Πολλά γράφονται τον τελευταίο καιρό για τη θέση της γυναίκας και την κακοποίησή της. Δυο νέες ταινίες αυτό το καλοκαίρι φτιάχνουν ένα διαφορετικό πορτρέτο της γυναίκας με όλα της τα ερωτήματα, σήμερα, αλλά και τη βαθιά δύναμη αλλαγής που διαθέτει.
Η Ολίβια Κόλμαν, Η Ευνοούμενη του Γιώργου Λάνθιμου, ρόλος για τον οποίο βραβεύθηκε με ’Οσκαρ, προσγειώνεται, στη Χαμένη κόρη της Μάγκι Τζίλενχαλ , ως φιλόλογος και συγγραφέας στις Σπέτσες, για τις διακοπές της, με τα βιβλία και τον υπολογιστή της καθώς οι κόρες της λείπουν στην Αμερική. ‘Όλα φαντάζουν αρχικά ειδυλλιακά πλην ορισμένων ανησυχητικών, ανοίκειων σημείων που αναδύουν το άρωμα της υφέρπουσας απειλής. Τα σαπισμένα φρούτα στο τραπέζι, το πεθαμένο τζιτζίκι, ένας ξαφνικός θόρυβος, το φως του φάρου που αναβοσβήνει ως σήμα προειδοποίησης. Η επαφή με μια πολυμελή οικογένεια στην παραλία, τη νεαρή μητέρα με το κοριτσάκι που χάνεται στο δάσος, την ερωτική σχέση της μητέρας με ένα νεαρό, τη δυσφορία της ενίοτε με τη συνεχή προσοχή στη μικρή απουσία του συζύγου, λειτουργούν ως καθρέφτης που της στέλνει μετά από πολλά χρόνια την εικόνα της ως νεαρής μητέρας με δυο κόρες και τις δυσκολίες της. Αποκαθήλωση της εξιδανικευμένης άποψης για την μητρότητα, ανάδειξη της σκοτεινής της πλευράς. Με σταδιακή αναπόληση που αποτυπώνεται σε φλασμπακ στη νεανική μητρότητα, στην κρίση στο γάμο, στο φλεγόμενο έρωτα με τον συγγραφέα που γνωρίζει σε συνέδριο, η Κόλμαν καταβυθίζεται σε μια ανασκόπηση που επέχει αξία ψυχαναλυτικού περάσματος. Έρχεται αντιμέτωπη με την αλήθεια της αποδεχόμενη ότι ήταν μια “απαίσια” μητέρα. Μια μητέρα με όλες τις αντιφάσεις, θα λέγαμε, η οποία για τρία χρόνια εγκατέλειψε τις κόρες στο νεαρό σύζυγο για να ζήσει τον έρωτά της. Καταβύθιση η οποία αποτυπώνεται με εξαιρετικό τρόπο στην αγωνία στο πρόσωπο της Κόλμαν. Η αγωνία, το άγχος, σε παράλληλη έκβαση με τη σχέση με την οικογένεια στην παραλία όπου όλα διαδραματίζονται γύρω από τη «χαμένη» κούκλα της μικρής, οι ενοχές, οδηγούν σε πέρασμα στην πράξη (acting-out) με το ατύχημά της. Η αναμέτρηση με το παρελθόν, η ανάληψη της ευθύνης της ιστορίας της, οδηγεί σε επανεκκίνηση της σχέσης με τις κόρες της. Ποια είναι η χαμένη κόρη; Η μικρή στην παραλία που κάνει το δικό της πέρασμα στην πράξη; Η χαμένη κόρη στην περίοδο της ζωής της ως νεαρής μητέρας, η μητέρα ως χαμένη κόρη της δικής της μητέρας; Συνηχήσεις και διαγενεαλογικές μπάμπουσκες και το φως των Σπετσών οδηγεί στην έξοδο.
Σε αντίθεση με τη φλεγματική Αγγλίδα, η Βιρζινί Εφιρά είναι η αισθαντική, εύθραυστη, ερωτική Μαντλίν Κόλλινς στη γαλλοελβετική παραγωγή Το Μυστικό της Μαντλίν Κόλλινς. ‘Ανδρας αυτή τη φορά, ο Αντουάν Μπαρό, σκηνοθετεί, φέροντας στο προσκήνιο την τοποθέτηση άνδρα και γυναίκας στη σημερινή πραγματικότητα, όντας πολύ κοντά σε αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει στην κοινωνία αλλά και στην κλινική μας εργασία με κεντρικό θέμα το αδύνατο του έρωτα, της συνάντησης, του ανοίγματος στον Άλλο. Η ταινία ξεκινά με ένα αλλόκοτο σκηνικό που κάνει τον θεατή να δυσανασχετεί. Μια γυναίκα που ζει δύο παράλληλες ζωές, σε δύο χώρες, με δύο άνδρες, δύο οικογένειες, δύο γιους από τη μια πλευρά και μία κόρη από την άλλη, με συνεχή ταξίδια, άλλο κοινωνικό περιβάλλον σε κάθε χώρα και το πιο σημαντικό: με δύο διαφορετικά ονόματα. Ο διχασμός που παραπέμπει σε ταινίες όπως το Διχασμένο κορμί του ντε Πάλμα ή το Vertigo του Χίτσκοκ και το σύμπτωμα που επιφέρει, αποκτά σταδιακά πλήρως το νόημά του φέροντας την πρωταγωνίστρια σε εντελώς άλλη θέση. Δίχως να αποκαλύψουμε την πλοκή του μυστηρίου που αξίζει κανείς να παρακολουθήσει να ξεδιπλώνεται, θα σταθούμε στην αλήθεια και πάλι της γυναίκας. Αλήθεια την οποία την υποχρεώνουν να φέρει στο φως τα παιδιά που είναι κοντά στο πραγματικό με το ασυνείδητό τους, «ξέρουν» να σπάνε τον καθρέφτη στον οικογενειακό μύθο, στην προσποίηση που καλύπτει τις αντιφάσεις που όταν μιληθούν γιατρεύουν. Η Εφιρά, διχασμένη μεταξύ Τζουντίτ και Μαργκό, σύζυγος του άντρα της σε κάθε χώρα, είναι η γυναίκα που θα αφήσει να τσαλαπατηθεί από τα συναισθήματα του έρωτα, του απόλυτου δοσίματος που φέρει το άπειρο του θηλυκού, της άπλετης αγάπης για τα παιδιά, αλλά και της θεμελιακής σύγκρουσης γυναίκας-μητέρας. Οι άνδρες στέκονται αμήχανοι, συγκαλύπτουν την εξαπάτηση που βλέπουν, κρατώντας μια επίπλαστη οικογενειακή κατάσταση ή αρνούμενοι τον κυκεώνα στον οποίο έχουν μπλέξει τη γυναίκα με την αμφιθυμία τους, φορτώνοντάς της την ευθύνη που κι εκείνοι έχουν. Δεν αναλαμβάνουν τη θέση τους. Η Εφιρά, μετά την πτώση φεύγει απ’όλους, τις δύο οικογένειες και την πρωταρχική δική της, τουλάχιστον για να πάρει απόσταση, ως Μαντλίν Κόλλινς. Το όνομα παίζει κεντρικό, συμβολικό ρόλο στην ταινία. Μια γυναίκα που παραδέχεται την ιστορία της, τις απώλειές της και επινοεί εκ νέου τον εαυτό της με άλλη ταυτότητα. Το αινιγματικό, δειλό μειδίαμα του περιθωριακού παραχαράκτη που της παρέχει τη δυνατότητα, όντας κι εκείνος δέσμιος ενός ρόλου, κλείνει ανοιχτά την έκβαση.
