Δυο αδέλφια, ιδιοκτήτες ενός απομονωμένου ράντζου εκτροφής βοοειδών στη Μοντάνα του 1925, και μια γυναίκα με τον έφηβο γιο της, πού μετακομίζουν στο κτήμα και ανατρέπουν την ήδη επισφαλή ισορροπία στη ζωή των δύο αδελφών, είναι το κουαρτέτο των ηρώων της νέας ταινίας της Jane Campion (Μαθήματα πιάνου, Ένας άγγελος στο τραπέζι μου, Top of the lake, Bright star)
Ο Τζορτζ (Jesse Plemons) είναι ένας ήπιος, διακριτικός, πάντα λίγο αμήχανος άνθρωπος, που, αν και εκπαιδεύτηκε σχετικά, η ζωή του γελαδάρη δεν του λέει πολλά πράγματα. Αυτός ο εκλεπτυσμένος γαιοκτήμονας ενδιαφέρεται περισσότερο να διευρύνει το κοινωνικό status των πλούσιων γονιών του. Είναι δεμένος με τον αδελφό του, κοιμούνται ακόμη μαζί στο παιδικό τους δωμάτιο. Όταν γνωρίζει τη χήρα Ρόουζ, την ερωτεύεται, την παντρεύεται και τη φέρνει μαζί του να ζήσει στο κτήμα.
Ο αδελφός του ο Φιλ (Benedict Cumberbatch) είναι ένας χαρακτήρας διαμετρικά αντίθετος. Πανέξυπνος, απόφοιτος κλασσικών σπουδών στο Γέηλ, έχει συνειδητά απομακρυνθεί εντελώς από τη ζωή του πλούσιου και μορφωμένου γαιοκτήμονα και απολαμβάνει αυτήν του άξεστου γελαδάρη. Τραχύς, μονήρης, μισογύνης, σκληρός, το πρότυπο του ‘’αληθινού άνδρα’’, είναι επιθετικός και προσβλητικός προς όλες τις κατευθύνσεις, ακόμη και προς τον αδελφό του, από τον οποίο είναι συναισθηματικά εξαρτημένος. Η άφιξη της Ρόουζ τον εξοργίζει και επικεντρώνει σε αυτή όλη τη βαναυσότητα του. Καθώς εκτυλίσσεται η πλοκή, ο θεατής ανακαλύπτει ότι ο Φιλ είναι μια εξαιρετικά σύνθετη προσωπικότητα. Η βάρβαρη συμπεριφορά του και το παγωμένο του βλέμμα είναι η ασπίδα του για να αυτοπροστατευτεί, να κρύψει τη βαθιά πληγή μέσα του, τη μεγάλη μοναξιά του, την απέχθεια προς τον εαυτό του. Η εσκεμμένη βρωμιά του σώματος του (‘’βρωμάω και μου αρέσει…’’) είναι ένας τρόπος αυτοτιμωρίας· οι αδυναμίες πρέπει να πνίγονται, η βαθύτερη φύση του πρέπει να ποδοπατηθεί.
Η Ρόουζ (Kirsten Dunst) είναι μια ευγενική γυναίκα με ευάλωτο ψυχισμό, που διατηρούσε επί χρόνια πανδοχείο. Έχει ζήσει ανυπεράσπιστη μέσα στην καταπίεση της πατριαρχικής κοινωνίας – δεν είναι τυχαίο ότι σε κάποιο σημείο προσπαθεί να καθησυχάσει τον γιο της λέγοντας για τον Φιλ ‘’Είναι ένας άνδρας· ένας ακόμη άνδρας’’ Μετά το γάμο της με τον Τζορτζ, η μετακόμιση της στο αρχοντικό και η είσοδος της σε ανώτερη κοινωνική τάξη την αγχώνουν και τη φοβίζουν. Ο φόβος θα γίνει πανικός όταν εισπράττει, αυτή και ο γιος της, την επιθετικότητα του Φιλ και αναγκάζεται να ζει, παρά τις ήπιες παρεμβάσεις του άνδρα της, σε ένα κλίμα μόνιμα εχθρικό και απειλητικό, που σιγά σιγά την ισοπεδώνει.
Ο Πίτερ (Codi Smit-McPhee) είναι ένας ευαίσθητος έφηβος, με ανδρόγυνα χαρακτηριστικά και πάθος να γίνει γιατρός. Αντιμετωπίζει τις προσβολές, τη χλεύη και τον εκφοβισμό του Φιλ και των άλλων γελαδάρηδων ψύχραιμος, σιωπηλός, ανέκφραστος. Η εξέλιξη της πλοκής αποκαλύπτει τη δύναμη που κρύβει μέσα της αυτή η εύθραυστη φιγούρα· μια δύναμη που σφυρηλατήθηκε από τα σκληρά βιώματα του, την επιμονή του να πραγματώσει το όνειρο του, την αποδοχή του εαυτού του και την επιθυμία να προστατεύσει τη μητέρα του. Το αινιγματικό πρόσωπο του κρύβει μια δυνατή εσωτερική φλόγα που μπορεί να εκφραστεί με εντελώς απροσδόκητο τρόπο.
Υπάρχει όμως κι ένας πέμπτος ήρωας στην ταινία, αφανής αλλά συνεχώς παρών – αναφέρεται το όνομα του 12 ή 13 φορές, κυρίως από τον Φιλ. Είναι ο Μπράνκο, νεκρός πια, ο εκπαιδευτής των Τζορτζ και Φιλ, που τους έμαθε τη σκληροτράχηλη ζωή του γελαδάρη, συνεχίζοντας στην ουσία την αγωγή της μητέρας, που, θέλοντας να τους κάνει ‘’πραγματικούς άνδρες’’, στην εφηβεία τους τους έφερνε ‘’κορίτσια’’… Ο Μπράνκο έβλεπε πράγματα που κανείς άλλος δεν μπορεί να δει, ήταν ο ‘’Λύκος’’, που ο Φιλ θεωρεί μέντορα και ίνδαλμα και σωτήρα του. Ήταν αυτός που του έδειξε το δρόμο… Ο ρόλος αυτής της αόρατης παρουσίας είναι νευραλγικός, άμεσα για τη ψυχοσύνθεση και τη ζωή του Φιλ και έμμεσα για τη ζωή όλων.
Η σκηνοθέτης σεβάστηκε απολύτως το πνεύμα του ομώνυμου βιβλίου του Thomas Savage, στο οποίο στηρίχθηκε η ταινία. Θέλησε να επαναπροσδιορίσει τι είναι ακριβώς ο ανδρισμός, πώς διαμορφώνεται και πώς εκφράζεται, τι σημαίνει δύναμη και πού κρύβεται, πόσο απατηλά παρουσιάζονται οι ρόλοι δυνατού-αδύναμου, θύτη-θύματος, νικητή- ηττημένου. Δόμησε τη ταινία σε διακριτά μέρη, ξέροντας με ακρίβεια τι ακριβώς θέλει να φανερώσει στο καθένα, τι να υπαινιχθεί και τι να αποσιωπήσει. Επιφύλαξε στην εκπληκτική φωτογραφία και στην εξίσου εκπληκτική μουσική επένδυση πρωταγωνιστικό ρόλο στην απόδοση του επιβλητικού ορίζοντα των βουνών, της πλανώμενης συνεχούς απειλής, των ανατροπών της πλοκής. Ζήτησε και πήρε από όλους τους ηθοποιούς εξαιρετικές ‘’σωματικές’’ ερμηνείες. Η στάση του σώματος, οι κινήσεις, οι εκφράσεις, τα βλέμματα λειτουργούν ως σήματα συναισθηματικών αποχρώσεων, απρόσμενων αντιδράσεων, εναλλαγής του ψυχικού τοπίου των ηρώων.
Ο τίτλος της ταινίας, σύμφωνα με όσα είπε η ίδια η Jane Campion, προέρχεται από απόσπασμα του 21ου ψαλμού του Δαυίδ:
‘’Ρύσαι από ρομφαίας την ψυχήν μου και εκ χειρός κυνός την μονογενή μου’’
Σε ελεύθερη έγκριτη απόδοση: Λύτρωσε τη ζωή μου από το σπαθί (τη βία των εχθρών μου) και τη μονάκριβη ψυχή μου από την εξουσία του (λυσσασμένου) σκύλου.
Ο ψαλμός αυτός είναι σκληρός, συνεχίζει η σκηνοθέτης, και η εξουσία του σκύλου έχει να κάνει με ένα είδος πάθους, με ένα ζωώδες ένστικτο που είναι σεξουαλικό, μοχθηρό και επικίνδυνο.
Ας είναι τα λόγια της αυτά το κλειδί για την προσέγγιση του έργου της.
* Η ταινία προβάλλεται και στο Netflix
