Πολύ συχνά οι ανθρώπινες κοινωνίες διακατέχονται από εντελώς αυθαίρετες και απλοϊκές προκαταλήψεις. Για παράδειγμα, στη νεοελληνική κουλτούρα ενδημούν αφελέστατα στερεότυπα σύμφωνα με τα οποία οι πλούσιοι άνθρωποι είναι κατά κανόνα επιφανειακοί, ιδιοτελείς, ανήθικοι και υλιστές ενώ οι φτωχοί, τα «αγνά παιδιά του λαού» έχουν ζεστή καρδιά, εργάζονται σκληρά για τον επιούσιο και προασπίζονται αγόγγυστα τις διαχρονικές ηθικές αξίες της «ανθρωπιάς» υπομένοντας τις ανελέητες επιθέσεις ενός απάνθρωπου και διεφθαρμένου κόσμου που υποτάσσεται στην παντοδυναμία του χρήματος.

Αυτή η τοποθέτηση είναι βαθύτατα υποκριτική γιατί κρύβει έντεχνα τα συναισθήματα του φθόνου που τρέφουν οι λιγότερο προνομιούχοι ενάντια σ’ αυτούς που είτε από τύχη, είτε χάρη στις προσωπικές τους ικανότητες, διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να απολαύσουν δώρα του σύγχρονου πολιτισμού που είναι απλησίαστα για τους πολλούς.

Στην πραγματικότητα, καλοί και κακοί άνθρωποι υπάρχουν σε όλα τα εισοδηματικά στρώματα και σε παρόμοια ποσοστά και αν υπάρχει κάτι που διαφοροποιεί τα υπερ-προνομιούχα μέλη ενός οικονομικού συστήματος από τις χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις, είναι η δυνατότητα που διαθέτουν, με τις πράξεις τους, να επηρεάσουν σε δυσανάλογα μεγάλο βαθμό το παρόν και το μέλλον ολόκληρης της κοινωνίας.

Για παράδειγμα, πόσοι γνωρίζουμε ότι το πανέμορφο δάσος της Καισαριανής που σήμερα σκεπάζει τις πλαγιές του Υμηττού, είναι τεχνητό και οφείλει την ύπαρξή του στην αφοσίωση και τις δραστηριότητες μιας πλούσιας μορφωμένης και φωτισμένης γυναίκας;

Όλα ξεκίνησαν μετά τη λήξη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, την εποχή που η  Ελλάδα προσπαθούσε να ανασυγκροτηθεί, παλεύοντας ακόμα με τον εφιάλτη του εμφυλίου πολέμου και τις τρομακτικές καταστροφές που είχαν προκαλέσει οι Γερμανοί κατακτητές στις υποδομές και στο φυσικό της περιβάλλον. Ένα πρωινό, ένα μοναχικό ελικοφόρο αεροπλάνο, μια Ντοκότα, πλησίαζε την Αθήνα πετώντας πάνω από τον Υμηττό. Στο εσωτερικό του βρίσκονταν η κυρία Καίτη Αργυροπούλου, σύζυγος Έλληνα Διπλωμάτη,  η οποία παρατηρούσε με θλίψη το θέαμα που απλωνόταν κάτω από τα πόδια της. Το βουνό ήταν εντελώς ρημαγμένο, πετρώδες και γυμνό. Αποψιλωμένο ολοκληρωτικά. Ακόμα και οι ρίζες των δέντρων να είχαν ξεθαφτεί προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως καυσόξυλα από τους κατοίκους της Αθήνας που προσπαθούσαν να αντέξουν τις στερήσεις της γερμανικής κατοχής. Το μοναστήρι της Καισαριανής ήταν κατεστραμμένο και το μοναδικό ίχνος ζωής που είχε επιβιώσει ήταν δύο γηραιά κυπαρίσσια που ζουν μέχρι σήμερα. Κατά τα άλλα, ολόκληρο το βουνό είχε μεταμορφωθεί σ’ ένα σεληνιακό τοπίο από κοφτερές πέτρες και ξεραμένους θάμνους.

Εκείνη τη στιγμή η κυρία Αργυροπούλου πήρε μια μεγάλη απόφαση που έμελλε να ασκήσει μια τεράστια επίδραση στο οικοσύστημα του Αττικού λεκανοπεδίου, μέχρι τις μέρες μας.

Αποφάσισε να ξαναδημιουργήσει εκείνο το χαμένο δάσος και ν’ αναγεννήσει το απογυμνωμένο βουνό.

Χρησιμοποιώντας τις δημόσιες σχέσεις και τις γνωριμίες της,  κατάφερε να ανακηρυχτεί η τοποθεσία «αισθητικό δάσος» το 1946 και τον Δεκέμβριο του 1947, η Εφορία Αναδάσωσης της Φιλοδασικής Εταιρίας η οποία ήταν ένα σωματείο που είχε ιδρυθεί το 1899, ξεκίνησε  με τα πενιχρά μέσα και τους λιγοστούς πόρους της εποχής εκείνης, την αναδάσωση των απογυμνωμένων εκτάσεων της περιοχής της Καισαριανής και του Βύρωνα. Τα μέλη της εταιρίας, παρακινημένα από την αποφασιστικότητα και τον ενθουσιασμό εκείνης της γυναίκας που είχε αποφασίσει να ξαναζωντανέψει το βουνό, δούλευαν πολύ σκληρά, μέσα σε αντίξοες καιρικές συνθήκες, χειμώνα καλοκαίρι. Ο ελαιώνας  που υπήρχε την εποχή που λειτουργούσε το μοναστήρι αναβίωσε. Για την επαναδημιουργία του χρησιμοποιήθηκαν ως παραδείγματα οι χαλκογραφίες ενός Ρώσου ζωγράφου και περιηγητή του 18^ου αιώνα. Φυτευτήκαν επίσης κυπαρίσσια και το δάσος έγινε μεικτό. Έτσι λοιπόν, μέσα σε τρία μόλις χρόνια, άρχισε να παίρνει τη σημερινή μορφή του.

Επιπρόσθετα, η κυρία Αργυροπούλου τοποθέτησε σκόπιμα μελίσσια στον Υμηττό για να φτιάχνει μέλι και να το πουλάει χρυσό στους πλούσιους κατοίκους των βορείων προαστίων. Διοργάνωνε μάλιστα και “tea parties” για να μαζεύει χρήματα για την αποπεράτωση του έργου της αναδάσωσης.

Ακολουθώντας το παράδειγμά της, όλα τα σωματεία της Ομοσπονδίας Εκδρομικών Σωματείων Ελλάδος, Ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύνδεσμος (Ε.Ο.Σ), η Περιηγητική Λέσχη, πρόσκοποι και οδηγοί, συμβάλλανε και αυτοί στην αναδάσωση άλλων τμημάτων του Υμηττού.

Ωστόσο, η πορεία του μεγαλεπήβολου εκείνου έργου δεν ολοκληρώθηκε χωρίς εμπόδια. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας για παράδειγμα, το δάσος δέχτηκε ένα μεγάλο πλήγμα. Η τότε αρχή απαλλοτρίωσε το 1968 μεγάλο τμήμα του, 680 στρέμματα συνολικά, για να κτισθεί η Πανεπιστημιούπολη, σύμφωνα με σχέδιο που ήδη είχε εκπονηθεί το 1964, παρά τις επίμονες προσπάθειες που κατέβαλαν οι εκπρόσωποι της Φιλοδασικής Εταιρείας για να αποτραπεί η καταστροφή. Επίσης, το 1968 γυρίστηκε στον Υμηττό μια ταινία, “Η Κύπρος στις φλόγες”. Οι παραγωγοί της εν λόγω ταινίας αποφάσισαν να βάλουν φωτιά στο δάσος την οποία άφησαν να εξελιχθεί για να την κινηματογραφήσουν. Κάηκε τότε ένα μεγάλο μέρος του.

Στα χρόνια της μεταπολίτευσης η οικιστική πίεση από τις γύρω περιοχές αυξήθηκε, βρήκε όμως την Φιλοδασική Εταιρεία εμπόδιο σε κάθε επεκτατική κίνηση της. Δεν μπόρεσε όμως να αποφευχθεί και η διάνοιξη αυτοκινητοδρόμου ο οποίος ναι μεν έλυσε μια σειρά κυκλοφοριακών προβλημάτων της πρωτεύουσας, θυσίασε όμως ένα ακόμα τμήμα του δάσους του Υμηττού που ως πηγή οξυγόνου την κρατάει στη ζωή.

Το 1988 μια ακόμη μεγάλη φωτιά έκαψε σχεδόν όλη την αναδασωμένη περιοχή. Μια νέα αναδάσωση ξεκίνησε την ίδια χρονιά και ήταν ευτυχώς μια από τις πιο πετυχημένες που έχουν γίνει ποτέ.

Σήμερα, το Αισθητικό Δάσος της Καισαριανής είναι ένα από τα πιο όμορφα σημεία του λεκανοπεδίου της Αττικής και δικαίως έχει πάρει την ονομασία το «σαλόνι του Υμηττού». Είναι πολύ πλούσιο σε βλάστηση, πανίδα και χλωρίδα, φιλοξενεί  700 περίπου καταγεγραμμένα είδη φυτών από όλη την Ελλάδα και, εκτός από αυτά που φύονται άγρια στο δάσος, η Φιλοδασική Εταιρεία έχει δημιουργήσει φυτώριο και βοτανικό πάρκο που είναι ανοιχτά για το κοινό. Στις πλαγιές και τα ξέφωτά του βουνού  φυτρώνουν άφθονα αρωματικά φυτά ενώ ο ελαιώνας του εξακολουθεί να λειτουργεί ως πόλος έλξης για πολλούς επισκέπτες που αγαπούν τη φύση. Κάθε χρόνο, υπάλληλοι της Φιλοδασικής, παιδιά από σχολεία και υπάλληλοι Τραπεζών που είναι χορηγοί οργανώνουν μια πανηγυρική εκδήλωση και μαζεύουν ελιές από τις οποίες φτιάχνουν λάδι εξαιρετικής ποιότητας το οποίο δωρίζουν σε διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Το δάσος διαθέτει επίσης ροδιές, κουμαριές και χαρουπιές.

Το υπέροχο εκείνο μέρος κρύβει όμως ένα ακόμα όμορφο μυστικό: Εκεί υπάρχει ένας μαγικός κήπος που είναι παράρτημα του βοτανικού πάρκου και είναι άγνωστος στο ευρύ κοινό και κάποιος μπορεί να το επισκεφτεί μόνο κατόπιν συνεννόησης με τις αρμόδιες αρχές. Πρόκειται για μια παραδεισένια τοποθεσία με λουλούδια, φυτά και δέντρα, όλα σκόρπια στον χώρο και φυτεμένα κατά τρόπο τέτοιο ώστε να μπορούν να ζουν χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση. Το καλοκαίρι κυλάει μέσα του και ένα ρυάκι με αποτέλεσμα ο όλος χώρος να  αποκτάει μια παραμυθένια ατμόσφαιρα.

Ποια ήταν λοιπόν εκείνη η γυναίκα που αφιέρωσε τη ζωή της στη δημιουργία εκείνου του πανέμορφου τόπου που ομορφαίνει τη γη των Αθηνών;

Η Καίτη Αργυροπούλου γεννήθηκε στην Αίγυπτο. Ήταν κόρη οικογένειας εύπορων καπνοβιομηχάνων και μορφώθηκε σε  μια γνωστή σχολή που είχαν ιδρύσει καλόγριες οι οποίες ήταν εγκατεστημένες στη Μεγάλη Βρετανία κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, λόγω του πολεμικού κλίματος που τότε επικρατούσε στην Μέση Ανατολή. Η κυρία Αργυροπουλου αποφοίτησε παίρνοντας το Bachelor’s Degree της στα Λατινικά και τις Νέες Γλώσσες, επέστρεψε στην Ελλάδα σε ηλικία είκοσι ετών, γνώρισε τον Αλέξανδρο Αργυρόπουλο, γιο του τότε πρέσβη της Ελλάδος στην Σερβία και τελειόφοιτο του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης και τον παντρεύτηκε το 1925. Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο σύζυγός της εργάστηκε τα πρώτα χρόνια ως διπλωμάτης στο Υπουργείο Εξωτερικών. Αργότερα διέφυγαν στη Μέση Ανατολή όπου η Καίτη υπηρέτησε την εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση. Το 1942 μετέβη στις Η.Π.Α για να δώσει μια σειρά διαλέξεων υπέρ της Ελληνικής Πολεμικής Περιθάλψεως.
Εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Συμβούλιο της Ευρώπης για την Προστασία του Περιβάλλοντος και εξελέγη Πρόεδρος του για την πρώτη διετία.
Το 1965 εξέδωσε βιβλίο για τα αγριολούλουδα της Ελληνικής γης στα ελληνικά και στα αγγλικά, το 1970 εξέδωσε τη  “Φύση και Ζωή”, το περιοδικό της Φιλοδασικής Ένωσης και συνέγραψε στα αγγλικά το “Mountain Hymettus and the Kaisariani Monastery” και το “From peace to chaos” των εκδόσεων Vantage, New York, βιβλίο το οποίο αποτελεί μια συναρπαστική αφήγηση του Αλβανικού Έπους.
Τιμήθηκε με τον  “Χρυσούν Σταυρό του Τάγματος της Ευποιΐας“, με το Μέγα Χρυσούν Μετάλλιο της Γαλλικής Societe Nationale de la Protection de La Nature και με το Αργυρούν Μετάλλιο του Ροταριανού Ομίλου. Το 1976 η Ακαδημία Αθηνών της απένειμε μεταθανάτια ειδικό βραβείο για την μεγάλη και πολύμορφη δημιουργική της δράση. Απεβίωσε στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός την Τρίτη 7 Μαρτίου 1976, μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο. Κηδεύτηκε στον Ι. Ναό του Αγίου Διονυσίου Αεροπαγίτου παρουσία των τότε Υπουργών Εθνικής Αμύνης και Πολιτισμού κ.κ Ιωάννη Αβέρωφ-Τοσίτσα και Ι. Τρυπάνη καθώς και του τότε Δημάρχου Αθηναίων κ. Ι. Παπαθεοδώρου. Η τελευταία της επιθυμία να ταφεί μέσα στο αγαπημένο της Αισθητικό Δάσος της Καισαριανής δεν έγινε δυστυχώς δεκτή για τυπικούς λόγους.

Η ζωή εκείνης της εξαιρετικής γυναίκας αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα για όλους εμάς. Αποδεικνύει πως η αποφασιστικότητα το πάθος και η επιμονή ενός και μόνο ανθρώπου ο οποίος αισθάνεται ότι υπηρετεί έναν ανώτερο σκοπό, μπορούν να του χαρίσουν τη δύναμη να αλλάξει προς το καλύτερο τη ζωή μιας ολόκληρης πόλης, αν όχι μιας ολόκληρης χώρας, Για παράδειγμα, έχει παρατηρηθεί ότι οι δήμοι της Αθήνας που συνορεύουν με το δάσος της Καισαριανής απολαμβάνουν τα καλοκαίρια θερμοκρασίες που είναι κατά πέντε βαθμούς χαμηλότερες από αυτές που ταλανίζουν άλλες, λιγότερο προνομιούχες περιοχές της πόλης ενώ η ποιότητα της ατμόσφαιρας είναι παρασάγγας ανώτερη. Το δάσος της Καισαριανής εξακολουθεί να αποτελεί έναν πνεύμονα ζωής και μια όαση ομορφιάς που επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας νικηφόρα, σε πείσμα των απειλών που το περιβάλλουν. Αν λοιπόν κάποια μέρα αποφασίσετε να το επισκεφτείτε και να γευτείτε τα ζωογόνα δώρα του, αναζητήστε μια μαρμάρινη πλάκα σε κάποιο κρυμμένο πλάτωμα που μνημονεύει το όνομα της γυναίκας που το δημιούργησε και επέλεξε να ζήσει τη ζωή της σαν μια φωτεινή νεράιδα που ύφανε για όλους εμάς έναν παραμυθένιο μανδύα ομορφιάς, μαγείας και ζωής.

Μνημείο Καίτης Αργυροπούλου, Καισαριανή

Πηγές:

• https://eikoneskaipsithyroi.gr/2017/03/peripatos-sto-aisthitiko-dasos-ke-tin-moni-kesarianis/

• http://www.philodassiki.org/index.php?option=com_content&view=article&id=87&Itemid=137&lang=el

• http://www.lifo.gr/articles/athens_articles/96764/o-mystikos-paradeisos-toy-ymittoy-mia-ksenagisi