Είμαστε οι κούφιοι ανθρώποι/ είμαστε οι παραγεμισμένοι ανθρώποι/ σκύβουνε μαζί/ καύκαλα με άχερα αλίμονο γεμάτα. T. S. Eliot, Οι Κούφιοι Άνθρωποι.
Γιατί λέγεται ότι η εξουσία είναι γλυκιά; Γιατί οι άνθρωποι ρέπουν προς αυτή; Γιατί κάνουν τα πάντα για να την κατακτήσουν και διατηρήσουν; Γιατί δεν την εγκαταλείπουν ποτέ; Γιατί μετέρχονται κάθε μέσον για να την κερδίσουν και παραμείνουν σε αυτή δια βίου; Γιατί ‘τη βρίσκουν’ με την εξουσία; Η εξουσία παρέχει τη δυνατότητα να ασκεί ο άνθρωπος τις δυο πιο πρωτόγονες, ενστικτώδεις, σκιερές και εγωιστικές τάσεις του: προς τα έξω, την επιβολή/ κυριαρχία πάνω στους άλλους και προς τα μέσα, τον ευδαιμονισμό/ ηδονισμό για τον εαυτό του. Ένας παλιός δάσκαλος έλεγε ότι ακριβώς αυτά τα δυο -επιβολή και ευδαιμονισμός- αποτελούν τα δυο κέρατα του διαβόλου. Αν σκεφτούμε ότι διάβολος σημαίνει ουσιαστικά χωριστικότητα, διαίρεση, σχίσμα, βλέπουμε ότι η εξουσία χωρίζει τον εξουσιαστή από τους εξουσιαζόμενους, δημιουργεί σχίσμα στην ολότητα, ένα δίπολο με ανταγωνιστικές κυρίως τάσεις, ενώ έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο.
Η εξωστρεφής πλευρά της εξουσίας έχει να κάνει ακριβώς με την επιβολή/ κυριαρχία πάνω στους άλλους. Όλες οι μάχες γίνονται για το ποιος θα κυριαρχήσει και έτσι θα επιβληθεί στους αντιπάλους του, όπου και αν βρίσκονται, για να καταλάβει την εξουσία. Και όταν την καταλάβει τι την κάνει; Κάποια σπουδαία και μεγάλα έργα; Κάτι που θα γραφεί στην Ιστορία; Κάτι που θα τον δοξάσει θετικά; Κάτι που θα ωφελήσει τους ανθρώπους; Κάτι που θα συμβάλει στην εξέλιξη; Σπάνια συμβαίνει κάτι τέτοιο, τις περισσότερες φορές κακό κάνει και στους άλλους και στον εαυτό του. Ασκεί την επιβολή, με τη δύναμη που διαθέτει, πάνω στα κεφάλια των πιο αδύναμων. Ενώ διαθέτει τη δύναμη να λύσει κάποια προβλήματα και να προβάλει ένα όραμα για καλύτερη ζωή, σπαταλάει αυτή τη δυνατότητα απολαμβάνοντας την εξουσία. Αλλά και η επιβολή, που οι άνθρωποι την θεωρούν αυτονόητη για τις εξουσίες, δεν είναι απλή και φυσική υπόθεση. Πρόκειται για σύμπλεγμα ιδεών και επιδιώξεων που έχουν την τάση να τοποθετούν τον ανθρώπινο εγωισμό πάνω από τις άλλες επιδράσεις, υποτάσσοντάς τες έτσι στο εγώ, άσχετα αν προέρχονται από ανθρώπους και καταστάσεις ή υποκειμενικές παρορμήσεις, σκέψεις και συναισθήματα.
Από την άλλη πλευρά, την εσωστρεφή, στοχεύει στην καλοπέρασή του επιδιώκοντας τον ηδονισμό/ ευδαιμονισμό, κάνοντας ανηθικότητες και παρανομίες, πλουτίζοντας σε βάρος των άλλων και θεωρώντας εχθρούς όποιους επιβουλεύονται την εξουσία του και κυρίως τον λαό. Σήμερα όλοι οι εξουσιαστές έχουν στην πραγματικότητα κηρύξει τον πόλεμο στους λαούς, γιατί γνωρίζουν ότι αυτοί είναι οι μόνοι που μπορούν να απειλήσουν την εξουσία τους, δηλαδή τον ευδαιμονισμό και την επιβολή τους –και πώς θα ζήσουν χωρίς αυτά, τα εξουσιομανή και κενά ανθρωπάκια; Έτσι γίνονται εχθροί του λαού, που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν και υπηρετούν, και γαντζώνονται κυριολεκτικά από την εξουσία γιατί μέσω αυτής υπάρχουν και, παρ’ όλο τον φόβο που βιώνουν στη ζωή τους εξαιτίας ακριβώς της εξουσίας, δεν την απαρνούνται ποτέ -ελάχιστες είναι οι εξαιρέσεις στην Ιστορία ανθρώπων που την εγκατέλειψαν οικειοθελώς και για πάντα. Έτσι, χονδρικά μιλώντας, η εξίσωση της εξουσίας είναι:
Εξουσία = Επιβολή/ Κυριαρχία + Ευδαιμονισμός/ Ηδονισμός.
Για έναν ώριμο άνθρωπο, ο οποίος έχει σκεφτεί τις πραγματικές αξίες και το νόημα της ζωής, έχει υπαρξιακές ανησυχίες, έχει περισσότερο πνευματικούς στόχους, η εξουσία είναι καταστροφική γιατί φθείρει και διαφθείρει. Ο ανώτερος άνθρωπος αποφεύγει την εξουσία. Η εξουσία είναι το ζητούμενο και ο στόχος ζωής για ανθρώπους που έχουν ακόμη ανάγκη να αυτο-επιβεβαιώνονται μέσω αυτής, υπάρχουν μέσω αυτής και περνάνε καλά ασκώντας επιβολή πάνω στους συνανθρώπους τους και ηδονιζόμενοι, δηλαδή για ανθρώπους περισσότερο χαμερπείς και αφιλοσόφητους (Είναι τυχαίο που ο Πλάτων λέει ότι οι κυβερνώντες πρέπει να είναι φιλόσοφοι;). Γι’ αυτό και στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων η εξουσία δημιουργεί προβλήματα στους εξουσιαζόμενους, αλλά και στους ίδιους τους εξουσιαστές ως ανθρώπινα όντα, που τελικά είναι τα μεγαλύτερα θύματά της. Οι ζωές των ανθρώπων της εξουσίας είναι χαμένες, περνάνε από τη ζωή χωρίς να καταλάβουν τίποτε από την ουσία της, ισχύουν για αυτούς τα λόγια του Χριστού «τι ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδίσει τον κόσμον όλον και ζημιωθεί την ψυχήν αυτού;». Αλήθεια, όλοι αυτοί οι άπληστοι εξουσιαστές και κερδοσκόποι κάθε είδους, τοπικοί, εθνικοί και οικουμενικοί, μπορούν άραγε να προσθέσουν έστω μια στιγμή στη διάρκεια της ζωής τους, πριν τους πάρουν τα γηρατειά, η αρρώστια και ο θάνατος αυτούς, την εξουσία τους και τα πλούτη τους; Και όμως, αυτούς τους διαστρεμμένους και νοσηρούς, με άγνοια της βαθύτερης Ουσίας και του βαθύτατου Μυστηρίου της ζωής, φορείς του ουσιαστικού αυτού σφάλματος που ο μύθος ανέκαθεν αποκαλεί συμβολικά ‘θάνατο της ψυχής’, τους αποπνευματοποιημένους και προσκολλημένους στην ύλη, οι απλοί άνθρωποι τους εμπιστεύονται και οι πονηροί τους κολακεύουν και τους αναδεικνύουν στην εξουσία.
Επειδή λοιπόν ένας άνθρωπος δεν μπορεί να αντέξει την εξουσία, οι διάφοροι εξουσιαστές παρουσιάζουν τις αυτο-επιβεβαιωτικές τάσεις τους ως δήθεν αυτο-υπερβατικές. Πιστεύουν ή κάνουν ότι πιστεύουν πως υπερβαίνουν τον εαυτό τους και επιτελούν κοινωνικό έργο, ότι τάχα θυσιάζονται για τον λαό και το σύνολο και άλλα τέτοια φαιδρά. Χωρίς ίχνος εσωτερικότητας και αυτο-γνωσίας μπορούν να ισχυρίζονται οτιδήποτε. Ανυπόστατοι και κυριολεκτικά ανύπαρκτοι, ένα περιτύλιγμα μόνο, κούφιοι και κενοί περιεχομένου, αήθικοι και ανήθικοι, δίχως την έγκυρη εσωτερική φωνή να τους καθοδηγεί, λένε και κάνουν οτιδήποτε υπηρετεί την επιβολή και τον ευδαιμονισμό τους. Ακόμα και αν κάποιοι διαβάζουν τέτοιου είδους πράγματα όπως αυτά που γράφονται εδώ, δεν καταλαβαίνουν τίποτα απολύτως, ουδόλως ενδιαφέρονται να μάθουν και να αλλάξουν, ούτε ποτέ μετα-νοούν, δηλαδή αλλάζουν νου, βλέπουν διαφορετικά τα πράγματα, γιατί είναι πιασμένοι στο δίχτυ της εξουσίας και όσα αυτή συνεπάγεται και δεν μπορούν να ξεφύγουν από αυτή. Επίσης, πολλές φορές η εξουσία χρησιμοποιείται, εκτός των άλλων, και ως αντιστάθμισμα/ εξισορρόπηση αισθημάτων κατωτερότητας, δηλαδή δημιουργεί μια κατάσταση που μετατρέπει την κατωτερότητα σε ανωτερότητα. Ουσιαστικά αυτή η κατάσταση, που εύκολα δημιουργείται μέσω της εξουσίας, είναι φανταστική και γι’ αυτό οι εξουσίες συνήθως ζουν σε φανταστικούς κόσμους και χάνουν την επαφή με την πραγματικότητα. Αυτό εξηγεί και το γιατί πολλοί κατώτεροι άνθρωποι πάντοτε, και ιδίως σήμερα, επιδιώκουν την εξουσία, για τον απλούστατο λόγο ότι έτσι υποστασιοποιούνται και νιώθουν ανώτεροι -ψυχολογικοί είναι οι λόγοι αρχικά, αυτό είναι το ψυχικό τους συμφέρον που μετά γίνεται, ευκαιρίας δοθείσης, και υλικό.
