Δημήτρης Γαβαλάς: Μια Άποψη για την Κρίση της Ευρωπαϊκής Ανθρωπότητας

Post author:Δημήτρης Γαβαλάς
Post published:7 Μαΐου 2022
Post category:ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ / Πρωτοσέλιδο / Φωνή βοώντος

Στον σύγχρονο κόσμο, η άποψη ότι όλα εξηγούνται από τις θετικές Επιστήμες και τα Μαθηματικά θεωρείται προφανής. Αυτή όμως η τάση για αναζήτηση της αλήθειας μέσω της λογικής ξεκινάει από τον Πλάτωνα. Να σημειωθεί βέβαια ότι σήμερα πρόκειται κυρίως για την ‘προτασιακή αλήθεια’ και όχι για κάτι άλλο.

Μελετώντας την Πολιτεία του Πλάτωνα (βιβλίο 2^ο, 377-378), διαπιστώνουμε ότι αυτός αναφέρεται σε μυθοποιούς, οι οποίοι χρειάζονται επίβλεψη, σε ψεύδη που λέει ο Ησίοδος και ο Όμηρος και οι άλλοι ποιητές και στον κίνδυνο που διατρέχουν οι νέοι όταν τους ακούνε και, τέλος, στο τι οφείλουν να γνωρίζουν οι τελευταίοι γι’ αυτούς τους μύθους. Συνεπώς, οι μυθοποιοί και ποιητές είναι επικίνδυνοι για τους νέους και την πολιτεία γενικότερα, γιατί διδάσκουν μύθο και όχι λόγο –άποψη που αναπαράγει την αντίστοιχη του Ηράκλειτου. Έτσι, ο μύθος των μυθοποιών και ποιητών δεν παρέχει αξιόπιστη γνώση και είναι εχθρός της αλήθειας. Αντίδοτο σε αυτά είναι ο λόγος και η λογική και η γνώση των Μαθηματικών με την αφαίρεση και γενίκευση που παρέχουν. Σε αυτό το πεδίο, μυθοποιοί και ποιητές δεν έχουν θέση και πρέπει να εξορισθούν.

Εξάλλου, στον Φαίδρο (253-254), ο Πλάτων λέει ότι η ψυχή αποτελείται από τρία μέρη: Λογιστικό, Θυμοειδές και Επιθυμητικό. Το Λογιστικό αφορά στις λογικές λειτουργίες, το Θυμοειδές στις συναισθηματικές και το Επιθυμητικό στις επιθυμίες.
Η τριχοτόμηση αυτή της ψυχής παρουσιάζεται ως άρμα που το σύρουν δυο άλογα και το διευθύνει ο ηνίοχος, που είναι το Λογιστικό, ο λογικός νους. Τα δυο άλογα είναι το Θυμοειδές και το Επιθυμητικό. Αυτό το σύμπλεγμα είναι ενιαίο και αδιαίρετο και εναπόκειται στον ηνίοχο να κατευθύνει τα άλογα, έτσι ώστε να υπάρχει αρμονία.
Ο ρασιοναλιστικός Νους άρχει, το Θυμοειδές υπακούει και συνοδοιπορεί με τον Νου, ώστε να μπορεί να δαμάσει το Επιθυμητικό. Χρειάζεται συλλειτουργία ώστε η ψυχή να βρίσκεται σε αρμονία. Ως συνέπεια όλων αυτών θεωρείται ότι υφίσταται δυϊσμός λογικής και συναισθήματος˙ λογική και συναίσθημα είναι αντίθετες λειτουργίες. Το συναίσθημα είναι κατώτερη λειτουργία, μη έλλογη, και πρέπει να ελέγχεται από τη λογική.

Στα νεότερα χρόνια, η άποψη ότι Επιστήμη και Τέχνη αποτελούν ξένα σύνολα, θεμελιώνεται στον καρτεσιανό δυϊσμό μεταξύ λογικής σκέψης και συναισθήματος, όπου η πρώτη εκλαμβάνεται θετικά, ενώ το δεύτερο αρνητικά. Το πλαίσιο αυτής της άποψης είναι η διαρκής επιστημονική-τεχνολογική πρόοδος, αποτέλεσμα της μεταφυσικής θεοποίησης του Ορθού Λόγου, που κυριαρχεί από τον λεγόμενο Αιώνα της Λογικής, 17^ο αιώνα, μέχρι σήμερα.

Στον 20^ο αιώνα, σύμφωνα με τον Husserl, υπαίτιος της κρίσης του ευρωπαϊκού πολιτισμού είναι οι μαθηματικοποιημένες θετικές Επιστήμες και ο τρόπος με τον οποίο θεωρούν τον εαυτό τους και τη μέθοδό τους. Οι θετικές Επιστήμες συμβάλλουν στη μαθηματικοποίηση της φύσης, μετατρέποντάς την από αντικείμενο άμεσης εμπειρίας στο εσωτερικό ενός κόσμου-της-ζωής σε ιδεατό μαθηματικό μόρφωμα, και θεωρούν ότι αυτή η μαθηματικοποίηση είναι επαρκώς θεμελιωμένη στον εαυτό της. Το αποτέλεσμα είναι ο κατακερματισμός του κοσμοειδώλου του ευρωπαίου ανθρώπου με καταστροφικές συνέπειες.

208

Facebook20 Tweet0 Pin0 Email0

Tags: ευρωπαϊκός πολιτισμός, κατακερματισμός κοσμοειδώλου

Δημήτρης Γαβαλάς

O Δημήτρης Γαβαλάς γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1949. Σπούδασε Μαθηματικά, Κυβερνητική και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου σε μεταπτυχιακές σπουδές και Ψυχολογία του Βάθους σε ελεύθερες σπουδές. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή με θέμα τα Μαθηματικά, τη Θεμελίωση και τη Διδακτική τους. Αρχικά εργάστηκε ως Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ως Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών «Δημόκριτος». Στη συνέχεια εργάστηκε στην εκπαίδευση ως καθηγητής Μαθηματικών. Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (στη συγγραφή Προγραμμάτων Σπουδών & σχολικών βιβλίων και σε άλλα εκπαιδευτικά θέματα). Εργάστηκε επίσης στη Βαρβάκειο Σχολή, και συνέχισε ως Σχολικός Σύμβουλος. Για το πνευματικό του έργο, έχει τιμηθεί από τον Δήμο Κορινθίων. Το δοκίμιό του για τον Οδυσσέα Ελύτη έλαβε κρατική διάκριση, ενώ το ποίημα «Φανταστική Γεωμετρία» περιελήφθη στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ τάξης του Γυμνασίου.

Έργα του Δημήτρη Γαβαλά:

Ποίηση

Σπουδές. Αθήνα, 1973.
Μετάβαση στο Όριο. Αθήνα, 1974.
Ανέλιξη. Αθήνα, 1975.
Δήλος. Αθήνα, 1976.
Εσωτερική Αιμομιξία. Αθήνα, 1977.
Η Πάλη με το Άρρητο. Αθήνα, 1978.
Ελεγείο. Αθήνα, 1979.
Τα Εξωστρεφή. Αθήνα, 1980.
“Η Του Μυστικού Ύδατος Ποίησις“. Αθήνα 1983.
Το Πρόσωπο της Ευτυχίας. Κώδικας, Αθήνα, 1987.
Απλά Τραγούδια για έναν Άγγελο. Κώδικας, Αθήνα, 1988.
Φωτόλυση. Κώδικας, Αθήνα, 1989.
Ακαριαία. Κώδικας, Αθήνα, 1994.
Σύμμετρος Έρωτας Ή Τα Πρόσωπα του Αγγέλου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1996
Άγγελος Εσωτερικών Υδάτων. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1998.
Το Λάμδα του Μέλλοντος. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003.
Ποιήματα 1973-2003: Επιλογή. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2004.
Ου Παντός Πλειν. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006.
Στη Σιωπή του Νου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2013.
Δίχως Μαγνητόφωνα Φωνόγραφους Δίσκους και Μαγνητοταινίες. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2016.

Δοκίμιο

Η Εσωτερική Διαλεκτική στη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, 1987. (σσ. 94).
Ψυχο-Κυβερνητική και Πολιτική: Αναλυτική Θεώρηση του Πολιτικού Φαινομένου. Κώδικας, Αθήνα, 1989. (σσ. 40).
Αισθητική και Κριτική Θεωρία των Αρχετύπων: Θεωρητικά Κείμενα και Εφαρμογές. Κώδικας, Αθήνα, 1999. (σσ. 202).

Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια
Nicoll, M. Ψυχολογικά Σχόλια στη Διδασκαλία του Γκουρτζίεφ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1997. (σσ. 96).

Επιστημονικά Βιβλία

Πρότυπα και Χαρακτήρας Κυβερνητικών Συστημάτων: Συμβολή στη Θεωρητική Κυβερνητική – Ένα Μαθηματικό Μοντέλο. Πάτρα, 1977 και Αθήνα, 1993 . (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 250).
Η Θεωρία Κατηγοριών ως Υποκείμενο Πλαίσιο για τη Θεμελίωση και Διδακτική των Μαθηματικών: Συστημική Προσέγγιση της Εκπαίδευσης. Πάτρα, 2000. (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 350).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 1: Μη-συμβατική Ανάλυση, Ασαφή Σύνολα, Η έννοια της Μη-διακριτότητας. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2005. (σσ. 190).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 2: Πρώτη Μύηση στη Θεωρία Κατηγοριών. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2006. (σσ. 330).
Το Αρχέτυπο του Τυχερού Παιχνιδιού: Για την Τύχη, τη Μαντική και τη Συγχρονότητα Σύμφωνα με τις Απόψεις των C. G. Jung και M.- L. von Franz. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006. (σσ. 280). (Σε συνεργασία).
On Number’s Nature. Nova Publishers, NY, 2009 (pp. 70).
Συστημική: Σκέψη και Εκπαίδευση – Συμβολή στο Ζήτημα της Εκπαίδευσης. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2011. (σσ. 310).
Αρχετυπικές Μορφογενέσεις. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2012.
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 3: Για τη Φύση του Αριθμού. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2012. (σσ. 360).
Αρχέτυπο: Η Εξέλιξη μιας Σύλληψης στον Τομέα της Γνώσης. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2015. (σσ. 320).
Κυβερνητική: Αναζητώντας την Ολότητα. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2016. (σσ. 400).

Κρατικά Σχολικά Βιβλία
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στην Α΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1997.
Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Β΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2015.
Λογική: Θεωρία και Πρακτική για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2008.
Μιγαδικοί Αριθμοί. Κεφάλαιο στο: Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.

Δημοσίευσε επίσης πλήθος άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά για θέματα εκπαίδευσης, πολιτικής, λογοτεχνίας κτλ.