Ο Χριστός της ουτοπίας

 Ο τίτλος αυτός με «τυραννάει» και με «παιδεύει» καιρό. Ήθελα να γράψω ένα κείμενο που να τον περιέχει, έστω και σαν απλή φράση. Αφορμή της επιθυμίας μου το χωρίο του Ευαγγελίου του Λουκά, εκεί όπου περιγράφεται η αναζήτηση στέγης, κατά την αναγκαστική μετακίνηση για την απογραφή, της εγκύου Μαρίας και του μνηστήρα της Ιωσήφ, στην Βηθλεέμ.
«Και γέννησε τον γιο της τον πρωτότοκο και τον δίπλωσε με τις φασκιές του και τον ξάπλωσε στην φάτνη των ζώων, διότι δεν υπήρχε τόπος γι αυτούς ώστε να μείνουν εκεί προσωρινά».¹

  Δεν υπάρχει τόπος για να γεννηθεί το κυοφορούμενο βρέφος… «οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι» … ουκ ην τόπος…. ου τόπος… μόνο το σπήλαιο Του προσφέρεται, μόνο η φάτνη, αυτός ο τόπος Τον δέχεται, ο «τόπος» της ουτοπίας….
Με συγκινούσε το γεγονός, τα μάτια μου γέμιζαν δάκρυα… η συγκίνηση μου ωστόσο φαίνεται να ήταν περισσότερο ποιητική.
Φανταζόμουν το κορίτσι, μία νεαρή Εβραία, να οδοιπορεί μέσα στην ιστορία. Είχε συναινέσει στο θαύμα της Αγάπης, είχε απαρνηθεί τα κοινωνικά στερεότυπα με την συναίνεση της, κινδύνευε. Πλησιάζει η στιγμή να γεννήσει. Καμία αβεβαιότητα δεν την ταράζει, εμπνέεται από την ελπίδα, εμπνέεται από την εμπιστοσύνη της στον Θεό. Από Εκείνον έχει λάβει το μήνυμα και σε Εκείνον προσβλέπει. Ένας θρόνος οικοδομείται μέσα της. Πορεύεται γνωρίζοντας. Ωστόσο η γνώση της αυτή δεν της στερεί την Χαρά. Η πλάση θα υποδεχθεί τον ταπεινό Βασιλέα των όλων, τον Γιο της, τον Χριστό.
Από την ποιητική διάθεση με έβγαλε η συνειδητοποίηση (ίσως και η αναγκαστική παραδοχή) πως, ό,τι και να λέμε, στην πλειονότητά μας δεν γνωρίζουμε τον Χριστό.
Έχουμε μια, απαράδεκτα μυθιστορηματική, θα μπορούσα να πω και απολιθωμένη, αντίληψη, ίσως και πίστη, για το πρόσωπο Του. Μια σχεδόν μαγική και μυθική ιδέα γι Αυτόν ο οποίος μόνο ιδέα δεν είναι, αντίθετα είναι η Αλήθεια του Θεού του Πατέρα μας και Πατέρα Του.
Στην Γέννησή Του που θα εορτάσουμε σε λίγες ημέρες ψάλλοντας: «Γεννάται παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός»,² αξίζει να θυμηθούμε (ή και να γνωρίσουμε) τον Θεό για τον οποίον μιλάμε.
  Ο Υιός, το δεύτερο πρόσωπο της αγίας Τριάδος, ο Λόγος του Θεού, ο οποίος γεννάται αχρόνως από τον Πατέρα, εν χρόνω σαρκώνεται, «εκ Πνεύματος αγίου και Μαρίας», εισερχόμενος στην ιστορία μας, όπως ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως, γίνεται ο Χριστός του Θεού και ο δικός μας Χριστός. Γίνεται άνθρωπος και μάλιστα ποιος άνθρωπος; Γίνεται ο πεινασμένος, ο διψασμένος, ο γυμνός, ο ασθενής, ο φυλακισμένος,³ ο «αλήτης», όπως τον ονομάζει ο ιερός Χρυσόστομος,⁴ μα κυρίως παραμένει ο «μέγας Ξένος»,⁵ ο αδελφός και Κύριός μας Ιησούς Χριστός. Αυτός στον οποίο καλούμαστε να πιστέψουμε.
Έχει άραγε η ζωή μας χώρο για να συναντήσουμε Αυτόν τον Χριστό; Αυτόν τον Ξένο;
  Παρατηρώντας ένα γύρω, στα περίπου 2000 χρόνια της ιστορικής παρουσίας της εκκλησίας Του στον κόσμο, είναι βέβαιο πως, αντί να του θυσιαστούμε προσπαθήσαμε να τον κατέχουμε, αντί να Τον οικειωθούμε, τον οικειοποιηθήκαμε, αντί να δώσουμε μαρτυρία Χριστού, προβάλαμε έναν εθνικό και εθνικοποιημένο Χριστό, σκιά και είδωλο της Αλήθειας του.
  Προβάλαμε έναν «εύκολο» Χριστό. Ταιριαστό με τις εθνικές εκκλησίες μας, με τις εθνικές προτεραιότητες μας, τα λάβαρά μας και τα λαμπρά πανηγύρια μας, τις παγανιστικές δοξασίες μας, την έκπτωσή μας. Προβάλαμε στο πρόσωπό Του τις ανάγκες μας. Το θλιμμένο, λίγο χαμηλά στραμμένο βλέμμα μας, την «φιλάνθρωπη» χριστουγεννιάτικη διάθεσή μας, τις ενοχές μας, τα εκατομμύρια λαμπάκια, τα πρέπει και τα κηρύγματα μας περί αγάπης…

Τον ξεχάσαμε ή δεν τον γνωρίσαμε ποτέ…

Και τώρα; Τώρα είναι η ώρα του στοχασμού, είναι η ώρα να νοσταλγήσουμε το μέλλον….

 Ας κάνουμε μια στάση «εν κινήσει»… Χριστός Γεννάται… η φύση υπερβαίνεται, οι στιγμές γίνονται μυστικές, η ουτοπία γίνεται τόπος… οι καρδιές γίνονται διάφανες για να υποδεχθούν και να αποδεχθούν τον ταπεινό Βασιλέα των όλων. Η ομοιότητα του λίκνου της φάτνης του και του ένδοξου θρόνου της κενώσεώς του με τάφο – αν θυμηθούμε τις εικόνες της Γέννησης και της Άκρας Ταπείνωσης – είναι η υπόμνηση ότι ο Χριστός γεννήθηκε για να πεθάνει. Η Γέννησή Του διαπλέκεται με το Πάσχα Του, ο Σταυρός με την Φάτνη Του.
Δεν έχει λαμπιόνια χρωματιστά, έχει Χαρά κι ελπίδα.
  Σαρκώνεται, γεννάται, σταυρώνεται, πεθαίνει, ανασταίνεται, αναλήπτεται για μας, είναι «της Σωτηρίας μας το Κεφάλαιο». Μας ανακεφαλαιώσει στο εσχατολογικό γεγονός της Βασιλείας Του, εξαγοράζει την Σωτηρία μας με το αίμα του, είναι ο «και πάλιν ερχόμενος» Χριστός.
  Έτσι μας καλεί σε οικείωση και οικειότητα, με την Γέννηση και τον Θάνατό Του, θέλει να μας είναι Αδελφός και Υιός και Νυμφίος και Τροφός και Πατέρας και Οίκος.⁶ Λαμβάνει την μορφή μας, γίνεται δούλος⁷ και πένης, σαρκώνεται από την σάρκα μας, συνομιλεί μαζί μας, μας προσφέρεται.

Γεννάται ο Χριστός, και είναι δικός μας αρκεί να τον ζητήσουμε.⁸

Φέτος τα Χριστούγεννα ας συναντηθούμε με τον Χριστό στην ουτοπία της Φάτνης Του, ας αναζητήσουμε την προσδοκία στην Βασιλεία Του.

… Χριστός Γεννάται, Δοξάσατε!

Σημειώσεις:

1^ Λκ. 2:7.

2^ Ρωμανού του Μελωδού, Κοντάκιον της του Χριστού Γεννήσεως.

3^ Μτθ. 25, 31-46.

4^ Ιωάννου Χρυσοστόμου, οστ´ (76) ομιλία στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον 24,16-31 (ΕΠΕ τόμ. 12, σελ. 34)

5^ Από τον λόγο στην Θεόσωμη ταφή του Κυρίου του Αγίου Επιφανίου Κύπρου.

6^ Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό.π..

7^ Φιλ. 2, 6-7.