Πολυαγαπημένη μου και άρτια ενημερωμένη επί των φθινοπωρινών βιβλίων, με  κα-τα- πλή-ξα-τε. Τι να  πω;  Τα είπατε όλα. Όλα τα βιβλία. Δεν έμεινε κανένα για μένα. Γι’ αυτό θα παίξω σε άλλη παραλία. Δεν είπατε  και φυσικά δεν ρίξατε κανέναν, μα κανέναν Οδυσσέα Ελύτη. Ας πούμε δεν σας ήρθε στο νου εκείνος ο στίχος

Με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι;

Κι  όλα τα σύννεφα στη γη εξομολογήθηκαν ;

Βέβαια στίχος είναι δεν είναι ολόκληρο βιβλίο αλλά, ας γίνει η αρχή και θα έρθουν και τα άλλα. Π.χ.  το ποίημα, πάλι του Ελύτη,  «Όλα τα πήρε το καλοκαίρι»;  Για δείτε τι ωραία που ταιριάζει!

Όλα τα πήρε το καλοκαίρι
τ’ άγριο μαλλί σου στην τρικυμία
το ραντεβού μας η ώρα μία
Όλα τα πήρε το καλοκαίρι
τα μαύρα μάτια σου το μαντίλι
την εκκλησούλα με το καντήλι
Όλα τα πήρε το καλοκαίρι
κι εμάς τους δύο χέρι με χέρι

                  *

Όλα τα πήρε το καλοκαίρι
με τα μισόλογα τα σβησμένα
τα καραβόπανα τα σχισμένα
Μες στις αφρόσκονες και τα φύκια
όλα τα πήρε τα πήγε πέρα
τους όρκους που έτρεμαν στον αέρα
Όλα τα πήρε το καλοκαίρι
κι εμάς τους δύο χέρι με χέρι.

Προσέχετε τι έχει συμβεί; Δεν φτάνει που έφυγε τ’ ωραίο καλοκαίρι μετακόμισαν μαζί του και τα πάντα. Πρόσφατα  άκουσα το ποίημα  και τραγουδισμένο, αλλά η γυναικεία φωνή μου το χαλάει. Ο στίχος με αφήνει να ονειρεύομαι τι μου πήρε το καλοκαίρι, με αντρική φωνή. Θέλω «αυτός» να μου τα λέει όχι «αυτή». Με εννοείτε, κυρία Σιλένα μου, δεν είναι το ίδιο. Όχι μόνο οι γυναίκες να παραπονιούνται για τα χαμένα, ας παραπονιούνται και οι άντρες…

Τέλος πάντων, μια και είπα τραγούδι, μου ήρθε στο νου ο Υβ Μοντάν, αυτός ο ωραίος ασκημογόης που το τραγουδούσε τόσο μα τόσο ερωτικά το Les feuilles mortes. Νεκρά φύλλα, χαμένοι έρωτες, σαν τα φύλλα του Ομήρου οίηπερ φύλλων γενεή τοίηδε και ανδρών και όχι μόνο ανδρών αλλά και σχέσεων και άλλων πολλών. Πάαααει, που τραγουδούσε με το μπρίο του ο Δημήτρης Χορν, κοροϊδεύοντας αλλά εγώ δεν νομίζω πως κορόιδευεˑ έκανε πως κορόιδευε.

Α! να μην ξεχάσω το πολύ αγαπημένο μου summer kisses winter tears  που τραγουδούσε εκείνο το λεβεντόπαιδο ο Έλβις Πρίσλεϊ. Βέβαια ο Έλβις από το  summer πήδηξε στο winter και πάνω από το Grand Kanyon, σαν να λέμε του Χάρου το χαράκι κι απ’ τη ζωή στον Άδη, νηστεύει τώρα και τις παπαρούνες και το καναβούρι.

Στην Ελλάδα, που όπως λέει ο ποιητής γίνεται το θαύμα, αφού ήδη μπήκαμε στον Οκτώβριο (και όχι Οκτώμβριο παρακαλώ, λες και έχει συναχωθεί και πήρε ένα «μ»), άρα είμαστε για καλά στο φθινόπωρο, το καλοκαίρι αναστήθηκε.  Διότι, όπως σωστά είπατε, το καλοκαίρι προεκτείνεται στο φθινόπωρο ως γλυκό αποκαλόκαιρο, ωραιότατο για μπάνιο στη θάλασσα, για ύπνο μεσημεριανό χωρίς αεροσυνθήκη, όπως αποκαλούσε το αίρ κοντίσιον ο Σεφέρης, χωρίς ανεμιστήρα, ιδρώτα, ηλιοαποκάρωμα. Μια γλύκα είναι η εξοχή αυτές τις μέρες που το καλοκαίρι δεν ξέρει πια πώς να ξεθυμάνει….

Θυμάμαι με πολλή νοσταλγία εκείνη την ταινία του θεϊκού Ingmar Bergman με τον τίτλο Φθινοπωρινή σονάτα με πρωταγωνίστριες την Ίνγκριτ Μπέργκμαν και την Λίβ Ούλμαν… Μια σχέση φθινοπωρινή, με την έννοια που έχει η εποχή αυτή παραδοσιακά.

Θυμάμαι ακόμα εκείνο το ωραίο τραγούδι της νιότης μου, Μelankolie in Settembre με  τον Peppino di Capri, όπου ο δραματικός επίλογος E tutto quello che mi resta di te/ Melancolie in Σettembre, δεν άφηνε κανένα περιθώριο ελπίδας. Και μάλιστα στο τραγούδι ακούγονταν βροχές, βροντές και αστραπές  και άλλα ηχηρά παρόμοια,  για ακουστικά εφέ, να καταλάβουμε ότι όλα άλλαξαν και πάει πέταξε το πουλί! Εδώ ταιριάζει καλύτερα το «πάααει» του Χορν.

Ότε  ήμην μικρά παιδίσκη κι εγώ, διότι  ήμην κάποτε, είχα μάθει ένα ποίημα:

Φθινόπωρο  και φεύγουν τα πουλιά / γοργά ο πελαργός τα πελαργώνει κι η έρημη χελιδονοφωλιά/ χορτάριασε παντέρημη και μόνη….

Αυτό το «μόνη» είναι από μόνο του ένα ολόκληρο φθινόπωρο. Υπάρχει και ένα τραγούδι του Σούμπερτ, η γνωστή Φλαμουριά. Από τη φλαμουριά βγαίνει το φλαμούρι που έπινε η θεία του Μαρσέλ Προυστ, η θεία Λεονί, θυμάστε. Φλαμούρι ή τσάι ή φασκόμηλο ή τίλιο, όλα αυτά είναι πολύ φθινοπωρινά, μάλλον γεροντικά θα έλεγα, επειδή τα πίνουν ως συνήθως οι γέροι, όπως και το χαμομήλι. Καταπραΰνει ό,τι απέμεινε ενοχλητικό από την απελθούσα ικμάδα τους.

Μου αρέσουν τα μάλα τα φθινοπωρινά φύλλα με τα οποία έχετε στολίσει το κείμενό σας. Εκείνο το φύλλο με την τρύπα-καρδιά. Σας στέλνω κάτι παρόμοιο με φύλλα πεπτωκότα, ήγουν συμβολικά έρωτος τετελευτηκότος.

Πολύ μου αρέσει η φράση σας για τη σύμπτυξη των εποχών, «τα πηδάμε όλα βιαστικά και βρισκόμαστε αμέσως στην επόμενη πίστα». Ναι, το έχω παρατηρήσειˑ όλοι να πηδήξουν βιαστικά θέλουν και μετά στην άλλη πίστα να κάνουν πατινάζ ή τσουλήθρα. Τέλος πάντων,  Ω καιροί, ω ήθη που έλεγον και οι Ρωμαίοι ημών una faccia una razza, γείτονες. Επίσης παρετήρησα ότι τα κουνούπια πράγματι έχουν μπερδευτεί και τσιμπάνε όλο το χρόνο. Τα τζιτζίκια όμως δεν τζιτζικάνε πια, πώς το ερμηνεύετε αυτό; Μήπως να οργανώνατε ένα συνέδριο. Θα ήτο πολύ εποικοδομητικό.

Και τελειώνετε τις προτάσεις σας με Βιβάλντι. Αχ, πόσο μα πόσο μου αρέσει ο Βιβάλντι! Αλλά να σας εκμυστηρευτώ κάτι, δεν ξέρω ποιο είναι το Φθινόπωρο και έτσι τα ακούω όλα. Αμέ!!! Δεν φαντάζομαι να του τα συμπτύξανε και αυτουνού και τα τέσσερα να του τα κάναν δύο…

Ο Ζαμπέτας, έλεγε  για το ράιτ θρου όταν έπεφτε η βρόχα; Είναι σίγουρο ή ήταν  το ση θρου;;;

Τω καιρώ εκείνω στα γαλλικά μαθαίναμε το «Il pleure dans mon Coeur» του Βερλαίν. Αχ! Πόσο μου ήρεσε και ακόμη και αν δεν βρέχει.

Il pleure dans mon coeur
Comme il pleut sur la ville.
Quelle est cette langueur
Qui pénêtre mon coeur ?

O bruit doux de la pluie
Par terre et sur les toits !
Pour un coeur qui s’ennuie,
O le chant de la pluie !

Σας εύχομαι υγείαν και χαράν  και ας φθινοπωροκαλοκαίριασε. Μου αρέσει…

                                                                                                                                                        Φ. Α.