You are currently viewing Δημήτρης Γαβαλάς: Υών Πόλις ή ‘Γουρονοποιηθήκαμε Φίλε’

Δημήτρης Γαβαλάς: Υών Πόλις ή ‘Γουρονοποιηθήκαμε Φίλε’

Μια λέξη στον Πλάτωνα /  χαμένη στου μυαλού τ’ αυλάκια×

Το βράδυ βρήκα την περικοπή: / ‘υών πόλιν’ μας λέει.

Γ. Σεφέρης, ‘Επί Ασπαλάθων’, διασκευή.

 

Εἰ δὲ ὑῶν πόλιν, ὦ Σώκρατες, ἔφη, κατεσκεύαζες, τί ἂν αὐτὰς ἄλλο ἢ ταῦτα ἐχόρταζες; Πλάτων, Πολιτεία 372d 4.

 

Χρόνια πριν, περιδιαβαίνοντας τους δρόμους της μικρής μας πόλης, βλέπω τους τοίχους γεμάτους με τη φράση ‘Γουρονοποιηθήκαμε Φίλε’. Αργότερα μαθαίνω ότι ένας φίλος βρήκε αυτό τον τρόπο να αντιδράσει στα τεκταινόμενα του καιρού εκείνου και όλη τη νύχτα έγραφε το σύνθημα αυτό στους τοίχους.

 

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, λοιπόν, η πολιτεία που ενδιαφέρεται μόνο για την ύλη, αδιαφορώντας για το πνεύμα και τον πολιτισμό, συνιστά ‘υών πόλιν’, δηλαδή πολιτεία χοίρων, που τρώνε και πίνουν, θησαυρίζουν και δεν νιώθουν. Εκείνο που αποτελεί μεγάλο πρόβλημα σήμερα είναι ότι δεν έχει γίνει η διάγνωση: Μιλάμε συνεχώς με οικονομικούς όρους για ένα ζήτημα ψυχικό και πνευματικό, του οποίου οι ρίζες χάνονται στα βάθη του χρόνου. Και το ζήτημα αυτό είναι η ανθρώπινη Σκιά που μας καθιστά χοίρους.

 

Κάθε αντικείμενο έχει σκιά στο υλικό επίπεδο. Σύμφωνα με τον Jung, το ίδιο ισχύει και στο ψυχικό επίπεδο: Η ‘άλλη πλευρά’ του καθημερινού εαυτού μας, ο ‘σκοτεινός εαυτός’ μας που βρίσκεται στο παρασκήνιο, είναι η ανθρώπινη ψυχική Σκιά. Η Σκιά είναι το κατώτερο ον μέσα μας, αυτό που κάνει όλα όσα δεν επιτρέπουμε στον τρέχοντα εαυτό μας να κάνει, αυτό που είναι όλα όσα δεν είμαστε εμείς, ο κύριος Χάιντ του Δρα Τζέκιλ μας, ο Μεφιστοφελής του Φάουστ μας. Η Σκιά είναι όλες οι πρωτόγονες επιθυμίες και κατωτερότητες που δεν συμβιβάζονται με τις κοινωνικές αρχές και την ιδανική προσωπικότητα και γι’ αυτό απωθούνται, όλα όσα δεν θέλουμε να ξέρουμε για τον εαυτό μας και για τα οποία ντρεπόμαστε σε κανονικές συνθήκες. Είναι ευνόητο ότι όσο πιο στενή και περιοριστική είναι η κοινωνία στην οποία ζει κάποιος τόσο ευρύτερη είναι η ανθρώπινη Σκιά του. Επειδή η Σκιά είναι στο παρασκήνιο, η συνηθισμένη εκπαίδευση και αγωγή δεν την αγγίζουν, με αποτέλεσμα να έχει παραμείνει σχεδόν ίδια από την εποχή που ο άνθρωπος περπάτησε για πρώτη φορά πάνω στη γη. Η Σκιά εκτός από προσωπικό είναι συγχρόνως και συλλογικό φαινόμενο, αφού είναι κοινή σε όλη την ανθρωπότητα. Αυτή η συλλογική πλευρά εκφράζεται με τη μορφή του διαβόλου, του μάγου, του εγκληματία και γενικά με όλες τις κατώτερες και αρνητικές μορφές.

 

Για να αποδεχτείς τη Σκιά σου απαιτείται μεγάλη ηθική προσπάθεια και παραίτηση από ιδανικά που προβλήθηκαν δυσανάλογα ως προς την πραγματική τους επίτευξη και είχαν θεμελιωθεί σε αυταπάτες. Η επιθετικότητα, ο φανατισμός και η αδιαλλαξία των (δήθεν) ενάρετων είναι πολύ γνωστό φαινόμενο. Η προσωπική ζωή τού πολύ καθωσπρέπει πολίτη μερικές φορές είναι απίστευτη και το έγκλημα εμφανίζεται στα πιο απρόσμενα μέρη. Όλα αυτά είναι εκδηλώσεις της Σκιάς και χρειάζεται μεγάλο ηθικό θάρρος για να συνειδητοποιήσει κάποιος αυτές τις πλευρές της ανθρώπινης φύσης και να τις αντιμετωπίσει. Η κοινωνική αποδοχή και ζωή απαιτεί να γίνεται κάποια απώθηση της Σκιάς, αλλά τότε αυτή αποκτάει μεγαλύτερη δύναμη, γίνεται πιο επικίνδυνη και κατακλύζει ολόκληρη την ανθρώπινη προσωπικότητα ή ολόκληρη την κοινωνία. Τότε βλέπουμε (φαινομενικά) άκακους και αθώους ανθρώπους να συμπεριφέρονται με τρόπο επιθετικό, άγριο και καταστροφικό. Η Σκιά είναι ηθικό πρόβλημα που αμφισβητεί ολόκληρη την ανθρώπινη προσωπικότητα και ολόκληρη την κοινωνία. Κανένας δεν είναι σε θέση να συνειδητοποιήσει και χειριστεί τη Σκιά, είτε σε ατομικό είτε σε συλλογικό επίπεδο, χωρίς μεγάλη ηθική αποφασιστικότητα, αναπλαισίωση και αναπροσανατολισμό των αρχών, των ιδεών και των αξιών του ανθρώπου.

 

Εδώ τελειώνει η θεωρία και η Σκιά συνεχίζει να κάνει τη δουλειά της –μόλις χθες:

19χρονος νεκρός και 2 νεαροί τραυματίες σε οπαδική επίθεση.  

Βρέθηκε το δρεπάνι της δολοφονικής επίθεσης.

Αυτά και πολλά άλλα παρόμοια στον 21ο αιώνα, στην Κοινωνία της Πληροφορίας, στον αιώνα των φώτων και της λογικής (τάχα μου τάχα μου).

 

489
Pin0
Tags: , ,

Δημήτρης Γαβαλάς

O Δημήτρης Γαβαλάς γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1949. Σπούδασε Μαθηματικά, Κυβερνητική και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου σε μεταπτυχιακές σπουδές και Ψυχολογία του Βάθους σε ελεύθερες σπουδές. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή με θέμα τα Μαθηματικά, τη Θεμελίωση και τη Διδακτική τους. Αρχικά εργάστηκε ως Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ως Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών «Δημόκριτος». Στη συνέχεια εργάστηκε στην εκπαίδευση ως καθηγητής Μαθηματικών. Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (στη συγγραφή Προγραμμάτων Σπουδών & σχολικών βιβλίων και σε άλλα εκπαιδευτικά θέματα). Εργάστηκε επίσης στη Βαρβάκειο Σχολή, και συνέχισε ως Σχολικός Σύμβουλος. Για το πνευματικό του έργο, έχει τιμηθεί από τον Δήμο Κορινθίων. Το δοκίμιό του για τον Οδυσσέα Ελύτη έλαβε κρατική διάκριση, ενώ το ποίημα «Φανταστική Γεωμετρία» περιελήφθη στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ τάξης του Γυμνασίου.

Έργα του Δημήτρη Γαβαλά:

Ποίηση

Σπουδές. Αθήνα, 1973.
Μετάβαση στο Όριο. Αθήνα, 1974.
Ανέλιξη. Αθήνα, 1975.
Δήλος. Αθήνα, 1976.
Εσωτερική Αιμομιξία. Αθήνα, 1977.
Η Πάλη με το Άρρητο. Αθήνα, 1978.
Ελεγείο. Αθήνα, 1979.
Τα Εξωστρεφή. Αθήνα, 1980.
“Η Του Μυστικού Ύδατος Ποίησις“. Αθήνα 1983.
Το Πρόσωπο της Ευτυχίας. Κώδικας, Αθήνα, 1987.
Απλά Τραγούδια για έναν Άγγελο. Κώδικας, Αθήνα, 1988.
Φωτόλυση. Κώδικας, Αθήνα, 1989.
Ακαριαία. Κώδικας, Αθήνα, 1994.
Σύμμετρος Έρωτας Ή Τα Πρόσωπα του Αγγέλου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1996
Άγγελος Εσωτερικών Υδάτων. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1998.
Το Λάμδα του Μέλλοντος. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003.
Ποιήματα 1973-2003: Επιλογή. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2004.
Ου Παντός Πλειν. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006.
Στη Σιωπή του Νου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2013.
Δίχως Μαγνητόφωνα Φωνόγραφους Δίσκους και Μαγνητοταινίες. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2016.

Δοκίμιο

Η Εσωτερική Διαλεκτική στη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, 1987. (σσ. 94).
Ψυχο-Κυβερνητική και Πολιτική: Αναλυτική Θεώρηση του Πολιτικού Φαινομένου. Κώδικας, Αθήνα, 1989. (σσ. 40).
Αισθητική και Κριτική Θεωρία των Αρχετύπων: Θεωρητικά Κείμενα και Εφαρμογές. Κώδικας, Αθήνα, 1999. (σσ. 202).

Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια
Nicoll, M. Ψυχολογικά Σχόλια στη Διδασκαλία του Γκουρτζίεφ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1997. (σσ. 96).


Επιστημονικά Βιβλία

Πρότυπα και Χαρακτήρας Κυβερνητικών Συστημάτων: Συμβολή στη Θεωρητική Κυβερνητική – Ένα Μαθηματικό Μοντέλο. Πάτρα, 1977 και Αθήνα, 1993 . (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 250).
Η Θεωρία Κατηγοριών ως Υποκείμενο Πλαίσιο για τη Θεμελίωση και Διδακτική των Μαθηματικών: Συστημική Προσέγγιση της Εκπαίδευσης. Πάτρα, 2000. (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 350).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 1: Μη-συμβατική Ανάλυση, Ασαφή Σύνολα, Η έννοια της Μη-διακριτότητας. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2005. (σσ. 190).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 2: Πρώτη Μύηση στη Θεωρία Κατηγοριών. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2006. (σσ. 330).
Το Αρχέτυπο του Τυχερού Παιχνιδιού: Για την Τύχη, τη Μαντική και τη Συγχρονότητα Σύμφωνα με τις Απόψεις των C. G. Jung και M.- L. von Franz. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006. (σσ. 280). (Σε συνεργασία).
On Number’s Nature. Nova Publishers, NY, 2009 (pp. 70).
Συστημική: Σκέψη και Εκπαίδευση – Συμβολή στο Ζήτημα της Εκπαίδευσης. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2011. (σσ. 310).
Αρχετυπικές Μορφογενέσεις. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2012.
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 3: Για τη Φύση του Αριθμού. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2012. (σσ. 360).
Αρχέτυπο: Η Εξέλιξη μιας Σύλληψης στον Τομέα της Γνώσης. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2015. (σσ. 320).
Κυβερνητική: Αναζητώντας την Ολότητα. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2016. (σσ. 400).

Κρατικά Σχολικά Βιβλία
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στην Α΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1997.
Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Β΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2015.
Λογική: Θεωρία και Πρακτική για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2008.
Μιγαδικοί Αριθμοί. Κεφάλαιο στο: Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.



Δημοσίευσε επίσης πλήθος άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά για θέματα εκπαίδευσης, πολιτικής, λογοτεχνίας κτλ.

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.