«την ψυχήν αριθμόν είναι κινούντα εαυτόν», Ξενοκράτης (Fragm. 61)

Στο πλαίσιο της έρευνας ‘Ποίηση και Μαθηματικά’ παρουσιάζονται αποσπάσματα από δυο έργα του Balzac, Σεραφίτα  και Louis Lambert, τα οποία σχετίζονται με τον Αριθμό και αποπνέουν αίσθηση γνήσιας ποιητικότητας. Τα ευρήματα αυτά, παρότι πηγαίνουν πίσω στα μέσα της δεκαετίας του ’70, δημοσιεύονται πρώτη φορά.  

Σεραφίτα

[εκτενές απόσπασμα]

Πιστεύετε στον Αριθμό, βάση στην οποία στηρίζετε το οικοδόμημα των Επιστημών που αποκαλείτε Θετικές. Χωρίς τον Αριθμό δεν υ­πάρχουν πια Μαθηματικά. Ε, λοιπόν, ποιο μυστηριώδες ον, στο οποίο θα παραχωρούνταν η ικανότητα να ζει πάντα, μπορούσε να προφέρει και σε ποια γλώσσα αρκετά γρήγορη τον Αριθμό που θα περιείχε όλους τους άπειρους αριθμούς των οποίων την ύπαρξη την αποδεικνύει η σκέψη σας; Ρωτήστε την καλύτερη από τις ανθρώπινες μεγαλοφυίες, θα ήταν χίλια χρόνια καθισμένη στην άκρη ενός τραπεζιού, με το κεφάλι α­νάμεσα στα χέρια, τι θα σας απαντούσε; Δεν ξέρετε ούτε πού αρχίζει ο Αριθμός, ούτε πού σταματά, ούτε πότε θα τελειώσει. Άλλοτε τον ονομάζετε Χρόνο, άλ­λοτε Χώρο, τα πάντα υπάρχουν χάρη σε αυτόν, χωρίς αυτόν τα πάντα θα ήταν μια και μόνη ουσία, γιατί μό­νον αυτός διαφοροποιεί και χαρακτηρίζει. Ο Αριθμός είναι για το πνεύμα σας ό,τι είναι για την ύλη ένας α­κατανόητος ενεργός παράγοντας. Θα τον κάνετε Θεό; Είναι ον; Είναι μια πνοή που εκπορεύεται από τον Θεό για να οργανώσει το υλικό σύμπαν, όπου τίποτα δεν α­ποκτά τη μορφή του παρά μόνον με τη Διαιρετότητα η οποία είναι στην πραγματικότητα αποτέλεσμα του Α­ριθμού; Τα πιο μικρά όπως και τα πιο τεράστια δη­μιουργήματα δεν διακρίνονται μεταξύ τους χάρη στις ποσότητές τους, τις διαστάσεις τους, τις δυνάμεις τους, ιδιότητες τις οποίες γεννά ο Αριθμός; Το άπειρο των Αριθμών είναι γεγονός το οποίο αποδεικνύεται από το Πνεύμα σας, για το οποίο καμιά απόδειξη δεν μπορεί να δoθεί υλικά. Ο μαθηματικός θα σας πει ότι το ά­πειρο των αριθμών υπάρχει και δεν αποδεικνύεται. Ο Θεός, αγαπητέ ιερέα, είναι ένας αριθμός προικισμένος με κίνηση, που τον αισθανόμαστε και δεν αποδεικνύε­ται, θα σας πει ο Πιστός. Όπως η Μονάδα, αρχίζει α­ριθμούς με τους οποίους δεν έχει τίποτα το κοινό. Η ύπαρξη του Αριθμού εξαρτάται από τη Μονάδα, η ο­ποία χωρίς να είναι αριθμός γεννά όλους τους αριθ­μούς. Ο Θεός, αγαπητέ ιερέα, είναι μια λαμπρή Μονά­δα που δεν έχει τίποτα το κοινό με τα δημιουργήματά της και που εντούτοις τα γεννά! Συμφωνείτε, λοιπόν, μαζί μου ότι αγνοείτε πού αρχίζει, πού τελειώνει ο Α­ριθμός, όπως αγνοείτε πού αρχίζει, πού τελειώνει η δημιουργημένη Αιωνιότητα; Γιατί, αν πιστεύετε στον Α­ριθμό, αρνείσθε τον Θεό; Η Δημιουργία δεν τοποθε­τείται ανάμεσα στο Άπειρο των ανοργάνωτων ουσιών και το Άπειρο των θείων σφαιρών, όπως η Μονάδα βρίσκεται ανάμεσα στο Άπειρο των κλασμάτων τα ο­ποία ονομάζετε εδώ και λίγο καιρό Δεκαδικούς αριθ­μούς και το άπειρο των αριθμών τους οποίους ονομά­ζετε Ακέραιους; Μόνον εσείς πάνω στη γη κατανοείτε τον Αριθμό, αυτή την πρώτη βαθμίδα του περιστυλίου που οδηγεί στον Θεό και η λογική σας κιόλας παρα­παίει. Ε, τι; Δεν μπορείτε ούτε να μετρήσετε την πρώτη αφαίρεση την οποία σας παρέδωσε ο Θεός, ούτε να την συλλάβετε, και θέλετε να υποβάλετε στο μέτρο σας τους σκοπούς του Θεού; Τι θα γίνει, λοιπόν, αν βυθιζόσασταν στις αβύσσους της Κίνησης, αυτής της δύναμης που οργανώνει τον αριθμό; Έτσι όταν θα σας πω ότι το σύμπαν δεν είναι παρά Αριθμός και Κίνηση, θα δείτε ότι μιλούμε κιόλας μια διαφορετική γλώσσα. Καταλαβαίνω και τον ένα και την άλλη και εσείς δεν καταλαβαίνετε τίποτα από αυτά! Τι θα γινόταν αν πρόσθετα ότι η Κίνηση και ο Αριθμός έχουν γεννηθεί από τον Λόγο; Αυτή τη λέξη, την υπέρτατη λογική των οραματιστών και των Προφητών, που άλλοτε άκουσαν αυτή την πνοή του Θεού που στο άκουσμά της έπεσε κάτω ο άγιος Παύλος, την κοροϊδεύετε, εσείς οι άνθρωποι των οποίων ωστόσο όλα τα ορατά έργα, οι κοινωνίες, οι κινήσεις, οι πράξεις, τα πάθη προκύπτουν από τον αδύναμο λόγο σας και που χωρίς την ομιλία θα μοιάζατε με εκείνο το είδος το οποίο είναι κοντινό στον έγχρωμο, στον άνθρωπο των δασών. Πιστεύετε, λοιπόν, ακλόνητα στον Αριθμό και στην Κίνηση, δύναμη και αποτέλεσμα ανεξήγητα, ακατανόητα για την ύπαρξη, στα οποία θα μπορούσα να εφαρμόσω το δίλημμα το οποίο πριν λίγο σας επέτρεπε να μην πιστεύετε στον Θεό. Εσείς, που είσαστε τόσο δυνατός στους συλλογισμούς, μην με απαλλάξετε από το να σας αποδείξω ότι το Άπειρο πρέπει να είναι παντού όμοιο με τον εαυτό του και ότι είναι αναγκαστικά ένα. Μόνον ο Θεός είναι άπειρος, γιατί βέβαια δεν μπορεί να υπάρχουν δυο άπειρα. Αν, για να χρησιμοποιήσω ανθρώπινες εκφράσεις, κάποιο πράγμα που αποδεικνύεται εδώ κάτω σας φαίνεται άπειρο, να είσαστε σίγουρος ότι βλέπετε μια από τις όψεις του Θεού. Ας συνεχίσουμε. Οικειοποιηθήκατε μια θέση στο άπειρο του Αριθμού, την προσαρμόσατε στο μέγεθός σας δημιουργώντας, αν τέλος πάντων μπορείτε να δημιουργήσετε κάτι, την Αριθμητική, βάση στην οποία στηρίζονται τα πάντα, ακόμα. και οι κοινωνίες σας. Όμοια όπως ο Αριθμός, το μόνο πράγμα στο οποίο πιστεύουν οι λεγόμενοι άθεοί σας, οργανώνει τις φυσικές δημιουργίες, η Αριθμητική, έργο του Αριθμού, οργανώνει τον ηθικό κόσμο. Αυτή η α­ρίθμηση έπρεπε να είναι απόλυτη, όπως καθετί που είναι αληθινό καθαυτό, ωστόσο είναι εντελώς σχετική, δεν υπάρχει απόλυτα, δεν μπορείτε να δώσετε καμιά α­πόδειξη της πραγματικότητάς της. Καταρχήν, αν αυτή η Αρίθμηση είναι ικανή να αριθμεί τις οργανωμένες ουσίες, είναι ανίσχυρη σχετικά με τις δυνάμεις που τις οργανώνουν, αφού οι πρώτες είναι πεπερασμένες και οι άλλες άπειρες. Ο άνθρωπος ο οποίος αντιλαμβάνεται το Άπειρο με τη νόησή του δεν μπορεί να το χειρισθεί στο σύνολό του. Αν μπορούσε να το κάνει, θα ήταν θεός. Η Αρίθμησή σας, που εφαρμόζεται στα πεπερα­σμένα πράγματα και όχι στο Άπειρο, είναι, λοιπόν, αληθινή σε σχέση με τις λεπτομέρειες τις οποίες αντιλαμ­βάνεσθε, αλλά ψευδής σε σχέση με το σύνολο το οποίο δεν αντιλαμβάνεσθε καθόλου. Αν η φύση είναι όμοια, προς τον εαυτό της στις οργανωτικές δυνάμεις της ή στις αρχές της που είναι άπειρες, δεν είναι ποτέ όμοια στα πεπερασμένα αποτελέσματά της. Έτσι δεν συναν­τάτε πουθενά στη φύση δυο ταυτόσημα αντικείμενα: στη Φυσική Τάξη, δύο και δύο δεν μπορούν ποτέ να κάνουν τέσσερα, γιατί έπρεπε να συγκεντρώσει κάποιος ακριβώς όμοιες μονάδες και ξέρετε ότι είναι αδύ­νατo να βρείτε δυο όμοια φύλλα στο ίδιο δένδρο ή δυο όμοια δένδρα του ίδιου είδους. Αυτό το αξίωμα της α­ρίθμησής σας, λανθασμένο στην ορατή φύση, είναι εξί­σoυ λανθασμένο στο αόρατο σύμπαν των αφαιρέσεών σας, όπου η ίδια ποικιλία υπάρχει στις ιδέες σας, που είναι τα πράγματα του ορατού κόσμου, τα οποία όμως επεκτείνονται από τις σχέσεις τους, έτσι οι διαφορές τους είναι ακόμα πιο ευκρινείς παρά οπουδήποτε αλλού. Πράγματι, αφού σε αυτό το σύμπαν τα πάντα σχετίζονται με την ιδιοσυγκρασία, με τη δύναμη, με τα ήθη, με τις συνήθειες των ατόμων που δεν μοιάζουν ποτέ μεταξύ τους, τα παραμικρότερα αντικείμενα αντιπροσωπεύουν προσωπικά αισθήματα. Βεβαίως, αν ο άνθρωπος μπόρεσε να δημιουργήσει μονάδες, δεν το έκανε δίνοντας ίσο βάρος και βαθμό καθαρότητας σε κομματάκια χρυσού; Ε, λοιπόν, μπορείτε να προσθέσετε το δουκάτο του φτωχού στο δουκάτο του πλούσιου και να πείτε στο δημόσιο θησαυροφυλάκιο ότι είναι δυο ίσες ποσότητες, αλλά στα μάτια του στοχαστή το ένα είναι σίγουρα ηθικά πιο σημαντικό από το άλλο, το ένα αντιπροσωπεύει ένα μήνα ευτυχίας, το άλλο αντιπροσωπεύει το πιο εφήμερο καπρίτσιο. Δύο και δύο, λοιπόν, κάνουν τέσσερα μόνον με μια λανθασμένη και τερατώδη αφαίρεση. Ούτε το κλάσμα υπάρχει στη Φύση, όπου αυτό που ονομάζετε μέρος είναι ένα πεπερασμένο πράγμα καθαυτό. Όμως δεν συμβαίνει συχνά και έχετε γι’ αυτό αποδείξεις, το ένα εκατοστό μιας ουσίας να είναι πιο ισχυρό από αυτό που θα αποκαλούσατε όλον; Αν το κλάσμα δεν υπάρχει στη Φυσική τάξη, ακόμα λιγότερο υπάρχει στην Ηθική Τάξη, όπου οι ιδέες και τα αισθήματα μπορεί να είναι ποικίλα όπως τα είδη της Τάξης των Φυτών, αλλά είναι πάντοτε ακέραια. Η θεωρία των κλασμάτων είναι, λοιπόν, ακόμα μια περίφημη αυταρέσκεια του πνεύματός σας. Επομένως ο Αριθμός, τα Απείρως μικρά μέρη του και οι άπειρες Ολότητές του είναι μια δύναμη της οποίας μόνον μικρό μέρος σας είναι γνωστό και της οποίας η έκταση σας διαφεύγει. Οικοδομήσατε μια αχυροκα­λύβα στο Άπειρο των αριθμών, τη διακοσμήσατε με σοφά τοποθετημένα και ζωγραφισμένα ιερογλυφικά και φωνάξατε: -Τα πάντα είναι εδώ! Από τον καθαρό Αριθμό, ας περάσουμε στο σωματοποιημένο Αριθμό. Η Γεωμετρία σας καθορίζει ότι η ευθεία γραμμή είναι η πιο σύντομη οδός μεταξύ δύο σημείων, αλλά η αστρο­νομία σας αποδεικνύει ότι ο Θεός ενήργησε μόνον με καμπύλες. Να, λοιπόν, στην ίδια επιστήμη δύο εξί­σου αποδεδειγμένες αλήθειες: τη μία την αποδεικνύει η μαρτυρία των αισθήσεων τις οποίες μεγεθύνει το τη­λεσκόπιο σας, την άλλη η μαρτυρία του πνεύματός σας, αλλά η μια αντιτίθεται στην άλλη. Ο άνθρωπος ο οποίος υπόκειται σε λάθη βεβαιώνει τη μια και ο δη­μιουργός των κόσμων, τον οποίο δεν συλλάβατε πουθε­νά να κάνει λάθη, τη διαψεύδει. Ποιος θα αποφανθεί, λοιπόν, ανάμεσα στην ευθύγραμμη Γεωμετρία και την καμπυλόγραμμη Γεωμετρία, ανάμεσα στη θεωρία της ευθείας γραμμής και τη θεωρία της καμπύλης γραμμής; Αν, στο έργο του, ο μυστηριώδης καλλιτέχνης, που ξέ­ρει να φτάνει θαυματουργά γρήγορα στους σκοπούς του, χρησιμοποιεί την ευθεία γραμμή μόνον για να την κόψει σε ορθή γωνία ώστε να πετύχει μια καμπύλη, ο ίδιος ο άνθρωπος δεν μπορεί ποτέ να τα καταφέρει: η σφαίρα του κανονιού, την οποία ο άνθρωπος θέλει να κατευθύνει σε ευθεία γραμμή, προωθείται σε καμπύλη γραμμή και όταν θέλετε με σιγουριά να πετύχετε ένα σημείο στον χώρο, διατάσσετε τη βόμβα σας να ακολου­θήσει την αδυσώπητη παραβολή της. Κανένας από τους επιστήμονές σας δεν έκανε αυτή την απλή επαγωγή ότι η Καμπύλη είναι ο νόμος των υλικών κόσμων, ότι η Ευ­θεία είναι ο νόμος των πνευματικών κόσμων: η μια είναι η θεωρία των πεπερασμένων δημιουργιών, η άλλη είναι η θεωρία του απείρου. Ο άνθρωπος, ο οποίος είναι ο μόνος εδώ κάτω που γνωρίζει το άπειρο, είναι ο μόνος που μπορεί να γνωρίσει την ευθεία γραμμή, μόνον αυτός έχει το αίσθημα της καθέτου όταν τοποθετηθεί σε ειδικό όργανο. Η προσκόλληση των δημιουργιών στην καμπύλη δεν θα ήταν για ορισμένους ανθρώπους η ένδειξη της μη καθαρότητας της φύσης τους που είναι ακόμα ενωμένη με υλικές ουσίες οι οποίες μας γεννούν, και η αγάπη των μεγάλων πνευμάτων για την ευθεία γραμμή δεν καταμαρτυρεί σε αυτά μια προαίσθηση του ουρανού; Ανάμεσα σε αυτές τις δυο γραμμές υπάρχει μια άβυσσος, όπως ανάμεσα στο πεπερασμένο και το άπειρο, ανάμεσα στην ύλη και το πνεύμα, ανάμεσα στον άνθρωπο και την ιδέα, ανάμεσα στην κίνηση και το κινούμενο αντικείμενο, ανάμεσα στο δημιούργημα και τον Θεό. Ζητείστε από τη θεία Αγάπη τα φτερά της και θα διασχίσετε αυτή την άβυσσο! Στο επέκεινα αρχίζει η Αποκάλυψη του Λόγου. Πουθενά τα πράγματα τα οποία αποκαλείτε υλικά δεν είναι χωρίς βάθος, οι γραμμές είναι καταλήξεις στερεών σωμάτων τα οποία περιέχουν μια δύναμη δράσης την οποία καταργείτε στα θεωρήματά σας, πράγμα που τα καθιστά λανθασμένα σε σχέση με τα σώματα θεωρούμενα ως όλον: από εδώ προκύπτει αυτή η σταθερή καταστροφή όλων των ανθρώπινων μνημείων τα οποία οπλίζετε, κατά την αρέσκειά σας, με δρώσες ιδιότητες. Η φύση έχει μόνον σώματα, η Επιστήμη σας συνδυάζει μόνον επιφαινόμενα. Επίσης η φύση σε κάθε βήμα διαψεύδει όλους τους νόμους: βρίσκετε έστω έναν νόμο που να μην διαψεύδεται από κάποιο γεγονός; Οι νόμοι της Στατικής σας δέχονται κόλαφους από χιλιάδες συμβάντα της Φυ­σικής, αφού ένα υγρό ανατρέπει τα πιο βαριά βουνά και έτσι σας αποδεικνύει ότι οι βαριές ουσίες μπορούν να ανυψωθούν από αβαρείς ουσίες. Οι νόμοι της Ακου­στικής και της Οπτικής σας εκμηδενίζονται από τους ήχους που ακούτε μέσα σας στη διάρκεια του ύπνου και από το φως ενός ηλεκτρικού ήλιου του οποίου οι ακτίνες συχνά σας συνθλίβουν. Δεν ξέρετε πια πώς το φως γίνεται νόηση μέσα σας, όπως δεν γνωρίζετε την απλή και φυσική διαδικασία η οποία το μεταβάλλει σε ρουμπίνι, σε ζαφείρι, σε οπάλιο, σε σμαράγδι στο λαι­μό ενός πτηνού των Ινδιών, ενώ παραμένει γκρίζο και καφέ στο λαιμό του ίδιου πουλιού όταν αυτό ζει κάτω από το συννεφιασμένο ουρανό της Ευρώπης, ούτε πώς το φως παραμένει λευκό εδώ στην πολική Φύση. Δεν μπορείτε να αποφασίσετε αν το χρώμα είναι μια ιδιότη­τα με την οποία είναι προικισμένα τα σώματα ή αν αυ­τό είναι αποτέλεσμα το οποίο παράγει η διάχυση του φωτός. Παραδέχεστε την πικρή γεύση της θάλασσας χωρίς να έχετε ελέγξει αν η θάλασσα είναι αλατισμένη σε όλο της το βάθος. Έχετε αναγνωρίσει την ύπαρξη πoλλών ουσιών που διασχίζουν αυτό το οποίο πιστεύε­τε ότι είναι το κενό, ουσίες που δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτές υπό καμιά από τις μορφές τις οποίες παίρ­νει η ύλη και που ωστόσο είναι σε αρμονία μαζί της παρ’ όλα τα εμπόδια. Εφόσον έτσι έχουν τα πράγματα, πιστεύετε στα αποτελέσματα τα οποία πετυχαίνει η Χη­μεία, αν και αυτή δεν γνωρίζει κανένα μέσο για να εκτιμήσει τις αλλαγές τις οποίες πραγματοποιεί η πλημ­μυρίδα και η άμπωτη αυτών των ουσιών που πηγαί­νoυν και έρχονται μέσα από τα κρύσταλλά σας και τις μηχανές σας πάνω στις αδιόρατες φλέβες της θερμότη­τας ή του φωτός, καθώς τις μεταφέρουν, τις εξάγουν οι δυνάμεις έλξης του μετάλλου ή του υαλοποιημένου πυρίτη. Επιτυγχάνετε μόνον νεκρές ουσίες, από τις ποίες έχετε αποβάλει την άγνωστη δύναμη η οποία αντιτίθεται στο να αποσυντεθούν τα πάντα εδώ κάτω και της οποίας η έλξη, η δόνηση, η συνοχή και η πολικότητα δεν είναι παρά φαινόμενα. Η ζωή είναι η σκέψη των σωμάτων, αυτά δεν είναι παρά μέσο για να την σταθεροποιούν, να την συγκρατούν στο δρόμο της. Αν τα σώματα ήταν ζωντανά όντα καθαυτά, θα ήταν αιτία και δεν θα πέθαιναν. Όταν ένας άνθρωπος διαπιστώνει τα αποτελέσματα της γενικής κίνησης την οποία μοιράζονται όλα τα δημιουργήματα ανάλογα με την ικανότητά τους απορρόφησης, τον ανακηρύσσετε κατεξοχήν σοφό, θαρρείς και η μεγαλοφυία συνίσταται στο να εξηγεί κάποιος αυτό που υπάρχει. Η μεγαλοφυία πρέπει να ρίχνει το βλέμμα πέρα από τα αποτελέσματα! Όλοι οι επιστήμονές σας θα γελούσαν αν τους λέγατε: «Υπάρχουν σχέσεις τόσο βέβαιες μεταξύ δύο όντων από τα οποία το ένα είναι εδώ και το άλλο στην Ιάβα, που θα μπορούσαν την ίδια στιγμή να νιώσουν το ίδιο αίσθημα, να έχουν συνείδηση αυτού του πράγματος, να ρωτούν το ένα το άλλο, να απαντούν χωρίς λάθος!». Εντούτοις υπάρχουν μεταλλικές ουσίες που εκδηλώνουν συμπάθειες εξίσου μακρινές με εκείνες για τις οποίες μιλώ. Πιστεύετε στην ισχύ του ηλεκτρισμού που περιέχεται στον μαγνήτη και αρνείσθε τη δύναμη του ηλεκτρισμού που απελευθερώνει η ψυχή. Κατ’ εσάς, η σελήνη, της οποίας την επίδραση στην πλημμυρίδα και στην άμπωτη θεωρείτε αποδεδειγμένη, δεν έχει καμιά επίδραση στους ανέμους, στη βλάστηση ή στους ανθρώπους, μετακινεί τη θάλασσα και διαβρώνει το γυαλί, αλλά πρέπει να σέβεται τους ασθενείς, έχει σίγουρες σχέσεις με τη μισή ανθρωπότητα, αλλά δεν μπορεί να κάνει τίποτα σε σχέση με την άλλη μισή. Να οι πιο πλούσιες βεβαιότητές σας. Ας πάμε πιο μακριά! Πι­στεύετε στη Φυσική; Όμως η Φυσική σας αρχίζει, όπως η θρησκεία, με μια ομολογία πίστης. Δεν αναγνωρίζει μια εξωτερική δύναμη, ξέχωρη από τα σώματα, στα οποία μεταβιβάζει την κίνηση; Βλέπετε τα αποτελέσμα­τά της, αλλά τι είναι, πού είναι, ποια είναι η ουσία της, η ζωή της, έχει όρια; Και αρνείσθε τον Θεό!

 Έτσι, η πλειοψηφία των επιστημονικών αξιωμάτων σας, που είναι σωστά σε σχέση με τον άνθρωπο, είναι λανθασμένα σε σχέση με το σύνολο. Η Επιστήμη είναι μία και εσείς την έχετε διαμελίσει. Για να γνωρίζετε το πραγματικό νόημα των νόμων των φαινομένων, δεν θα έπρεπε να γνωρίζετε τις αμοιβαίες σχέσεις που υπάρ­χουν ανάμεσα στα φαινόμενα και τον νόμο του συνόλου; Σε όλα τα πράγματα υπάρχει μια εξωτερική όψη που διεγείρει τις αισθήσεις σας. Κάτω από αυτή την εξωτε­ρική όψη κινείται μια ψυχή: υπάρχει το σώμα και η ι­διότητα. Πού διδάσκετε τη μελέτη των σχέσεων που συνδέουν τα πράγματα μεταξύ τους; Πουθενά. Δεν έχε­τε, λοιπόν, τίποτα το απόλυτο. Τα πιο σίγουρα θέματά σας στηρίζονται στην ανάλυση των υλικών Μορφών των οποίων το Πνεύμα το αγνοείτε αδιαλείπτως. Υπάρχει μια υψηλή Επιστήμη την οποία ορισμένοι άν­θρωποι διαισθάνονται πολύ αργά, χωρίς να τολμούν να την ομολογήσουν. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν κατανοή­σει την αναγκαιότητα να εξετάζουν τα σώματα όχι μόνον ως προς τις μαθηματικές τους ιδιότητες, αλλά επί­σης στο σύνολό τους, στις σκοτεινές τους σχέσεις. Ο πιο  σπουδαίος από σας μάντευσε, στο τέλος της ζωής του, ότι τα πάντα ήταν αμοιβαίως αιτία και αποτέλεσμα, ότι οι ορατοί κόσμοι συντονίζονταν μεταξύ τους και υπόκειντο σε αόρατους κόσμους. Στέναξε προσπαθώντας να καθορίσει απόλυτους κανόνες! Υπολογίζοντας τους κόσμους του, σαν τις ρώγες του σταφυλιού που έχουν διασπαρεί στον αιθέρα, εξήγησε τη συνοχή τους με τους νόμους της πλανητικής και μοριακής έλξης. Χαιρετήσατε αυτόν τον άνθρωπο… ε, λοιπόν, σας λέω ότι πέθανε μέσα στην απελπισία. Αν θεωρούσε ίσες την φυγόκεντρο και την κεντρομόλο δύναμη τις οποίες είχε εφεύρει για να ελέγξει το σύμπαν, το σύμπαν σταματούσε και παραδεχόταν την κίνηση προς μια εντούτοις ακαθόριστη κατεύθυνση, αλλά αν θεωρούσε αυτές δυνάμεις άνισες, αμέσως ακολουθούσε η σύγχυση των κόσμων. Επομένως οι νόμοι του δεν ήταν καθόλου απόλυτοι, υπήρχε ένα πρόβλημα ανώτερο από την αρχή στην οποία στηρίζεται η ψευδής δόξα του. Ο δεσμός των άστρων μεταξύ τους και η κεντρομόλος δράση της εσωτερικής τους κίνησης δεν τον εμπόδισαν, λοιπόν, να αναζητήσει την κληματαριά από όπου κρεμιόταν το σταφύλι του; Ο δυστυχής! Όσο περισσότερο μεγάλωνε τον χώρο, τόσο πιο βαρύ γινόταν το φορτίο του. Σας είπε με ποιο τρόπο υπήρχε ισορροπία ανάμεσα στα μέρη του, αλλά πού πήγαινε το όλον; Μελετούσε την έκταση, άπειρη στα μάτια του ανθρώπου, την οποία γεμίζουν αυτές οι ομάδες κόσμων των οποίων ένα ελάχιστο μέρος αποκαλύπτει το τηλεσκόπιό μας, αλλά που την απεραντοσύνη της αποκαλύπτει η ταχύτητα του φωτός. Αυτή η έξοχη μελέτη του επέτρεψε να αντιληφθεί τους άπειρους κόσμους που, φυτεμένοι σε αυτό τον χώρο όπως τα λουλούδια σε ένα λειμώνα, γεννιούνται όπως τα παιδιά, μεγαλώνουν όπως οι άνθρωποι, πεθαίνουν όπως οι γέροι, ζουν αφομοιώνοντας από την ατμόσφαι­ρα τις ουσίες που είναι κατάλληλες για να τους τροφο­δοτήσουν, οι οποίοι έχουν ένα κέντρο και μια αρχή ζωής, οι οποίοι προφυλάσσονται ο καθένας από τους άλλους χάρη σε ένα εμβαδόν, οι οποίοι παρόμοια με τα φυτά απορροφούν και απορροφούνται, οι οποίοι συν­θέτουν ένα σύνολο προικισμένο με ζωή, που έχει προο­ρισμό. Σε αυτή τη θέα, αυτός ο άνθρωπος άρχισε να τρέμει! Ήξερε ότι η ζωή παράγεται από την ένωση του πράγματος με την αρχή του, όπως ο θάνατος ή η αδρά­νεια, ότι τέλος η βαρύτητα παράγεται από μια ρήξη α­νάμεσα σε ένα αντικείμενο και την κίνησή του: τότε προαισθάνθηκε τον τριγμό αυτών των κόσμων, που θα καταστραφούν αν ο Θεός αποσύρει από αυτούς τον Λό­γο του. Βάλθηκε να αναζητά στην Αποκάλυψη τα ίχνη αυτού του Λόγου! Πιστέψατε ότι τρελάθηκε, μάθετε λοιπόν: επεδίωκε να συγχωρεθεί η μεγαλοφυία του. Βίλφριντ, ήρθατε παρακαλώντας με να λύσω εξισώ­σεις, να ανυψωθώ πάνω σε ένα σύννεφο βροχής, να βυ­θισθώ στο Φιόρδ και να εμφανισθώ ξανά σαν κύκνος. Αν η Επιστήμη ή τα θαύματα ήταν ο σκοπός της ανθρω­πότητας, ο Μωυσής θα σας είχε κληροδοτήσει τον υπο­λογισμό των ολοκληρωμάτων, ο Ιησούς Χριστός θα σας είχε φωτίσει τα σκοτεινά σημεία των Επιστημών σας, οι απόστολοί του θα σας είχαν πει από πού βγαίνουν αυ­τές οι τεράστιες γραμμές αερίων ή μετάλλων σε τήξη, οι οποίες συνδέονται με πυρήνες που περιστρέφονται για να στερεοποιηθούν αναζητώντας μια θέση στον αι­θέρα και που μερικές φορές μπαίνουν βιαίως σε ένα σύστημα όταν συνδυάζονται με ένα άστρο, προσκρού­ουν πάνω του και το συντρίβουν με τη σύγκρουσή τους ή το καταστρέψουν με τη διάχυση των θανατηφόρων αερίων τους. Αντί να σας κάνει να ζήσετε προς τον Θεό, ο άγιος Παύλος σας εξήγησε πώς η τροφή είναι ο μυστικός δεσμός όλων των δημιουργημάτων και ο εμφανής δεσμός όλων των έμψυχων ειδών. Σήμερα το μεγαλύτερο θαύμα θα ήταν να βρεθεί το τετράγωνο που ισούται με τον κύκλο, πρόβλημα που θεωρείτε αδύνατη τη λύση του και που αναμφίβολα έχει λυθεί στην πορεία των κόσμων με τη διατομή κάποιας μαθηματικής γραμμής, της οποίας οι περιελίξεις είναι ορατές για τα πνεύματα τα οποία έχουν φθάσει στις ανώτερες σφαίρες. Πιστέψτε με, τα θαύματα είναι μέσα μας και όχι έξω από μας. Έτσι πραγματοποιούνται φυσικά γεγονότα που οι λαοί θεώρησαν υπερφυσικά. Ο Θεός δεν θα ήταν άδικος αν αποκάλυπτε την ισχύ του σε μερικές γενιές και αρνούνταν τις μαρτυρίες της σε άλλες; Η μπρούντζινη ράβδος ανήκει σε όλους. Ούτε ο Μωυσής, ούτε ο Ιακώβ, ούτε ο Ζωροάστρης, ούτε ο Παύλος, ούτε ο Πυθαγόρας, ούτε ο Σβέντενμποργκ, ούτε οι πιο σκοτεινοί Αγγελιοφόροι, ούτε οι πιο λαμπροί προφήτες του Θεού υπήρξαν ανώτεροι από αυτό που μπορείτε να είσαστε. Απλώς υπάρχουν για τα έθνη ώρες που στη διάρκειά τους αυτά έχουν πίστη. Αν η υλική Επιστήμη έπρεπε να είναι ο σκοπός των ανθρώπινων προσπαθειών, ομολογείστε το, οι κοινωνίες, αυτές οι μεγάλες εστίες όπου συγκεντρώνονται οι άνθρωποι, θα ήταν πάντα κατά θεία πρόνοια διασκορπισμένες; Αν ο πολιτισμός ήταν ο σκοπός του Είδους, η νόηση θα αφανιζόταν, θα παρέμενε καθαρά ατομική; Το μεγαλείο όλων των εθνών που υπήρξαν μεγάλα βασιζόταν σε εξαιρέσεις: όταν η εξαίρεση έπαυε, η ισχύς πέθαινε. Οι Οραματιστές, οι Προφήτες, οι Αγγελιοφόροι δεν θα είχαν βοηθήσει την Επιστήμη αντί να στηρίζονται στην Πίστη, δεν θα είχαν διεγείρει τα μυαλά σας αντί να αγ­γίζουν τις καρδιές σας; Όλοι ήρθαν για να ωθήσουν τα έθνη προς τον Θεό, όλοι κήρυξαν τον ιερό δρόμο λέγοντάς σας απλά λόγια που οδηγούν στο βασίλειο των ουρανών, όλοι πυρπολημένοι από αγάπη και πί­στη, όλοι εμπνευσμένοι από αυτόν τον λόγο που πλα­νάται πάνω από τους πληθυσμούς, τους περισφίγγει, τους εμψυχώνει και τους ανυψώνει, δεν τον χρησιμο­ποίησαν για κανένα ανθρώπινο συμφέρον. Οι μεγάλες διάνοιές σας, ποιητές, βασιλείς, επιστήμονες καταπον­τίσθηκαν στις πόλεις τους και η Έρημος τους σκέπασε με τους μανδύες της από άμμο, ενώ τα ονόματα αυτών των καλών ιερέων, που δοξάζονται ακόμα, επιπλέουν στις καταστροφές. Δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε σε κανένα σημείο. Άβυσσος μας χωρίζει: εσείς είσαστε από την πλευρά του σκότους και εγώ ζω στο αληθινό φως. Αυτόν τον λόγο θέλατε; Τον λέω με χαρά, μπορεί να σας αλλάξει. Μάθετε, λοιπόν, υπάρχουν οι Επιστή­μες της ύλης και οι Επιστήμες του πνεύματος. Εκεί ό­που εσείς βλέπετε σώματα, εγώ βλέπω δυνάμεις που τείνουν οι μεν προς τις δε με μια δημιουργική κίνηση. Για μένα ο χαρακτήρας των σωμάτων είναι ο δείκτης των αρχών και το σήμα των ιδιοτήτων τους. Αυτές οι αρχές γεννούν σχέσεις που σας διαφεύγουν και που συνδέον­ται με κέντρα. Τα διάφορα είδη στα οποία έχει κατανε­μηθεί η ζωή είναι αστείρευτες πηγές που σχετίζονται μεταξύ τους. Στο κάθε είδος αντιστοιχεί η ειδική παρα­γωγή του. Ο άνθρωπος είναι αποτέλεσμα και αιτία, τρoφoδoτείται, αλλά τροφοδοτεί με τη σειρά του. Απο­καλώντας τον Θεό δημιουργό, τον μειώνετε. Δεν δη­μιούργησε, όπως πιστεύετε, ούτε τα φυτά, ούτε τα ζώα, ούτε τα άστρα. Μπορούσε να χρησιμοποιήσει πολλά μέσα; Δεν έδρασε με την ενότητα της σύνθεσης; Επί­σης, έδωσε αρχές που έπρεπε να αναπτυχθούν, σύμφωνα με τον γενικό του νόμο, ανάλογα με τα περιβάλ­λοντα στα οποία βρίσκονταν. Επομένως, δημιούρ­γησε μια μόνον ουσία και την κίνηση, ένα μόνο φυτό, ένα μόνο ζώο, αλλά συνεχείς σχέσεις. Πράγματι, όλα τα συγγενή πράγματα συνδέονται μεταξύ τους με συνα­φείς σχέσεις και μια ακόρεστη ορμή έλκει τη ζωή των κόσμων προς κέντρα, όπως η πείνα σας σπρώχνει ό­λους να τραφείτε. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα των συγγενών πραγμάτων που συνδέονται με ομοιότη­τες, δευτερεύων νόμος στον οποίο στηρίζονται οι δη­μιουργίες της σκέψης σας. Η μουσική, ουράνια τέχνη, είναι η εφαρμογή αυτής της αρχής: δεν πρόκειται για ένα σύνολο ήχων τους οποίους εναρμονίζει ο Αριθμός; Ο ήχος δεν είναι μια τροποποίηση του αέρα, που συμ­πιέζεται, διαστέλλεται, αντανακλάται; Γνωρίζετε τη σύνθεση του αέρα: άζωτο, οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα. Εφόσον δεν πετυχαίνετε ήχο στο κενό, είναι σαφές ότι η μουσική και η ανθρώπινη φωνή είναι το αποτέλεσμα οργανωμένων χημικών ουσιών που ενώ­ ενώνονται με όμοιες ουσίες τις οποίες έχει προετοιμάσει μέσα σας η σκέψη σας και συντονίζει το φως, η μεγάλη τροφός της υδρογείου μας. Μπορέσατε να παρατηρήσε­τε τους σωρούς του νίτρου τους οποίους εναποθέτουν τα χιόνια, μπορέσατε να δείτε τις εκκενώσεις του κε­ραυνού και τα φυτά που εισπνέουν από τον αέρα τα μέταλλα τα οποία περιέχουν, χωρίς να συμπεράνετε ότι ο ήλιος συγχωνεύει και κατανέμει την έξοχη ουσία που τρέφει τα πάντα εδώ κάτω; Όπως είπε ο Σβέντενμπορ­γκ, η γη είναι ένας άνθρωπος! Οι σημερινές σας Επι­στήμες, αυτό που σας κάνει μεγάλους στα ίδια σας τα μάτια, είναι αθλιότητες δίπλα στις λάμψεις που πλημ­μυρίζουν τους Οραματιστές. Πάψτε, πάψτε να με ρω­τάτε, οι γλώσσες μας είναι διαφορετικές. Για ένα λεπτό χρησιμοποίησα τη γλώσσα σας για να ρίξω φως πίστης στην ψυχή, για να σας δώσω ένα κομμάτι από τον μαν­δύα μου και να σας σύρω στις ωραίες περιοχές της Προσευχής. Ο Θεός πρέπει να κατέβει σε σας, δεν εί­στε εσείς που πρέπει να ανυψωθείτε σε Αυτόν! Αν η ανθρώπινη λογική εξάντλησε ευθύς την κλίμακα των δυνάμεών της επεκτείνοντας τον Θεό για να αποδείξει ότι υπάρχει χωρίς να το καταφέρει, δεν είναι προφανές ότι πρέπει να αναζητήσει άλλο δρόμο για να τον γνωρί­σει; Αυτός ο δρόμος υπάρχει μέσα μας. Ο Οραματιστής και ο Πιστός βρίσκουν μέσα τους πιο διεισδυτικά μά­τια από τα μάτια που χρησιμοποιούμε για τα πράγματα της γης και αντιλαμβάνονται μιαν Αυγή. Ακούτε αυτή την αλήθεια; Οι πιο ακριβείς Επιστήμες σας, οι πιο τολ­μηροί συλλογισμοί σας, τα πιο ωραία σας Φώτα είναι σύννεφα. Πάνω από αυτά είναι το Ιερό από όπου ξεπη­δά το πραγματικό φως.

 Louis Lambert
[σύνθεση αποσπασμάτων]

1. ‘Όλα εδώ κάτω δεν υπάρχουν παρά μόνο μέσω Κίνησης και Αριθμού. 2. Κίνηση είναι Αριθμός εν δράσει. 3. Κίνηση είναι το προϊόν δύναμης, δημιουργημένης από τον Λόγο, και από αντίδραση που είναι η ‘Υλη. Χωρίς αντίδραση η Κίνηση παραμένει χωρίς αποτέλεσμα, η δράση της είναι άπειρη. H έλξη του Νεύτωνα δεν είναι ιδιαίτερος νόμος, αλλά αποτέλεσμα του γενικού νόμου της συμπαντικής Κίνησης. 4. H Κίνηση, λόγω της αντίδρασης, παράγει συνδυασμό που είναι η Ζωή. Από τη στιγμή που η μια ή η άλλη είναι πιο δυνατή, η Ζωή παύει. 5. Πουθενά η Κίνηση δεν είναι στείρα. Παντού γεννά τον Αριθμό, αλλά πρέπει να ουδετεροποιηθεί από ανώτερη αντίδραση. 6. O Αριθμός που παράγει όλες τις ποικιλομορφίες γεννά εξίσου την Αρμονία, που στην υψηλότερη εκδοχή της, είναι σχέση μεταξύ των μερών και της Μονάδας. 7. Δίχως Κίνηση, όλα είναι ένα και μοναδικό πράγμα. Τα παράγωγά της, πανομοιότυπα μέσα ουσία τους, δεν διαφέρουν παρά μόνο στον Αριθμό που παρήγαγε τις ιδιότητες. 8. O Άνθρωπος διατηρεί τις ιδιότητες˙ ο Άγγελος την ουσία. 9.Ενώνοντας το σώμα του με τη στοιχειώδη δράση, ο Άνθρωπος κατορθώνει να ενωθεί με το Φως μέσα από το ‘Εσωτερικό’ του. 10. O Αριθμός είναι πνευματικός μάρτυρας και δεν ανήκει παρά στον Άνθρωπο, που μέσω αυτού μπορεί να φτάσει στη γνώση του Λόγου. 11. Υπάρχει Αριθμός που το Ακάθαρτο δεν υπερβαίνει, ο Αριθμός όπου η δημιουργία τελειώνει. 12. H Μονάδα αποτελεί σημείο εκκίνησης όλων αυτών που παράχθηκαν. Είναι το επακόλουθο των Συνθέσεων, αλλά το τέλος οφείλει να είναι πανομοιότυπο με την αρχή. Από εκεί και ο πνευματικός τύπος: Σύνθετη Μονάδα, Μεταβλητή Μονάδα, Ακίνητη Μονάδα. 13. H Μονάδα είναι ποικιλία μέσα στην Ενότητα. H Κίνηση είναι το μέσον, ο Αριθμός το αποτέλεσμα. Τέλος είναι η επιστροφή όλων των πραγμάτων στη Μονάδα, που είναι ο Θεός. 14. Το Τρία και το Επτά είναι οι μεγαλύτεροι πνευματικοί αριθμοί. 15. Το Τρία είναι ο τύπος των δημιουργημένων κόσμων. Αποτελεί πνευματικό σημάδι της δημιουργίας, όπως αποτελεί υλικό σημάδι του κύκλου. Πραγματικά, ο Θεός δεν δρα παρά μέσα από καμπύλες γραμμές. H ευθεία αποτελεί το κατηγόρημα του απείρου˙ ο Άνθρωπος που διαισθάνεται το άπειρο την αναπαράγει στα έργα του. 16. Το Δύο είναι ο αριθμός της γέννησης˙ το Τρία ο αριθμός της ύπαρξης, που περιλαμβάνει τη γέννηση και την παράγει. Προσθέστε το Τετραδικό και έχετε το Επτά, που είναι ο τύπος του ουρανού. O Θεός είναι υπερβατικός: είναι η Μονάδα.

*