Τι μπορεί να σημαίνει αυτός ο αινιγματικός τίτλος της νέας ποιητικής συλλογής της Χλόης Κουτσουμπέληˑ Η γυμνή μοναξιά του ποιητή Όμικρον 

Αν το γράμμα «Όμικρον» ταυτίζεται οπτικά με το μηδέν και αυτό με τη σειρά του ταυτίζεται ή έστω συγγενεύει με τον γνωστό μας «κανένα», τότε ο τίτλος, με τέσσερις κύριες λέξεις, οδηγεί σταδιακά στο να καταργήσει τα πάντα κι εκείνος ο Ποιητής, να μείνει γυμνός και μόνος, έρημος στην έρημο. Η μόνη ουσιαστική λέξη, λοιπόν, είναι ο «Ποιητής», αλλά σαν προσωπίδα ενός ανθρώπου που πάσχει. Όλες οι άλλες είναι αφηρημένες.

Πώς γίνεται άραγε και περιστοιχιζόμαστε με τόσα και τόσα αφηρημένα νοήματα, χωρίς στήριγμα σ’ έναν πραγματικό κόσμο;   

Κοιτάζοντας τους τίτλους των ποιημάτων προκύπτει μία  ποικιλία όχι τόσο ποιητών, όσο διαθέσεων που πάλι όλες συγκλίνουν στο τίποτα ή σε μια κατάσταση, η οποία προέρχεται από κάτι μη χειροπιαστό.

Πώς γεννιέται η ποίηση; Από μια βαθιά πληγή. Ψυχική. Από κάτι που δεν το θεραπεύει η επιστήμη και τα φάρμακά της, μόνο η Τέχνη που κάνει «για λίγο— να μη νοιώθεται η πληγή».

Και η ποιήτρια Χλόη Κουτσουμπέλη εντρυφά συστηματικά πάνω σ’ αυτές τις πληγές που όλες έγιναν λόγια για να θεραπεύσουν πάθη. Αρχίζοντας από την αρχαία Κόρη Φρασίκλεια που τρέχει με λυμένο το σανδάλι και με άλμα μέγα διασχίζει τους αιώνες η Κουτσουμπέλη θα ξετρυπώσει από τη βιτρίνα της αιωνιότητας, όπου έχουν ήδη παραταχθεί, τις μοναχικότητες και ψυχικές ερημίες όλων των εποχών. Κάθε περίπτωση είναι ειδική και ιδιαίτερη. Ο τόπος της, ου τόπος, Η ποίηση είναι «η μόνη γη», όπου όλοι και όλες μπορούν να συναντηθούν, αλλιώς λες και από τη φύση τους έχουν γίνει έτσι για να μη συμπέσουν. Ιόντα στους κύκλους του Δημόκριτου. Τυχαία τροχιά σε τυχαία φορά και η καλή τύχη άπιαστη.

 Πρώτη, πέραν της Φρασίκλειας, τον χορό ανοίγει η Άννι Έντσον Τέιλορ, που αρχίζει να υπάρχει όταν επέζησε, αφού έπεσε στους Καταρράκτες. Κι όταν έγραψε το πρώτο της ποίημα. Όλα τα άλλα ένα ισοπεδωτικό τίποτα-όμικρον-μηδέν, με μόνη εξαίρεση τις νυχτερινές περιπλανήσεις μέσα στα όνειρα. Εκεί που όλα  επιτρέπονται, εκεί που δεν ισχύει κώδικας δεοντολογίας, εκεί που ο καθένας μας περνάει αρκετό τον καιρό του όπως θέλει, χωρίς να φοβάται τη λογοκρισία και η Τέιλορ τις λάσπες στη νυχτικιά της. Και λέμε όνειρο το κάθε τι ωραίο.

Η ποιήτρια Σύλβια Πλαθ κρύβεται πίσω από το ψευδώνυμό της. Πελαγωμένη στους ψυχικούς της λαβυρίνθους προτίμησε τη φυγή από τη ζωή. Φταίει ο σύζυγός της ο Χιουγκς που κάποιοι προσπαθούν να σβήσουν το όνομά του από τον τάφο της ή φταίει η ίδια που δεν μπόρεσε να τον σβήσει από το μυαλό της, η φταίει το κακό το ριζικό της;

Ο Μπάιρον ένας ρομαντικός που νόμισε πως ατιμώρητα θα καταργούσε τα όρια του αίματος για να μπει στην απαγορευμένη ρωγμή και να αγκιστρώσει εκεί μέσα ποιήματα-τέραταˑ Αυγούστα, αδελφή και ερωμένη. Ήταν αυτό το μοναδικό του τραύμα ή είχε κι άλλα; Το Μεσολόγγι δεν τον θεράπευσε, απλώς τον σκότωσε.

Ο Σολωμός και η μητέρα του μια άλλης φύσεως πληγή. Ο κόντε Σολωμός βίαζε τη μητέρα κάθε βράδυ (το ’χαν συνήθειο τους οι κόντηδες κι άλλοι παντός είδους αφεντάδες). Τα παιδιά που γεννήθηκαν,  τα δικόγραφα που προέκυψαν, και η πληγή που έγινε χάσμα και δεν γιόμισε άνθη, έκανε τον γιο να μισήσει  ό,τι αγάπησε∙ κι απόμεινε εραστής άυλων γυναικών. Ποιητής.   

Η εξομολόγηση του Βαν Γκογκ σπαρακτική: Αν το πορτρέτο τραυματίστηκε/ σημαίνει πως το ίδιο έπαθε ο ζωγράφος;/ Όταν πονά ο χαρακτήρας, πονά ο συγγραφέας; Μα, ναι, θα λέγαμε εμείς οι αμύητοι στον πόνο, αν μας δόθηκε η χάρη να είμαστε. Όμως, πόσο αμύητοι, και πόσος πόνος; Ποιο είναι το σημείο που πρέπει ο πόνος να υπερβεί, ποιο το όριο που από κοινόν νουν θα μεταβάλει τον πάσχοντα σε ποιητή, ζωγράφο, γλύπτη, ποια η εμπειρία του μεγάλου πάθους και παθήματος, βγάζει στην Ποίηση; Η αιμάσσουσα πληγή∙ αυτή βγάζει στην Τέχνη.

           Από τη νέα πληγή που μ’ άνοιξεν η μοίρα λέει ο Άγγελος Σικελιανός που έσκυψε και αυτός βαθιά στο χρόνο και στα κείμενα για να συναντηθεί με τη μυστική ουσία. Τη σάρκα το αίμα θα βάλω σε σχήμα βιβλίου μεγάλο, λέει ο Κ.Γ.Καρυωτάκης. Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας…θρέφονται με το αίμα… είναι η συμβολή του Γιώργου Σεφέρη,  βγήκα για νέες πληγές πάνω από τις παλαιές να επιπλέουν σαν νούφαρα, θα προσθέσει ο Οδυσσέας Ελύτης. Η σειρά είναι μακρά και η  φύση δίνει το παράδειγμα.

Επιστρέφοντας στον αυτόχειρα της Πρέβεζας, η Κουτσουμπέλη θα προσπαθήσει να ερευνήσει τη σκέψη αυτού του σαρκάζοντος ποιητή και να διευρύνει τις συμβολές προς μελλοντικό αυτόχειρα, Όχι με πνιγμό, Ίσως … με βέλος, ή με πιστόλι, … να τρέχετε πάντα πιο γρήγορα από τη αρρώστια… να αποφύγετε τις επιστολές… παραδεχτείτε τη φτώχια, την πνευματική ένδεια, τη σύφιλη. Ποτέ όμως ότι είστε ποιητής. Θα υποφέρετε αιώνια». Γιατί είναι γνωστό

 Όταν οι άνθρωποι θέλουν να πονείς, / μπορούνε με χίλιους τρόπους.
Ρίξε το όπλο και σωριάσου πρηνής, / όταν ακούσεις ανθρώπους.

Και τα παραδείγματα είναι Πολλά. Η Κουτσουμπέλη δεν θα αφήσει καμία παράμετρο ανεκμετάλλευτη. Με περιστρεφόμενες τις κεραίες της θα συλλάβει τα πάντα. Το ανύποπτο ελάφι ενώ πίνει αμέριμνα νερό και αντικρύζει στο ποτάμι  την αντανάκλαση του κυνηγού. Και ό,τι αυτό υποδηλώνει, άνθρωπο, πρόσφυγα, ερωτευμένο, αιχμάλωτο, ευάλωτο.

Δυο άνθρωποι από τελείως διαφορετικά περιβάλλοντα -ιδού η τύχη που συναίνεσε- συναντήθηκαν στο φανάρι, όμως για ένα δευτερόλεπτο αναγνώρισε ο ένας τον άλλο, / κι ύστερα τράβηξε ο καθένας το δρόμο του. Κάπου εδώ ένας Μπωντλαίρ μας κλείνει το μάτι με την δική του Διαβάτισσα ή αλλιώς «Σε μια Περαστική».

Το «Μάθημα δημιουργικής μοναξιάς» μας ξυπνά μνήμες από την σκέψη του Πωλ Βαλερύ που αναρωτιέται μήπως όλα είναι «στη φαντασία κανενός  γραφιά του άλλου κόσμου που μας πήρε για νευρόσπαστα!». Όμικρον κι εδώ, λοιπόν, και τόπος και πρόσωπα ανύπαρκτα. Σκιές,  πλάσματα του «Συγγραφέα που μας επινόησε», επιμένει η Κουτσουμπέλη, για να αυτονομηθούμε∙ Ο συγγραφέας έπρεπε να πεθάνει.  Ωραία τα λέει η θεωρία∙ και τώρα τι θα απογίνουν τα έξι πρόσωπα που τον αναζητούν κι ο Πιραντέλο έχει ήδη πεθάνει;      

Η ποιήτρια έχει ένα πλούσιο υλικό στη διάθεσή της και κανείς δεν θα πεθάνει από δική της θέληση. Το αντίθετο μάλιστα, ο μύθος που θα συνθέσει ποίημα, το ποίημα που θα εξελιχτεί σε ερωτική πράξη, η διακόρευση της Λήδας, ο Κύκνος και τα πούπουλα δεν είναι τίποτα. Θα γίνουν οι γονείς  του Θεϊκού Αυγού. Όλα για την διαιώνιση, λοιπόν, μόνο; Κανείς δεν σκέφτηκε τι να απέγινε η Λήδα.

Τι είναι ο άνθρωπος; Μην είναι αυτό που μεταδίνει τη ζωή; Ρωτά ο σκοτεινός Σεφέρης και σκοτεινά απαντά. Καιρός του σπείρειν καιρός του θερίζειν… και ο νοών νοείτω.

Ο κόσμος λέει πως ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός και ο ύπουλος εχθρός. . Λάθος, λέει η Κουτσουμπέληˑ το χώμα είναι ο γιατρός και η μνήμη ο εχθρός. Η εξερεύνησή της θα επεκταθεί και στις άλλες Καλές Τέχνες. Θα μιλήσει με ηθοποιούς, ζωγράφους, γλύπτες, κάθε κατηγορίας καλλιτέχνες. Μας σταματά η απάντηση ενός  ποιητή που λέει πως θα ήθελε να γίνει τσαγκάρης και ο νου μας τρέχει στο λυμένο σανδάλι της Φρασίκλειας∙ να θέλει να συνδέσει τη σπασμένη αλυσίδα;

                                                      *

(Ο Πελεκάνος που με το ράμφος του παίρνει αίμα από την καρδιά του και ταΐζει τα παιδιά του ποιεί Ποίηση εκείνη την ώρα, δίνοντας ζωή και πεθαίνοντας ο ίδιος. Και ο μύθος μας λέει ότι ο κάθε καλλιτέχνης, ποιητής είν’ ένας Πελεκάνος. Έχει τη φλέβα ανοιχτή για να βουτάει σ’ αυτήν την πέννα ή το πινέλο. Ίσως στο πρόσωπο του Λαοκόοντα που αγωνίζεται να ξεφύγει από τα φίδια δεν είναι ο Λαοκόων αλλά ο ίδιος ο Μιχαήλ Άγγελος πάσχων…)

Η Κουτσουμπέλη νιώθει το πόνο του ανθρώπου και των πραγμάτων, όπως ο Καρυωτάκης, όπως ο καθένας που πλήρωσε ακριβά το τίμημα για να ανήκει στων Ιδεών την Πόλη. Πολύ ακριβό το εισιτήριο. Δεν αγοράζεται με χρήμαˑ μόνο με πήμα/πάθημα.   Το βιβλίο της Χλόης Κουτσουμπέλη είναι φόρος τιμής σε όλους αυτούς που με τον πόνο τους, το πάθος και την τρέλα τους έχουν φωτίσει τα σκοτάδια όλων μας. Με την ποιητική της αλληλεγγύη, το στίχο και την τέχνη της εν γένει,  απότισε φόρο τιμής στους σπαραγμένους από τη μοίρα τους δημιουργούς που υποστηρίζουν με το παράδειγμά τους τη γυμνή μοναξιά του κάθε μοναδικού «Όμικρον».