Το βιβλίο της Λίλια Τσούβα « Το τραγούδι των Ινουίτ» προσκαλεί και προδιαθέτει τον αναγνώστη, οξύνοντας την περιέργεια και την προσδοκία του, για κάτι μυστηριώδες και διαφορετικό .   Από το εξώφυλλο ( τίτλος και εικόνα)  ως την περίληψη του οπισθόφυλλου  όλες οι ιστορίες είναι μία μαγική αφήγηση ανάμεσα στο παραμύθι και την πραγματικότητα.

Διαβάζω στο οπισθόφυλλο ότι είναι «Μία συλλογή διηγημάτων γραμμένη με αγάπη για την διαφορετικότητα των πολιτισμών και των ανθρώπων, για τα ζώα, τα πουλιά και τα φυτά του πλανήτη»  . Τελειώνοντας την ανάγνωση έχω την ανάγκη να προσθέσω ότι,  δεν γράφει μόνο για την διαφορετικότητα των πολιτισμών αλλά για τις πολλαπλές ομοιότητες , δεμένες με τον αρχέγονο συνεκτικό ιστό των μύθων και των τελετουργιών . Μας θυμίζει και μας κάνει κοινωνούς της κοινής ψυχικής γλώσσας  των έμβιων όντων και της φύσης, από τότε που όλα στη φύση ήταν μία ενότητα, είχαν ψυχή και νόημα ,  ως σήμερα που προσπαθούμε να σώσουμε από την τσιμεντοποίηση και την αλλοτρίωση  την  πολύτιμη ανθρώπινη  φύση μας. Είναι μία συλλογή, που σαν καλός ξεναγός, μέσα από μυθοπλασία και προσομοιώσεις,  μας θυμίζει το χαρτογραφημένο  ταξίδι της ζωής και το χρέος μας  να σώζουμε με αγάπη αυτό που υπήρξε και θα υπάρχει στην θεϊκή φύση μας.

  Η συγγραφέας με την αφήγηση των ιστοριών της, μας ταξιδεύει στην υδρόγειο σφαίρα από άκρη  σε άκρη, σε δρόμους που περπάτησαν άλλοι, σε διαφορετικούς χρόνους, χώρες και πολιτισμούς – από την εποχή των τελετουργιών ως τις σύγχρονες θρησκείες και αντιλήψεις του κόσμου- συνδέοντας με σεβασμό το παλαιό με το καινούργιο, καλύπτοντας   τις ίδιες ψυχικές ασυνείδητες υπαρξιακές ανάγκες .

   Άρχισα την ανάγνωση του βιβλίου ίσως παράδοξα , από το τέλος.  Το τελευταίο διήγημα της συλλογής, ήταν αυτό που διάβασα πρώτο: « Το τραγούδι των Ινουίτ». Συνεχίζοντας την ανάγνωση έφτασα στο τέλος στο πρώτο  διήγημα, την ονειρική « Μάικο» , διαπιστώνοντας ότι δεν μπορούσα να  ξεχωρίσω τις διαφορετικότητες από τις ομοιότητες. Όλα τα διηγήματα κοσμούν ένα περιδέραιο που στολίζει τον λαιμό της  αρχέγονης μεγάλης θεάς που το όνομα της είναι ΤΕΧΝΗ. Η ανάγκη για έκφραση της δημιουργικότητας υπάρχει βαθιά χαραγμένη μέσα  στην ανθρώπινη ύπαρξη και εξορκίζει με τον δικό της μαγικό τρόπο τις πρωτόγονες αδηφάγες ενορμήσεις, κατάλοιπα του ένστικτου της επιβίωσης. Η συλλογή των ιστοριών και η σειρά αφήγησης, , επιλεγμένες όχι τυχαία πιστεύω, μας δίνουν με ποιητικό αλληγορικό τρόπο, την ανάγκη του ανθρώπου, από την αρχή της ζωής του ως το τέλος,  να εκφράσει με σύμβολα τον κόσμο που τον περιβάλλει ,  να συνδεθεί μαζί του για να τον κατανοήσει.   

  Ο Χάιντεγγερ στο έργο του «Είναι και Χρόνος » μιλάει για την πρωτογενή  ανάγκη του ανθρώπου να συναντηθεί – το Είναι του με το Είναι ενός απέναντι άλλου ανθρώπου,  σε ένα Συν-Είναι για επιβεβαίωση της ύπαρξης του. Αυτή την συνάντηση , αποτυπωμένη στην ζωγραφική των βράχων , στους χορούς και τα τραγούδια( ποίηση), στους μύθους και τα παραμύθια,  με μαγικό τρόπο η  Λίλια Τσούβα  μας την φέρνει μέσα από τις αφηγήσεις της. Λόγος και εικόνες αφορούν τις ανθρώπινες σχέσεις, τον φόβο της μοναξιάς, την πρωτόγονη επιθετικότητα σαν ανάγκη επιβίωσης, την εκδικητικότητα ενός ματαιωμένου εγώ, την πρωτογενή σχέση με την μητέρα, τις απώλειες και το θάνατο, την αγάπη και την επιθυμία για ζωή.

    Η συλλογή αρχίζει με την Μάικο, την Σαμάνα ιέρεια της φύσης που εκπροσωπεί την θηλυκή αρχή. Η Μάικο, « η γυναίκα που χόρευε» , αυτή που επικοινωνούσε με τα « Κάμι, τα πνεύματα της φύσης, η αρχέγονη γυναίκα Σεν που ζωντάνευε τα μεσάνυχτα και ήταν  συγχρόνως το τραγούδι, η ποίηση, η γέννηση, η άνοιξη, το καλοκαίρι, ο χειμώνας, ο τρομακτικός θεός Φουζίν, ο κόκκινος δράκος, ο θάνατος. Η γυναίκα  « γκέισα » που διαβάζει τον χρόνο και τις εποχές του, που χαρίζει τον έρωτα και το κέφι,  τελειώνει την ύπαρξη της με αποδοχή του τέλους αλλά μόνη στην παγωμένη αγκαλιά του ιαπωνικού δράκου.

   Στο τελευταίο  διήγημα, « το τραγούδι των Ινουίτ», βρίσκουμε τις αδελφές Έμμα και Ολίβια στο ίδιο σκηνικό του παγωμένου χειμώνα, με τα πνεύματα της φύσης και τις γνώσεις του μάγου Σαμάνου αλλά με την χαρά της συν-ύπαρξης, το ζεστό σπίτι και  τα σκυλιά τους εκπαιδευμένα. Είχαν μάθει από την μητέρα τους (την Μεγάλη μητέρα) ότι όλα στην φύση έχουν ψυχή και μιλούσαν  την ίδια γλώσσα. Η Ολίβια με την τέχνη της γλυπτικής έδινε μορφή στο πνεύμα του καλού και εξόρκιζε με αυτό το πνεύμα του κακού. Η Έμμα δασκάλα. Η ΤΕΧΝΗ, (χορός, μουσική, τραγούδι, γλυπτική, ζωγραφική,  γραφή) ),  η παγκόσμια κοινή γλώσσα και η αγάπη τους είναι αυτή που τις σώζει από την άγρια ζωώδη φύση (αρκούδα). Όλη η φύση σιωπά, δαμάζεται και γαληνεύει, όταν ακούγεται το παραδοσιακό τραγούδι των γυναικών της φυλής των Ινουίκ που αφορά την ΑΓΑΠΗ. Ο ύμνος της ζωής έναντι του θανάτου.

     Στη συνέχεια η συγγραφέας ξετυλίγει περίτεχνα τις δύο αντίθετες πλευρές της φύσης και της ανθρώπινης ψυχής. Στα διηγήματα « η θερινή ομίχλη» και «πρόσκαιρη βλάβη» παρακολουθούμε  το σκοτεινό ασυνείδητο των αδελφών Πόουπ  και του Ρίκο, τα παιδικά τους τραύματα, τον φόβο και την επιθετικότητα που φτάνει στο έγκλημα. Τις καταστροφικές σκοτεινές ενορμήσεις,,  το ομιχλώδες τοπίο που κρύβει τον έμφυτο εν δυνάμει  Κάιν, την αδίστακτη απωθημένη σκιά  των ανθρώπων.

     Ο αθάνατος – θάνατος καραδοκεί με την μορφή των πανδημιών και την ρομποτική εξέλιξη της ανθρώπινης φύσης στα διηγήματα «Το διάγγελμα», «Τσιλόε, το νησί των γλάρων», «Το όνειρο με τις τρεις πόρτες», «τα καρτ ποστάλ» που θυμίζουν προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. 

      Τα τραύματα που αφήνει  ο πόνος της απώλειας της πρωτογενούς σχέσης (μητέρα-παιδί), η λαχτάρα να βιωθεί μέσω της αναπαράστασης δίνεται με τις ιστορίες της Κραϊμχιλντ, της Ματίλντα. Τα αρνητικά συναισθήματα του θυμού, της σαγήνης  και της εκδίκησης λόγω της προδοσίας των προσδοκιών περιγράφονται στις ιστορίες της Οδύσσειας, των σειρήνων, του γητευτή Όμηρου « μήνιν άειδε Θεά..» στο τραγούδι και την μουσική του «Μαγεμένου Αυλού».

Οι ψευδαισθήσεις, η χίμαιρα, οι  ανεκπλήρωτες  επιθυμίες βρίσκουν θέση στα διηγήματα « ο Ζογκλέρ», «Το κορίτσι με το μαύρο άλογο», «οι ανεμόμυλοι».

Η Λίλια Τσούβα με το πάθος της γνώσης, την εμπειρία και την ασίγαστη δημιουργικότητα της, σαν ανατόμος, τέμνει με σεβασμό τις ανθρώπινες εκφάνσεις της δύναμης και αδυναμίας και τις επιστρέφει μεταμορφωμένες

σε μία ενότητα του Λόγου και των Εικόνων. Ξεναγεί τον αναγνώστη άλλοτε σε μέρη γνωστά και άλλοτε άγνωστα πάντα μέσα από εικόνες και βιώματα της ΤΕΧΝΗΣ. Πόλεις, ναοί, έργα μεγάλων ζωγράφων, λογοτεχνικοί ήρωες παρελαύνουν ποιητικά με λυρική και ρομαντική διάθεση, απαλύνοντας την επώδυνη πολλές φορές τραγική ανατροπή της αφήγησης.

   Τα διηγήματα της συλλογής  «Το τραγούδι των Ινουίτ» δεν είναι μόνο ένας ενημερωτικός τουριστικός χάρτης του κόσμου, που τον περπατάει ο αναγνώστης  παρέα με την συγγραφέα, αλλά είναι ένα ταξίδι, μέσω της τέχνης,  σε αχαρτογράφητες περιοχές του συνειδητού και ασυνειδήτου κόσμου του.  

  Η Λίλια Τσούβα μέσω  του Κούλαν που έμοιαζε με άγγελο, του ήρωα της ιστορίας «τα τραπουλόχαρτα», μας στέλνει το μήνυμα της ΑΓΑΠΗΣ, της συγκολλητικής ουσίας που ενώνει τις εποχές, τους πολιτισμούς, τις θρησκείες, τον παρελθόντα με τον μέλλοντα κόσμο, τους ανθρώπους σε σχέσεις που επιβεβαιώνουν την ανθρώπινη υπαρξιακή πορεία τους

    Διαβάζουμε μαζί με τον Κούλαν την αφίσα του Τζέϊμς Τζόις:

    Έζησε, αγάπησε, γέλασε, έφυγε

  «Από το παράθυρο του καφέ αν Σεν, ο Κούλαν είδε την Φάτνη και δίπλα της μία ανθισμένη τριανταφυλλιά.

Αριστούλα Δάλλη :Φοίτησε  στην ΝΟΕ του Α.Π.Θ. Πτυχιούχος φυσιοθεραπεύτρια υπηρέτησε για χρόνια στην δημόσια υγεία. Μεταπτυχιακές σπουδές στην Εικαστική ψυχοθεραπεία και στην Συστημική Οικογενειακή θεραπεία. Διευθύνει το Κέντρο Προσωπικής Ανάπτυξης και ψυχοθεραπείας μέσω της Τέχνης « Άκεσα» ,στη Θεσσαλονίκη.

Ενδιαφέροντα: ζωγραφική με συμμετοχή σε ομαδικές εκθέσεις. Μέλος σε εργαστήριο Δημιουργικής γραφής  και συμμετοχή στο ομαδικό έργο « ΦΛΕΒΕΣ ΓΡΑΦΗΣ». Ζει στην Θεσσαλονίκη.