You are currently viewing ΓΙΟΥΛΗ ΖΑΧΑΡΙΟΥ: Χορός με τη μοίρα – FOXTROT του Samuel Maoz ( Ισραήλ 2017)

ΓΙΟΥΛΗ ΖΑΧΑΡΙΟΥ: Χορός με τη μοίρα – FOXTROT του Samuel Maoz ( Ισραήλ 2017)

Χώρος της εναρκτήριας δράσης,  ένα αστικό διαμέρισμα υψηλής αισθητικής στο Τελ Αβίβ, όπου ο αρχιτέκτονας Michael  και η γυναίκα του  Daphna πληροφορούνται από τον στρατιωτικό επιτετραμμένο ‘’επί της  ανακοίνωσης των θανάτων’’(!), τον θάνατο του γιου τους Jonathan σε ώρα υπηρεσίας.
Πεδίο της πρωθύστερης δράσης, ένα στρατιωτικό συνοριακό φυλάκιο σε έναν ανώνυμο επαρχιακό δρόμο  στη μέση του πουθενά, όπου υπηρετεί ο
Jonathan με άλλους τρεις φαντάρους– όλοι τους με εναλλασσόμενα αισθήματα ανίας, ψευδαισθήσεων εξουσίας και φόβου…
Από τη μια, το εύπορο περιβάλλον του αστικού διαμερίσματος,  που η  ηρεμία και η  καθημερινότητα του διαρρηγνύονται  από την τραγική
αιφνίδια απώλεια: η άφατη οδύνη εικονογραφείται λιτά και αφαιρετικά, με συγκλονιστικά γκρο πλαν των προσώπων και με λήψεις από μια κάμερα εποπτεύουσα, που παρακολουθεί τον άνθρωπο να γίνεται άθυρμα του ‘’μοιραίου’’, των λαθών  μιας ευγενικά παγερής γραφειοκρατίας και των βίαιων ανατροπών που  ακολουθούν.
Από την άλλη, οι σουρεαλιστικές αλλά και συμβολικές σκηνές του έρημου φυλακίου, που λειτουργεί ως θεατρικό σκηνικό: η συνοριακή μπάρα που φυλάσσει μόνο έναν χωματόδρομο στη μέση μιας αχανούς αφύλακτης έκτασης, η καμήλα που κυκλοφορεί ανενόχλητη χωρίς συνοριακές διατυπώσεις, το φοξτρότ του φαντάρου με παρτενέρ το όπλο του, το κοντέινερ που σιγά-σιγά γέρνει και βουλιάζει στη λάσπη…  Στο πλαίσιο του σκηνικού  αυτού θα αποτυπωθεί, επίσης λιτά, η ρουτινιέρικη νωθρή καθημερινότητα των φαντάρων, ο φόβος τους που ελλοχεύει, έτοιμος να ξεσπάσει σπασμωδικά σκορπώντας τον θάνατο, η κυνική διευθέτηση των ‘’ατυχημάτων’’ από την απρόσωπη ηγεσία.
Τα δυο αυτά, εντελώς αντιθετικά μεταξύ τους, περιβάλλοντα,  επιτρέπουν στον
Maoz – πέρα από την παράλληλη δράση – να αποδώσει αριστοτεχνικά τον παραλογισμό των κάθε είδους γενοκτονιών που ο άνθρωπος διαπράττει, για  να εξαλείψει, λες, εντελώς αυτοκαταστροφικά το ίδιο του το γένος. Και συγχρόνως να θίξει καίριες αντιπαραθέσεις στο σύγχρονο Ισραήλ, οδηγώντας τες σε μια εξαιρετικού ενδιαφέροντος σύνθεση:
Πρώτα -πρώτα, τη διαδοχή αλλά και τη διάσταση των γενεών, που στο Ισραήλ έχει ιδιαίτερα σημαίνουσα βαρύτητα. Το ανεξίτηλο τραύμα της
φυλής,  που καθόρισε τη γενιά του ολοκαυτώματος και βύθισε τη μητέρα του
Michael σε ευεργετική άνοια, έχει σημαδέψει τον ψυχισμό του, υποβάλλοντας του συγκρούσεις και ενοχές. Κι αυτός με τη σειρά του ‘’πέρασε’’ το σημάδι στον γιο του τον Jonathan, προδιαγράφοντας του συγκλίνουσα προς τη δική του πορεία.
Σε συνάρτηση και με την πρώτη, προβάλλεται,  η αναπόφευκτη
σύγκρουση ανάμεσα στη θρησκευτική ορθοδοξία και τον άτεγκτο μιλιταρισμό του κράτους και στην αμφισβήτηση και τον σκεπτικισμό της ισραηλινής διανόησης, που διεκδικεί ένα πιο ανθρώπινο μέλλον.
Εδώ ακριβώς στηρίζεται μια τρίτη, καθοριστική για την ταινία, αντίθεση ανάμεσα στην έννοια του μοιραίου – ‘’στον αιώνιο χορό του ανθρώπου με τη μοίρα του’’, όπως είπε ο ίδιος ο
Maoz –  και στην ανθρώπινη βούληση και επιλογή. Κατά τη γνώμη μου, ο σκηνοθέτης ωθεί τον θεατή να αναρωτηθεί κατά πόσο αυτό που λέμε ‘’μοίρα’’ λειτουργεί τυφλά και τυχαία, ανεξάρτητα από τις προσωπικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες μέσα στις οποίες βιώνει κανείς, ή μήπως είναι ακριβώς αυτές  που υπαγορεύουν, χωρίς να το συνειδητοποιεί, τις επιλογές του, που εμφανίζονται με το προσωπείο του ‘’τυχαίου’’. Επιλογές που ίσως δεν είναι παρά αντιδράσεις στην άμεση ή έμμεση ‘’δράση’’ των συνθηκών στον ψυχισμό του.
Σπάνια, σε ταινία, συνύπαρξη απαιτητικών δραματουργικών /αισθητικών επιλογών,  καίριας υπαρξιακής προβληματικής και οξείας  κοινωνικοπολιτικής κριτικής.  Καθόλου τυχαία η ενόχληση του επίσημου Ισραηλινού κράτους…

 

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.