Μουράτης Κοροσιάδης,
«Το σύνθημα»
1η έκδοση Αθήνα
Εκδόσεις Γκοβόστη, 20019
176σ. · 21×14εκ.
ISBN 978-960-606-108-0

«Το Σύνθημα », του Μουράτη Κοροσιάδη, είναι η πρώτη έντυπη συλλογή διηγημάτων του συγγραφέα. Αποτελείται από εννέα διηγήματα μεταξύ τους “άνισα” ως προς την έκταση, καθώς τα πέντε τουλάχιστον ξεπερνούν τις 20- 30 σελίδες ενώ το ένα από αυτά είναι 44 σελίδες με αποτέλεσμα να μπορούν να χαρακτηριστούν “μικρές νουβέλες”.
Οι τίτλοι τους είναι συγκεκριμένοι, ένα ουδέτερο με άρθρο που φαίνεται πως οριστικοποιεί το θέμα καθενός απ’ αυτά. Κι εδώ ξεκινά η έκπληξη. Μόλις διαβάσεις την πρώτη σελίδα αισθάνεσαι πως μπαίνεις σ’ έναν άλλο κόσμο με αφορμή τον τίτλο.
Οι ήρωές του κατά κανόνα άνδρες ανώνυμοι, με εξαίρεση μια γυναίκα, τη Μελίνα, στο διήγημα « Το Τσίρκο ».

                                                                                         Tableau de Clown, Georges Corominas
Επιλέγω να γράψω για τα κοινά χαρακτηριστικά των διηγημάτων στο σύνολό τους κι όχι για το καθένα ξεχωριστά μια κι ο συγγραφέας τους καταφέρνει σε εννέα διηγήματα να παρουσιάσει ζητήματα ανθρώπινα, όπως η μοναξιά, η προσπάθεια επικοινωνίας με τον Άλλο άνθρωπο, και ζητήματα υπαρξιακά, όπως ο έρωτας κι ο θάνατος.
Άνθρωποι ανώνυμοι που περιδιαβαίνουν στη ζωή κι αναμετρώνται με τον εαυτό τους είτε ως υπάλληλοι σε βιβλιοπωλείο διψώντας για ανθρώπινη επικοινωνία που προς στιγμή βρίσκεται σ’ έναν ημιτελή έρωτα με αρχετυπικές και μυθικές διαστάσεις αλλά ουσιαστικά κι αναπάντεχα σ’ έναν χορό. Άνθρωποι που επικοινωνούν με τους νεκρούς τους είτε σ’ ένα «Μνημόσυνο» είτε σ’ ένα «Τάμα» ησυχάζοντας τις συνειδήσεις και τις καρδιές τους. Άνθρωποι που επικοινωνούν μ’ ένα σταυρόλεξο μέσα στη φασαρία ενός λεωφορείου, ωστόσο «Το μαύρο τετράγωνο» είναι ικανό να καταπιεί τον ήρωα που δεν αντέχει τη συνύπαρξη. Άνθρωποι που χορεύουν, κατά κανόνα γυναίκες κρατούν τον χορό, η ανώνυμη Πενθεσίλεια στο «Βιβλιοπωλείο» ή η Μαρίτσα στο «Τσίρκο».
Ο συγγραφέας μοιάζει με παντογνώστη αφηγητή που χρησιμοποιεί γ’ ενικό και με “μηδενική εστίαση” καταγράφει όσα συντελούνται ακόμη και στα μύχια της ψυχής των πρωταγωνιστών του. Όμως μάλλον για “εσωτερική” εστίαση πρόκειται καθώς είναι οι ίδιοι οι ήρωες που διηγούνται τις σκέψεις τους με αναδρομές και εγκιβωτισμούς προκειμένου να εξηγήσουν ή να κατανοήσουν κι οι ίδιοι αυτό που συμβαίνει. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε ακόμη και για “εσωτερικούς μονολόγους”. Αναστοχάζονται πάνω στα γεγονότα, όπως ο ανώνυμος ήρωας του ομότιτλου διηγήματος «Το Σύνθημα». Όχι μόνο αναστοχάζονται μάλιστα αλλά συμβαίνουν και “δραματικά απρόοπτα” τα οποία αποτελούν μέρος της διήγησης.
Μόνο σ’ ένα διήγημα χρησιμοποιείται α’ ενικό πρόσωπο, στο «Μουσείο», όπου ο ήρωας αφηγείται τις σκέψεις και τις πράξεις του σε πρώτο πρόσωπο δίνοντας έτσι αμεσότητα.
Ο χρόνος είναι επίσης ένα στοιχείο που βασανίζει τους ήρωές του καθώς συνδέεται με τη ζωή, τις πράξεις και κυρίως με το παρελθόν αλλά και το μέλλον τους.
Τα αντικείμενα αποκτούν μια άλλη διάσταση για τους ήρωες. Το αγαλματίδιο της Μεγάλης Αικατερίνης, για τον Φύλακα του Μουσείου και τελικά για τον ήρωα, το φλυτζάνι, για τον φίλο του ήρωα που όταν σπάει κρεμάει ένα κομμάτι του στο λαιμό του- μάλλον υποκατάστατο κάποιας παρουσίας που απουσιάζει- το Βιβλίο, που αναζητά ο ήρωας του ομότιτλου διηγήματος.
Οι ήρωές του δεν είναι άνθρωποι ανέραστοι στην πλειοψηφία τους ούτε περιθωριακοί. Θα έλεγα πως θυμίζουν ήρωες Παπαδιαμαντικούς καθώς αναζητούν μια χαμένη Εδέμ ή απόφασίζονται από τα γεγονότα.

                                                                                               The Lost Kingdom, by Tibor Nagy
Πρόκειται για ανθρώπους στων οποίων το βίωμα εστιάζει ο συγγραφέας κι αυτό κάνει διήγημα με συγκεκριμένη πλοκή. Έχει δηλαδή αρχή, μέση και τέλος ή δέση και λύση που οδηγεί σε έξοδο με κάθαρση αφήνοντας στον αναγνώστη πότε ένα συναίσθημα γλυκόπικρο, πότε πικρό, πότε ένα αίσθημα ικανοποίησης, σίγουρα δεν τον αφήνει μετέωρο ν’ αναρωτιέται τι ακριβώς έχει συμβεί.
Τα εννέα αυτά διηγήματα χαρακτηρίζονται από το στοιχείο των “εσωτερικών συγκρούσεων” των ηρώων τους. Η δράση άλλοτε είναι περιορισμένη κι άλλοτε πλούσια, οι διάλογοι διακόπτουν την αφήγηση και χαρίζουν θεατρικότητα και παραστατικότητα.
Εντυπωσιακή είναι η γλώσσα του Κοροσιάδη. Απλή και καθημερινή που ξαφνικά γεμίζει ποιητικές εκφράσεις διόλου παράταιρες με το υπόλοιπο κείμενο. Οι μυθικές παρουσίες αλλά και οι εκφράσεις σχετικές με τα ουράνια σώματα επίσης στολίζουν τα κείμενα. Πλούσια σε περιγραφές, εικόνες τις οποίες αυθόρμητα ως αναγνώστης φαντάζεσαι καθώς είναι γεμάτες ένταση…
Όπως γράφει και ο Κωνσταντίνος Ι. Γκοβόστης στο συνοδευτικό του βιβλίου «Το πεδίο συνάντησής τους είναι η γλώσσα, οι μνήμες, ο χρόνος, ο οντολογικός ορίζοντας, το θείο, αλλά και το βαθιά διχασμένο και αμφίσημο ανθρώπινο υποκείμενο με τις ουλές του να ανατρέχουν στην πρώιμη παιδική ηλικία. Και αυτά είτε συνεισφέρουν στην επικοινωνία είτε οδηγούν στην παρανόηση…». Θα ξαναφέρω ως παράδειγμα εδώ το ομότιτλο διήγημα, «Το Σύνθημα», στο οποίο ο ήρωας καταφεύγει στο αρχέτυπο του στήθους του μητρικού και μέσα από αυτό βλέπει ακόμη και τα βουνά που βρίσκονται γύρω από τον τόπο του σχεδόν με μια εμμονή που ερμηνεύεται σε ανύποπτη στιγμή ως απουσία κι εγκατάλειψη!

                                                                                               figure, by Francoise Cosmao
Πάλι το θέμα του “θείου” υπάρχει εδώ αλλά και τα μυθικά αρχέτυπα, ο χρόνος στον οποίο κάνει αναδρομές εκτενείς, αναστοχασμούς, προκειμένου να μιλήσει γι’ αυτό το καθοριστικό “Σύνθημα” και το σχετικό βίωμα το οποίο, ωστόσο, έρχεται να βρεί τη “λύση” του στο παρόν.
Κάθε ένα από τα διηγήματα του Μουράτη Κοροσιάδη σίγουρα θα αφήσει το σημάδι του στον αναγνώστη του.
Καλή Ανάγνωση.

Ο Μουράτης Κοροσιάδης γεννήθηκε στη Δράμα. Αποφοίτησε από το Τμήμα Γερμανικής Φιλολογίας και Γλώσσας του ΑΠθ. Οι μεταπτυχιακές και διδακτορικές του σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠθ αναφέρονται στις απόψεις του Αυστριακού φιλοσόφου L. Wittgestein σχετικά με τη γλώσσα, τα όριά της και τη σιωπή, καθώς επίσης και με τα πολιτικά-εντροπικά χαρακτηριστικά της τέχνης του 19ου και 20ού αιώνα. Εκπονεί μεταδιδακτορική έρευνα στο τμήμα των Πολιτικών Επιστημών του ΑΠθ σχετικά με τον λαϊκισμό.
Το 2017 εξέδωσε μια διαδικτυακή συλλογή διηγημάτων με τίτλο “Επιστολές στον καθρέφτη”.