Ένα από τα ωραιότερα βιβλία που διάβασα τη χρονιά που μας πέρασε είναι ασυζητητί η συλλογή διηγημάτων, “γλυφό νερό“, της Αθηνάς Παπανικολάου, από τις εκδόσεις ενύπνιο. Πρόκειται για 17 μικροαφηγήσεις/διηγήματα, γραμμένα σε μια γλώσσα λιτή, δωρική, διανθισμένη με ιδιωματισμούς της περιοχής του Βοϊου Κοζάνης, ιδιαίτερης πατρίδας της Α.Π. Ο λόγος της καθηλωτικός, ποιητικός, συνήθως μικροπερίοδος, διάστικτος από μεταφορές και παρομοιώσεις, συγκλονιστικός στη μετάδοση δραματικών γεγονότων, αλλά και στην περιγραφή προσώπων, βγαλμένων από τα σπλάχνα της γης της Κοζάνης.
Τα θέματά της ποικίλα: ο έρωτας που απεικονίζεται ποιητικά στη σχέση δύο ανθρώπων (Γεωγραφία, Ωκεανός), η αγωνία και η προσπάθεια της δασκάλας να μεταδώσει στα παιδιά το νόημα μιας λέξης (π.χ. Γλυφό νερό), ο βιασμός του μικρού κοριτσιού (Δεν ήμουν το κοριτσάκι με τα σπίρτα), ο τρελός των φαναριών (Διαδρομή), η αναπαράσταση της εκστρατείας στη Μ. Ασία (Εκστρατεία), η σύγχρονη προσφυγιά (Η γιορτή), το πορτρέτο και ο χαρακτήρας μιας γυναίκας (Η θεία Βικτώρια), ο ερχομός των νεκρών (Μάγδα Φύσσα), το ασυνόδευτο (Μαθήματα γραφής), γάμος και ξόδι (Μέχρι τη Βέροια), η είσοδος των πρώτων Αλβανών στη χώρα (Μιρουπάρσιμ μάνα), η εξέταση στην οδήγηση (Ο καθρέφτης), οι προσπάθειες του πατέρα να σώσει τον γιο του (Πάσχα του ’44), η Αλβανίδα παραδουλεύτρα (Ραγίσματα), το τηλέφωνο του πατέρα (Το τηλέφωνο), η γιορτή των Αρχαγγέλων (Χαλβάς σιμιγδαλένιος). Θέματα και πρόσωπα που συγκλονίζουν και συγκινούν μέχρι δακρύων, κάποτε διανθισμένα και με χιούμορ. Ιστορίες βγαλμένες μέσα από τα βιώματα της Α. Π. ή από τις διηγήσεις αγαπημένων προσώπων, γραμμένες σε πρώτο ή τρίτο ενικό και κάποιες φορές σε πληθυντικό πρόσωπο. Κυρίαρχες φιγούρες η γιαγιά, η μάνα, ο πατέρας, ο παππούς, αλλά και άλλα πρόσωπα που πλαισιώνουν τους πρωταγωνιστές ή παίρνουν τα ίδια τον λόγο, σαν χορός αρχαίας τραγωδίας.
Πραγματικά δεν φτάνουν οι λέξεις να εκφράσω τον θαυμασμό μου για την αυθεντικότητα και τη δύναμη γραφής της Αθηνάς Παπανικολάου και κυρίως για τη συγκίνηση που εκπέμπουν τα διηγήματά της. Το καθένα από αυτά είναι ένα μικρό αριστούργημα. Τα διηγήματά της, κόντρα στον τίτλο τους, είναι σίγουρα μια πηγή καθάριου νερού, όπου ο αναγνώστης σκύβει με λαχτάρα να πιει, για να ξεδιψάσει από όσα απελπιστικά μας βαραίνουν. Νομίζω πως θα άξιζε να βραβευτούν!
