Τι είν’ η ψυχή, η λογική, ο άνθρωπος ως όλον κι όχι μόνο σκέτοι αριθμοί!… (πλησιάζει απειλητικά τον Μερκούτιο)– Ω μέγα πάθος. Ω μέγα λάθος, να το τολμήσεις- να μου ζητήσεις- μαζί μου να λογομαχήσεις. Ώρα να φύγεις. Πια δε με θίγεις. Δε με αγγίζεις, δε με ποτίζεις με δηλητήριο- όσο κι αν βρίζεις. Ώσπου ως ον- να ωριμάσεις- απ’ ωτοασπίδες τη λογική σου για πάντα να την απαλλάξεις- τυφλός θα μένεις- τα τ’ ώτα και- τον νουν μαζί- με τ’ όμματά τυφλός θα μένεις- κουφός και άλαλος αεί!
Κι έτσι υποστήριξαν ο καθένας την επιλογή του. Με λόγο πειστικό, επιστημονικό, αποδεικτικό. Ποιος νίκησε; Μα η γλώσσα η ελληνική, η Τέχνη και η Επιστήμη, η σκέψη, η φιλοσοφία, η ποίηση, τα μαθηματικά, η φυσική . Κι επειδή ο Σαίξπηρ παίζει κι εκείνος με τα «πονηρά» υπονοούμενα, η Αβούρη διακόσμησε τον ποιητικό λόγο με τρέχοντα, φροντίζοντας όμως, εκεί που πήγαινε να μπει ο διάβολος της βωμολοχίας, να του κόβει την ουρά, αφήνοντας και το σημαινόμενο να εννοηθεί και το σημαίνον να μην ακουστεί, ο ένας αρχίζοντας και μη τελειώνοντας κι ο άλλος τελειώνοντας αλλιώς αρχίζοντας:
ΗΓ – Κι ακόμα πέρα τρέχει! Πες την αλήθεια σ’ όλους! Ήρθε η αξιολόγηση κι έκοψε πολλούς…
ΜΙΧ – Κολλήσανε στα τυπικά· δεν είχε, λέει πτυχία.
ΗΓ – Άντε πάλι τα ίδια… ήτανε, μάτια μου πλαστά, γι’ αυτό πήρε τ’…
ΚΟΝΤ – Άρχισε απ’ τα ράσα του και την οικοσκευή, τα πήρε όλα κι έφυγε κανέναν να μη δει.
ΗΓ – Σιγά το παιδοβούβαλο που το ’σκασε τρεχάτος! Βρε, αν είχε μπέσα να ’μενε, τότε θα ’ταν γ…
ΝΤΟΥΛ – Άμα είναι με το σύστημα κανένας να εμπλέκεται, μάλλον για λίγο μοναχά στη θέση του θα στέκεται.
Κι ακόμα, όπως φαίνεται από τα παραπάνω δείγματα, πέραν των διαξιφισμών και συνυποδηλώσεων, η Αβούρη χρησιμοποίησε όλους τους μουσικούς ρυθμούς και τα μέτρα, ανάλογα με την περίσταση, για να δώσει σε λόγια τετριμμένα καθημερινά ανάσα ποιητική, όντας γλώσσα θυγατρική σαιξπηρική.
Επίσης, κορφολόγησε στίχους από τα αθάνατα κείμενα. Διάσπαρτοι στο έργο ήταν στίχοι από τον Σοφοκλή, τον Ευριπίδη, τον Κορνάρο, τον Σολωμό, τον Καβάφη, τον Σεφέρη, τον Ελύτη. Γνώμες, απόψεις και ρητά ανδρών επιφανών σε όλα τα είδη της Τέχνης και τους κλάδους της Επιστήμης. Και μελωδίες ανθολόγησε από σταθμούς στην ιστορία του είδους: του Νίνο Ρότα, από την ταινία του Τζεφιρέλι, Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1958), από το γαλλικό μιούζικαλ Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2000), το μουσικό θέμα της σειράς Game of Thrones, το μουσικό θέμα του Έννιο Μορικόνε από την ταινία του Σέρτζιο Λεόνε Ο Καλός, ο Κακός κι ο Άσχημος (1966), το «Gucci φόρεμα» του Μαζωνάκη, τη μουσική του Νίνο Ρότα από την ταινία Ο Νονός του Μάρτιν Σκορτσέζε (1972). Και ατάκες από τον ελληνικό κινηματογράφο· η Ιουλιέτα σαν Τζένη Καρέζη: «Για μένα χτυπιούνται τα παιδιά» και, για να επιστρέψουμε σε ένα αίσιο τέλος, δανείστηκε την αποστομωτική φράση της Μελίνας Μερκούρη στο Ποτέ την Κυριακή του Ζυλ Ντασέν (1960), όπου η ΄Ιλια έδινε τη δική της εκδοχή στην τραγωδία της Μήδειας: «και όλοι πήγανε στην παραλία». Κατόπιν τούτου , άριστα ταιριάζει εδώ «Η θεία Λία» από το από το hip hop συγκρότημα Ημισκούμπρια.
Έτσι, τελείωσαν όλα χαρούμενα, αλλά όχι με γάμο, ως είθισται στις κωμωδίες. Γιατί; Γιατί τα παιδιά πρέπει πρώτα να μεγαλώσουν, να σπουδάσουν, να δουλέψουν κι έπειτα να παντρευτούν. Μπορούν ωστόσο να ερωτευτούν. Για την ώρα πρέπει να παρουσιαστούν στο γραφείο του Λυκειάρχη και να απολογηθούν.
Το Πρόγραμμα το επιμελήθηκε η Αβούρη μόνη της, τη γραμματοσειρά, επίσης, καθώς και την υπογραφή του Σαίξπηρ, για να θυμόμαστε πάντα από κάτω τίνος τα φτερά έχτισε ο έρωτας φωλιά και το σχολείο γνώση.
Οι μαθητές, και οι καθηγητές που μπήκαν στο τιμ του θιάσου, δούλεψαν με κέφι, άνεση και «επαγγελματική» ευσυνειδησία. Τα σκηνικά πειστικά, τα φωτιστικά καλά, τα ηχητικά (αν ο θεός των μικροφωνικών εγκαταστάσεων είχε βάλει το χέρι του και όχι ο διάβολος την ουρά του) θα ήταν τέλεια, τα παρασκήνια θυελλωδώς σαιξπηρικά.
Η αυλή του σχολείου μετατράπηκε για λίγο σε Βερόνα. Οι θεατές απόλαυσαν την παράσταση και οι μαθητές θεατές, αντάξιοι της ηλικίας και τους νεανικού τους ενθουσιασμού, συνειδητοποίησαν, πιστεύω, τον μόχθο των συμμαθητών τους, πολλώ δε μάλλον της καθηγήτριάς τους που επί μήνες εργάστηκε εκτός σχολικού ωραρίου, αφήνοντας κατά μέρος άλλα σοβαρά επιστημονικά και συγγραφικά καθήκοντα σε εκκρεμότητα, πιστεύοντας πάντα ότι εν αρχή είναι η σχολική Τάξη και ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα πρέπει κι αυτοί να μπουν σε τάξη για να είναι Εν τάξει.
Η Νατάσα Αβούρη και οι φιλότιμοι συνάδελφοί της δίδαξαν και διασκέδασαν το κοινό τους, ενθυμούμενοι ότι το θέατρο διδάσκει και ότι η παράσταση είναι και αυτή μια Διδασκαλία.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Ελλάδα, 400 (και βάλε) χρόνια αργότερα. Ο γνωστός μύθος του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας αναπλάθεται ποιητική, ή μάλλον, θεατρική αδεία. Η έχθρα υπάρχει, αυτή τη φορά όμως ανάμεσα σε δύο αντίπαλα- μέχρι θανάτου- σχολεία: το Μοντέγειο (των πρακτικών/ θετικών επιστημών) και το Καπουλέτειο (των θεωρητικών). Υπάρχει όμως και η αγάπη. Με τα μέτρα, έστω, της εποχής μας. Τι θα κάνουν άραγε τα… φυντάνια μας, ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα, για να σμίξουν; Και θα ‘ναι άραγε αρκετό για να αποφύγουν μια νέα τραγωδία; Ή θα πρέπει να το «γυρίσουν» τελικά σε κωμωδία;
Αυτά και άλλα ερωτήματα θα απαντήσουμε στο έργο μας «ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΑ ΕΝ…ΤΑΞΕΙ» που γράφηκε και παίζεται ειδικά και μόνο στο πλαίσιο του 1ου ΓΕΛ ΓΕΡΑΚΑ με πρωταγωνιστές, ποιους άλλους; Εμάς τους ίδιους, μαθητές και καθηγητές!
Σας μπερδέψαμε; Δεν πειράζει, έχετε χρόνο να τα… ξεμπερδέψετε! Να και κάποια από τα ονόματα που θα ακούσετε στην παράσταση και τα οποία είναι Σαιξπηρικά (λέμε τώρα…).
Ρωμαίος: Μοντεγόπαιδο και φουλ θετικός νους. Ερωτευμένος αρχικά με τη Ροζαλίνα, στη συνέχεια με την Ιουλιέτα.
Ιουλιέτα: Καπουλέτεια κόρη, άκρως φιλολογίζουσα, ερωτευμένη με τον Ρωμαίο.
Ροζαλίνα: Το πρώτο ερωτικό ενδιαφέρον του Ρωμαίου (αναφέρεται μόνο)
Κόμης Πάρης: Αρραβωνιαστικός της Ιουλιέτας
Μπενβόλιο: Ξάδερφος του Ρωμαίου
Μερκούτιος: Οξύθυμος και λιγομίλητος. Επιστήθιος φίλος του Ρωμαίου, φανατικός Μοντεγικός.
Τυβάλδος: Φαφλατάς και φίλαυτος, ξάδελφος της Ιουλιέτας.
Πατήρ Λαυρέντιος: Προσπαθεί- ανεπιτυχώς- να βοηθήσει τους νέους. Στο έργο μας δεν παίζει, αλλά αναφέρεται- εκτενώς- από τον… αντικαταστάτη του!
Και τώρα στα σημαντικά. ΠΑΙΖΟΥΝ ΟΙ (με αλφαβητική σειρά):
ΑΓΙΟΥΜΠΙ ΘΟΔΩΡΗΣ: Μάστορας, Καθηγητής
ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΡΡΙΚΑ: Μοναχή, Ακόλουθη Τυβάλδου
ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ: Ηγούμενος, Ακόλουθος Τυβάλδου
ΓΑΤΣΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ: Αφηγητής, Ακόλουθος Τυβάλδου
ΜΑΝΑΚΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ: Παραμάνα Ιουλιέτας
ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ: Αφηγήτρια, Ακόλουθος Μερκούτιου
ΜΕΤΣΑΪ ΑΝΤΖΕΛΑ: ΙΟΥΛΙΕΤΑ
ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ: Μοναχή, Ακόλουθος Τυβάλδου
ΜΟΥΓΚΟΓΙΑΝΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ: Μοναχή, Ακόλουθος Τυβάλδου
ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΘΑΝΑΣΗΣ: Μοναχός, Ακόλουθος Μερκούτιου
ΣΙΑΦΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ: Υποβολέας, Μοναχή, Ακόλουθος Μερκούτιου
ΣΙΑΦΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ: ΡΩΜΑΙΟΣ
ΣΚΟΥΜΠΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΣ: Μοναχός, Ηγεμόνας της Βερόνας
ΤΟΥΜΑΣΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ: Μάστορας, Ακόλουθος Μερκούτιου, Καθηγητής
ΥΦΑΝΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ: Μερκούτιος
ΧΛΕΤΣΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ: Τυβάλδος
Ήχος: κος Θωμάς Χρήστου
Κοστούμια: LAVARONA, Ελ. Βενιζέλου 38, Αγ. Παρασκευή
Βίντεο: Η μαθήτρια Νικολέττα Τοντόροβα
Φωτογραφία: Οι μαθήτριες Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου & Νικολέττα Τοντόροβα
Σκηνικά:Οι μαθήτριες Ευαγγελία Παπαγεωργοπούλου, Ελένη και Μαρία Σταμπούλου, Άννα- Ιουλία Στεφοπούλου, Ιωάννα και Λίνα Τζίμα. Συνέδραμε επίσης ο μικρός Αντρέας Σταμπούλος.
Ιδέα/ υλοποίηση σκηνικών: Η καθηγήτρια ΝτίνταΠαπαλεξάνδρου.
Επίβλεψη/ υποστήριξη σκηνικών: Ο καθηγητής Νίκος Σπηλιώτης.
Γενική επίβλεψη/ βοήθεια: Οι καθηγητές Μιχάλης Φωτόπουλος και ΆνταΚοντογεώργη
Μουσική (με τη σειρά που ακούγεται): Μουσικό θέμα από την ταινία «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Nino Rota (1968), Τραγούδι «Whatisayouth», ερμηνευμένο ειδικά για την παράστασή μας από τη σοπράνο Ηλιάννα Αντωνίου, «Lesroisdumonde» από το μιούζικαλ «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» (2000), Μουσικό θέμα από τη σειρά «GameofThrones», Μουσικό θέμα από την ταινία «Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος» (1966), «Το Gucciφορεμα» (Γ. Μαζωνάκης), Μουσικό θέμα από την ταινία «Ο Νονός» του MartinScorsese (1972), «Η θεία η Λία» (Ημισκούμπρια):
Ιδέα/ κείμενα: Νατάσα Αβούρη
Σκηνοθεσία/ επίβλεψη θεατρικής ομάδας: Νατάσα Αβούρη, Δήμητρα Βαρβάρα
