Το Σουλικό  είναι ένα ποίημα του αριστοκράτη γεωργιανού ποιητή Ακάκι Τσερετέλι. Είναι μεταφρασμένο σε πολλές γλώσσες και στα ελληνικά και δημοσιευμένο πλέον κυκλοφορεί  σε βιβλίο, αφιερωμένο στα 175 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή και 100 από τον θάνατο του. 

Το πορτρέτο του Akaki, όπως συχνά τον αποκαλούν, προμετωπίδα στο εσώφυλλο του βιβλίου, στη γνωστή στάση των διανοουμένων της εποχής με το χέρι στο μέτωπο και το αρχοντικό ντύσιμο, θυμίζει Βίκτωρα  Ουγκώ. Ο Τσερετέλι, όπως και ο Ουγκώ, είχε ανακατευτεί στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της πατρίδας του.

Ήταν γιος του πρίγκιπα Rostom Τσερετέλι  και της πριγκίπισσας Αικατερίνης Αμπασίτζε. Σύμφωνα με την οικογενειακή παράδοση έζησε τα παιδικά του χρόνια κοντά σε αγρότες με χωρικές γκουβερνάντες και έτσι απέκτησε βαθιά αισθήματα για τη ζωή των αγροτών της χώρας του. Στη συνέχεια φοίτησε σε κλασικό Γυμνάσιο και έπειτα στη Σχολή Ανατολικών Γλωσσών στην Αγία Πετρούπολη.

Στα χρόνια της νιότης του ακολούθησε τον Ilia Chavchavadze (1837-1907) «πατέρα» του Γεωργιανού έθνους,  που ηγήθηκε της νεολαίας εναντίον του τσαρικού καθεστώτος και απαίτησε την αναγέννηση πολιτικά και πολιτιστικά της πατρίδας του. Έγραψε ιστορικά, λυρικά και σατιρικά ποιήματα, μυθιστορήματα και χιουμοριστικές ιστορίες, ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και το Θέατρο. Το σημαντικότερο ποίημά του είναι το περίφημο λαϊκό τραγούδι Σούλικο που είναι και το θέμα του βιβλίου.

Πέθανε στις 26 Ιανουαρίου του 1915, ο τάφος του είναι στο Πάνθεον της πρωτεύουσας της Γεωργίας, της Τιφλίδας μία λεωφόρος της οποίας φέρει το όνομά του. Ο μοναδικός γιος του, Αλεξέι Τσερετέλι ασχολήθηκε με την ρωσική όπερα.

Το SULIKO ανήκει  στα πιο σημαντικά δημιουργήματα στη γεωργιανή γλώσσα. Δημοσιεύτηκε στις 9 Ιουλίου του 1895, αποτελείται από δώδεκα στροφές, διαβάζεται και τραγουδιέται ακόμα και σήμερα.

Η Δρ Φιλοσοφίας Nino  Popiashvili   στην εκτεταμένη Εισαγωγή της –στα Γεωργιανά και στα Αγγλικά-   με τον τίτλο Akaki Tsereteli’s “Suliko”  between Languages and Lines, παραθέτει το ιστορικό της δημιουργίας του ποιήματος. Το αρχικό χειρόγραφο έχει χαθεί. Το θέμα  του ποιήματος είναι η αναζήτηση του τάφου της αγαπημένης, πράγμα που γεννά ερωτηματικά για το βαθύτερο νόημα αυτής της αναζήτησης.

Ο Grigol Robakidze και ο Akaki Bakradze συμπεριλαμβάνουν το Σουλικό στα δέκα καλύτερα και δημοφιλέστερα έργα. Στο βιβλίο καταγράφονται 26 γλώσσες, μεταξύ των οποίων όλες οι ευρωπαϊκές, η ιαπωνική και η κινεζική. Στη γαλλική δύο εκδοχές, στην  αγγλική οχτώ και στη ρωσική δώδεκα.

Για τον Ακάκι σκοπός της ποίησης είναι να φέρει τον ποιητή κοντά στον λαό και είναι πολλά  αυτά έχουν γραφτεί για τις λαϊκές ρίζες του στις οποίες αποδίδουν τη λαοφιλία του. Αυτή είναι και η αιτία που το ποίημα έγινε ακόμη λαοφιλέστερο, όταν μελοποιήθηκε από την Barbara (Varinka) Machavariani–Tseriteli, οπότε και αγαπήθηκε από το πλατύ κοινό και γνώρισε μεγάλη επιτυχία και σε όλες τις ανατολικές και πρώην σοβιετικές χώρες. Όπως έλεγε η  Varinka: το ποίημα το έγραψε ο Ακάκι, το τραγούδι όμως είναι δικό μου και είμαι η μόνη που το  τραγούδησε για πολλά χρόνια και το έκανε γνωστό έξω από τη Γεωργία. 

Οι επανεκτελέσεις του είναι πολλές και συχνά χρησιμοποιήθηκε σε ταινίες και ντοκιμαντέρ.  Ήταν το αγαπημένο τραγούδι του Στάλιν, ο οποίος ως γνωστόν καταγόταν από την Γεωργία, και παιζόταν από την Κόκκινη Στρατιωτική Ορχήστρα του Αλεξαντρόφ

(https://youtu.be/5YIESsb6p2c)

Στα Ελληνικά το Σουλικό μετέφρασε η Μήδεια Αμπουλασβίλι, Καθηγήτρια στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Τιφλίδας. Η Φιλελληνίδα Καθηγήτρια, που βρίσκει πάντα τρόπους να προβάλει την Ελλάδα,  συμπεριέλαβε και το δικό μου όνομα στη μετάφραση για τις ελάχιστες παρεμβάσεις μου στη δική της εργασία. Την ευχαριστώ για την τιμή που οπωσδήποτε είναι πολύ μεγαλύτερη από όση η συνεισφορά μου.

                                  Σουλικό

1. Αγάπη που ν’ ο τάφος σου /΄και δε σε βρίσκω πουθενά/
   κλαίω θρηνώ και σε ζητώ/ «Πού είσαι Σουλικό;»

    

2. Όμορφο τριαντάφυλλο /μέσα στ’ αγκάθια μοναχό
   έσκυψα και το ρώτησα /«Μήπως εσύ’ σαι Σουλικό; »

    

3. Μικρό αηδόνι τρυφερό /με το τραγούδι το γλυκό

   μην τραγουδάς για μένα; /«Μήπως εσύ ’σαι Σουλικό;»

4. Άστρο εσύ φωταδερό / νοιώθω το φως σου το λαμπρό

να λιώνει την ψυχή μου /«Μήπως εσύ’ σαι Σουλικό; »

5 Και όλα με βεβαίωναν /με μήνυμα λυτρωτικό

αστέρι, ρόδο και φτερό /πως βρήκα εσένα Σουλικό!

6. Από ψηλά μας έστελνε    / το αστέρι μου το φως     

      Κι εγώ ρώτησα κλαίγοντας/«Μήπως εσύ’ σαι Σουλικό; »

7.   Τρέμοντας με βεβαίωνε /  φωτίζοντας ως τα πέρα             
           κι εγώ χαρούμεν’ άκουγα / ψιθύρισμα του αέρα

8. «Αυτό είναι ό, τι  έψαχνες, / Ησύχασε τώρα, στάσου  ! 
            μέρες γλυκά πια να νυχτώνεις / νύχτες γλυκά να ξημερώνεις          

9. «Σε τρία εφάνη το καλό / άστρο, αηδόνι,  ρόδο,
   για σας που αγαπηθήκατε /  μέσα σ’ αυτό τον κόσμο». 

    

10.  Το έλαβα σαν μήνυμα. /  Τον τάφο
    

     να μην ψάχνω, δεν κλαίγομαι στον κόσμο πια,/  δεν χύνω  δάκρυα καυτά.

11. 
    Στήνω στο αηδόνι το αυτί, / το ρόδο μου  μυρίζω,

           βλέπω το αστέρι   κι η χαρά  / δεν λέγεται με λόγια.                                                                                                         

    12 Πάλι μου γέλασε η ζωή,/ που ήταν ως τώρα πίκρα

       ξέρω πως πλέον κατοικείς: / σε τρία μέρη, Σουλικό!/

                Σε ρόδο, αηδόνι κι ουρανό!

Το βιβλίο είναι δίγλωσσο, διακοσμημένο με ανθέμια, πορτρέτα του ποιητή και φωτογραφίες με τον οικογενειακό και φιλικό περίγυρό του, εξώφυλλα των βιβλίων από τη μετάφρασή τους στη χώρα που κυκλοφόρησαν, χειρόγραφα, δίσκοι του πικάπ, παρτιτούρες, καθώς και πολλές σημειώσεις και πληροφορίες για τις μεταφράσεις και τους μεταφραστές. 

 Να θυμίσουμε ότι στην Γεωργία υπάρχει ενεργή σημαντική ελληνική Κοινότητα και στο Πανεπιστήμιο της Τιφλίδας γίνεται σπουδαία δουλειά πάνω στα Ελληνικά Γράμματα,  την Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία.