Ο Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Λέκκας, κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου, Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου, Πτυχιούχος της Νομικής, Φιλοσοφικής και Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διδάκτωρ Ελληνικών Σπουδών της Σορβόννης, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Ερευνών Γαλλίας, και πολλά ακόμα που τον κοσμούν, προσέρχεται ως ΠΟΙΗΤΗΣ να καταθέσει ύμνο στο έργο του Θεού και να στοχαστεί πάνω στον άνθρωπο και τα ανθρώπινα. Η μακρά θητεία του στα πανεπιστημιακά έδρανα και η ενασχόλησή του με τόσες συναφείς επιστήμες οδηγούν σε ένα σημείοˑ στο ξέφωτο της Ποίησης, αρκεί να «ανακαλύψουμε τις μυστικές σχέσεις των εννοιών και τις περπατήσουμε σε βάθος» μας λέει ο Οδυσσέας Ελύτης, (Ο μικρός ναυτίλος IV).
Έτσι και ο π. Γεώργιος Λέκκας επαγωγικά, από την περιφέρεια των επιστημονικών αντικειμένων, έφτασε στο Κέντρο, στην ουσία της ζωής που είναι η Ποίηση, η βαθύτερη και πιο προσωπική έκφραση του ανθρώπου.
Η συλλογή ανοίγει με φρέσκο αεράκι που στέλνει από τα ανοιχτά το πέλαγος:
Κι αν όλη η ζωή δεν είναι παρά / -λιγότερο ή περισσότερο αποτελεσματικές-/ χειρονομίες ναυαγών προς το καράβι/ που πλέει πάντα στ’ ανοιχτά φωταγωγημένο;
Ερώτημα ρητορικά διατυπωμένο, δίνει και την απάντηση και όστις θέλει ακούει. Καράβι φωταγωγημένο ηζωή, κι εμείς ναυαγοί που χειρονομούμε να μας δουν και να μας περισυλλέξουν. Εικόνα που δείχνει απελπισία. Αν όμως τη δει κανείς κι αυτήν στο βάθος της, είναι εικόνα μεταμορφωμένης αλήθειας. Στη διάρκεια μιας ζωής, ο άνθρωπος είναι γεμάτος από δράσεις, θέλει να φτάσει το όμορφο καράβι που τρέχει και φεύγει και μας αφήνει πίσω.
Η συλλογή μοιράζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο, με τίτλο «Στα επείγοντα», με 25 ποιήματα, το δεύτερο «Προσεχώς Αναγέννηση» με 20 και το τρίτο «Του λοιμού και της Ανάστασης» με 19.
Οι τίτλοι αυτοί είναι καθοδηγητικοί, η διάθεση τεκμαίρεται εύκολα. Η σκέψη υποδηλώνεται, η απαισιοδοξία διαφαίνεται. Η πορεία είναι προγραμμένη και από τις «χειρονομίες» που πριν λίγο ο ποιητής χαρακτήρισε «περισσότερο ή λιγότερο αποτελεσματικές», εδώ μάλλον κυριαρχούν οι «λιγότερο».
Τα ποιήματα φέρουν όλα ημερομηνία γέννησης, συχνά και τόπο. Έτσι ταξιδεύοντας ο ποιητής στη Σκύρο ήταν επόμενο να κάνει στάση στις Τρεις Μπούκες, για προσκύνημα στον τάφο ενός άλλου ποιητή, του Ρούπερτ Μπρουκ, που και εκείνος, ταξιδεύοντας πάνω σ’ ένα καράβι, αρρώστησε και αποβιβάστηκε το 1915. Τώρα πατρίδα του πεθαμένου ποιητή είναι το σκυριανό ακρογιάλι.
Ο Μπρουκ ήταν πολύ όμορφος κι έτσι δικαιολογείται ο ποιητής να συγκαταλέγει στους αρχαίους Έλληνες και τον νεαρό Άγγλο στρατιώτη: η «πατρίδα που σε υιοθέτησε με τη δεύτερη γέννησή σου/ ώστε σε τρεις χιλιάδες χρόνια από τώρα/ να ’σαι κι εσύ ένας ακόμα αρχαίος έλληνας». Φόρος τιμής στην ομορφιά του και στη γη που γέννησε Ερμήδες και Απόλλωνες.
Οι στίχοι του Μπρουκ, if I should die, think only of me:/ That there’ s some corner in a foreign field/ That is forever England (Αν πέθαινα σκέψου για μένα τούτο: ότι υπάρχει μια γωνιά σε ξένο χωράφι που θα είναι πάντα Αγγλία), κατακυρώνουν, έστω και ψευδαισθητικά, εκείνη την επιθυμία του δικού μας Ανδρέα Κάλβου που πέθανε στην Αγγλία αλλά ήθελε τάφο στην πατρίδα. Πάντως, παρά την εκφρασμένη διαφορά, η θουκυδίδεια ρήση «Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος» ισχύει. Ο Κάλβος επέστρεψε στη Ζάκυνθο, ο Μπρουκ παρέμεινε στη Σκύρο. Και οι δύο όμως κατοικούν στην ίδια πατρίδα, «κι έχουμε όλοι από κοινού τον ουρανό της», λέει ο π. Λέκκας. Στη χώρα του θανάτου και στον απέραντο γαλάζιο ουρανό.
Ο ποιητής θα βρεθεί «Στη αυλή της Κυρά Νίτσας»
Κάτω από την κληματαριά/ όπου θα δυσκολευόμουν / ακόμα και να μετακινηθώ /λίγο δεξιά ή αριστερά/ από φόβο μη χάσω / ένα ξαφνικό αίσθημα Παραδείσου …
Κι αυτό το αίσθημα το νιώθουμε κι εμείς, όλοι όσοι και όπου βρεθούμε κάτω από την ιερή κληματαριά, ιερή στην αρχαία και στη νέα θρησκεία, μέσα σε μια αυλή που κληρονομήσαμε και που βιώνουμε την πιο οδυνηρή συνέπεια της Πτώσης να ζούμε την Κόλαση/ μες στον παράδεισο.
Τον παράδεισο που από δικό μας λάθος αποστερούμαστε, όπως θα έλεγε ο Οδυσσέας Ελύτης. Γιατί ο ποιητής π. Γεώργιος Λέκκας μας δείχνει τι υπάρχει και τι έχουμε χάσει.
Θλιμμένα τα ποιήματά του, γεμάτα από τη θετική και την αρνητική πλευρά της ζωής, με την αρνητική να βαραίνει και να κάνει τη ζυγαριά να γέρνει προς το χαμό κάθε ομορφιάς κι ωραίου.
Σφαγμένο χέρι/ πάλι και πάλι/ στο ίδιο μαχαίρι/ και το χειρότερο είναι/ πως είμαι ο ίδιος / και το σφαγμένο το χέρι και το μαχαίρι
Στίχοι πικροί που μας θυμίζουν τον «Αυτοτιμωρούμενο» του Σαρλ Μπωντλαίρ.
Ο ποιητής έχει διαβάσει καλά ελληνική ποίηση και όχι μόνο. Οι αφομοιωμένες φωνές αναπηδούν μέσα από τα γραπτά του, δίνοντας έτσι στην μακρά ποιητική μας αλυσίδα άλλον έναν κρίκο.
Παράδειγμα οι στίχοι :
Μας είπανε ν’ αντισταθούμε / και θα νικήσουμε. Νικήσαμε κι εξοντωθήκαμε/ τόσο που πια να μην θέλω / παρά να είμαι ένα τίποτα.
Καθαρά σεφερική η αίσθηση εκείνη της αποτυχίας, της προδοσίας, της έλλειψης εμπιστοσύνης στα λόγια και στις υποσχέσεις.
Γ. Σεφέρης:
Μας έλεγαν θα νικήσετε όταν υποταχτείτε.
Υποταχτήκαμε και βρήκαμε τη στάχτη.
Μας είπαν θα νικήσετε όταν αγαπήσετε.
Αγαπήσαμε και βρήκαμε τη στάχτη.
Μας έλεγαν θα νικήσετε όταν εγκαταλείψετε τη ζωή σας .
Εγκαταλείψαμε τη ζωή μας και βρήκαμε τη στάχτη …
Βρήκαμε τη στάχτη. Μένει να ξαναβρούμε τη ζωή μας, τώρα που δεν έχουμε πια τίποτα
Έτσι οι ποιητές μας συνομιλούν ο καθένας από τη δική του εποχή αλλά με παρόμοια πληγή. Είναι που όπως λέει ο π. Λέκκας η ζωή μας είναι «παζάρι» και ξεπουλάμε καθ’ εκάστην / αυτό που καταλήξαμε να γίνουμε … κι όταν καμιά φορά συμβεί να ξεπροβάλει / κάποια αλήθεια/ παίρνει στα γρήγορα / τη θέση της στον πάγκο/ συχνά με τη μορφή/ στίχων που ξεπουλιούνται
Πίσω, λοιπον, από την απελπισία, ξεπροβάλλει μια ελπίδα, οι στίχοι, μόνο που ο ποιητής τους βλέπει στον «πάγκο», οπότε επαναπροβάλλει η απαισιοδοξία. Δεν είναι πια η εποχή που οι στίχοι ανέτρεπαν καθεστώτα και κινητοποιούσαν τις μάζες, όπως μας έχει πει ο Τίτος Πατρίκιος. Αντίθετα οι στίχοι κάθονται και αυτοί στις κερκίδες σαν μαύρες Ευμενίδες που βαριούνται,/ χωρίς συχώρεση, όπως έλεγε ο Γ. Σεφέρης.
Ο π. Γεώργιος Λέκκας θα γράψει ποιήματα για ποιητές που έχουν σφραγίσει με το πέρασμά τους από τη ζωή τη λογοτεχνική μας ιστορία. Ο Γιώργος Σαραντάρης του οποίου τη μνήμη σημαδεύει η Αντίπαρος στις 28.7. 2016, το «Καβαφικόν» στις 6.5.2017, άλλες μνήμες και γιορτές, ποιητές πολλοί και σημαντικοί, χωρικοί του απέραντου γαλάζιου πλέον.
Απόηχους από το ελυτικό Μονόγραμμα βρίσκουμε στο ακόλουθο απόσπασμα: «μείναμε ώρα / κάτω απ’ τα δέντρα/ και πενθήσαμε/ για τις μέρες / που θα ’ρθούν / χωρίς εσένα».
Ως ιερέας δεν ξεχνά το σχήμα ούτε την ανάγκη για αγάπη: «Αγάπη σε καιρό λοιμού-/ θα εγκρατευθούμε με το σώμα/ θ’ αγκαλιαστούμε με τα μάτια/ θ’ αγαπηθούμε με το νου»/
Η διαδοχή των γενεών είναι εξασφαλισμένη και θα γίνεται πάντα με τον ίδιο τρόπο!
Θα ’ρθούνε κι άλλοι/ μετά από μας ν’ αγαπηθούνε/ Θα φιληθούνε στο φεγγάρι,/ δίνοντας όρκους αιώνιας πίστης/ όπως κι εμείς/ θα…/ θα…/θα…/
Θα ’ρθούνε κι άλλοι/ μετά από σας ν’ αγαπηθούνε/ Θα φιληθούνε στο φεγγάρι, /δίνοντας όρκους αιώνιας πίστης/ όπως κι εσείς.
Ωραιότατο το ποίημα –αφιέρωμα στη μνήμη του Οδυσσέα Ελύτη, πλασμένο από ελυτικά υλικά «καρτέρι», «ποδήλατο», «νερά να τρέχουν», «Σελήνη», «γάτα» σε ένα ντεκόρ ελυτικού παραδείσου, βρίσκουμε στο ακόλουθο:
Έστησα πάλι καρτέρι στο αναπάντεχο/ […]/Ξημερώθηκα πλάι στη θάλασσα αλλά τίποταˑ η αρχαιότερη των γλωσσών είναι η δυσκολότερη ν’ αποκρυπτογραφηθεί».
Μα, θα συμπληρώναμε, «μιλημένη από τον ήλιο η Μοίρα/ Έκανε πως δεν έβλεπε».
Ο π. Γεώργιος Λέκκας βρήκε ένα τρόπο -την ποίηση- να υπηρετήσει το σχήμα του και την αποστολή του. Να εκφράσει στη αγάπη του στον Θεό, τη φύση και στους ανθρώπους. Να αποχαιρετήσει εκείνους που βιάστηκαν να φύγουν. Να στοχαστεί με στωικότητα πάνω στη συνεχή ροή των και ανακύκληση των πάντων όπως το είπε ο Ηράκλειτος με τον οποίο κλείνει η συλλογή: Δρόμος άνω κάτω εις και ωϋτός και στην Αναγέννηση οδηγεί.
