Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο της Πελαγίας Κυριαζή διαπιστώνω ότι αποτελεί από μόνο του ένα έργο τέχνης. Λόγος, εικόνα μαγική, αφή, υφή. Ο αναγνώστης δημιουργεί μια ξεχωριστή σχέση με αυτό˙ μπορεί να το ψηλαφίσει, να το μυρίσει. Να διακρίνει τις ραφές, τις εικόνες που είναι κομμένες και κολλημένες με το χέρι στις σελίδες του.
Κι αν δεν ήταν ένα βιβλίο για τη ζωγραφική, θα ήταν ένα βιβλίο για την ποίηση. Η κάθε του λέξη σε πάει βαθιά. Η Πελαγία Κυριαζή ζωγραφίζει και μιλά με το βλέμμα άφοβα στραμμένο εντός.
Με τον τίτλο VIA: δια μέσου, μου δείχνει την πρόθεσή της να με βάλει απέναντι από την πρόκληση του ημιτελούς. Το ενδιάμεσο, μου λέει, είναι πηγή ενός άλλου έργου, και η τεχνολογία, ο υπολογιστής βοηθάει στη διατήρηση του κάθε σταδίου. Δρα τελικά, όπως η μνήμη μας, που αποθηκεύει τη στιγμή δίνοντάς της σωματικότητα˙ διότι θυμάσαι το χέρι σου να ζωγραφίζει, να γράφει, θυμάσαι, βιώνεις ξανά τη στάση του σώματος ενόσω συνέβαιναν αυτά. Και συνειδητοποιείς ότι η στιγμή αυτή θα είναι αιώνια, όχι μόνο γιατί έχει γίνει σφραγίδα μέσα σου, αλλά για έναν ακόμα λόγο: διότι δεν θα την ξαναζήσεις, με αυτό τον τρόπο, ποτέ ξανά.
Δεν ξέρω πώς γίνεται και, ενώ μιλάει για το μέσο, για το υλικό που χρησιμοποιεί στην τέχνη της – το χαρτί, το γυαλόχαρτο, τον υπολογιστή – για κάτι καθαρά τεχνικό, η δική μου συγκίνησή μεγαλώνει. Ο υπολογιστής, μου λέει, ένα τόσο ψυχρό μέσο, την βοηθάει να μου αποκαλυφθεί, μεταμφιέζει, με την απόστασή του, την ανάγκη της να μου εξομολογηθεί πράγματα πολύ προσωπικά.
«Δεν πέθανε, μόλις ξύπνησε από το όνειρο της ζωής». Είναι ένας στίχος του Σέλλεϋ στον οποίο με το έργο της επανέρχεται. Τα κύματα της ζωής που έρχονται και τραβιόνται πίσω… κι ύστερα πάλι απ’ την αρχή.
Ο λόγος της Πελαγίας Κυριαζή μαζί με την εικόνα μιλάει, θαρρείς, για μένα, για τις δικές μου μυστικές εικόνες που μπορούν να γίνουν μαγεία, ξόρκι ή ο διώκτης που τη ζωή μου κυνηγά.
Μου λέει ακόμα ότι η εικόνα έχει διάφορες ερμηνείες. Τα πεσμένα φύλλα είναι σήψη, είναι η φύση που πάει να αναπαυθεί˙ αλλά μπορεί να είναι επίσης ένα σωρό άλλα. «Η απελευθέρωσή μας από τις ταμπέλες αποτελεί την ουσία της δημιουργικής πράξης».
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε την άνοιξη του 2009, με αφορμή την έκθεση της Πελαγίας Κυριαζή στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ). Τα έργα που δημοσιεύονται είναι ψηφιακές εικόνες, σχέδια, μεταξοτυπίες και παστέλ σε γυαλόχαρτο. Οι στίχοι είναι από την ποιητική συλλογή Η Άλλη Ζωή του Μιχάλη Κυριαζή. Το VIA εμπεριέχει μια αυθεντική μεταξοτυπία της ίδιας της ζωγράφου. Στοιχειοθετήθηκε από τον τυπογράφο Νίκο Βοζίκη. Τυπώθηκαν ογδόντα αριθμημένα αντίτυπα και όλα φέρουν την υπογραφή της ζωγράφου.
