Η ΜΑΝΤΑΜ ΣΙΛΕΝΑ ΑΠΑΝΤΑ ΣΕ ΑΠΟΡΙΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΩΝ
ΕΠΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΕΧΝΗΣ
Αγαπητή Μαντάμ Σιλένα,
Ο σύζυγός μου διαβάζει εδώ και 29 μήνες κάτι βιβλία με τίτλο «Αναζητώντας το χαμένο χρόνο», κάποιου Μαρσέλ Προυστ (ξέρετε, από αυτά τα χοντρά κίτρινα που μοίραζε πρόπερσι η εφημερίδα Το Σουτ), και ακόμα να τα τελειώσει. Τι σόι βιβλία είναι αυτά που σε κάνουν να χάνεις τόσο χρόνο; Του ζήτησα να μου κάνει μια περίληψη της υπόθεσης και να το κουβεντιάσουμε μετά, και μου είπε πως αυτό δεν γίνεται. Μήπως θα μπορούσατε να μου πείτε εσείς την υπόθεση με δυο λόγια;
Και κάτι ακόμα: θα πρέπει να ανησυχώ για τον σύζυγό μου; (Και δεν εννοώ π.χ. μήπως έχει καταρράχτη και δεν θέλει να το παραδεχτεί, αλλά μήπως έχει χάσει το ενδιαφέρον του για μένα και την ζωή…)
Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων για την απάντησή σας,
Μ. Μ.
Αγαπητή κ. Μ.Μ.
Γνωρίζετε βεβαίως ότι ο ιερός Αυγουστίνος υποστήριξε πως ο χρόνος είναι μια ιδιότητα του Σύμπαντος, συνεπώς δεν υφίσταται χρόνος πριν την αρχή του Σύμπαντος. Επίσης, γνωρίζετε ότι τα ερωτήματα για το αν το Σύμπαν είχε μια αρχή στον χρόνο και αν είναι περιορισμένο στον χώρο τα εξέτασε και ο Immanuel Kant στο μνημειώδες έργο του, Κριτική του Καθαρού Λόγου (1781) όπου αναπτύσσει τους συλλογισμούς του με βάση την προϋπόθεση ότι ο χρόνος συνεχίζεται για πάντα προς τα πίσω.
Ίσως όμως να μην γνωρίζετε πως, σχετικά πρόσφατα, κατά τους Schwarz / Mike Green, η θεωρία των χορδών εξήγησε εν μέρει την ύπαρξη σωματιδίων με ενδογενείς αριστερόστροφες ιδιότητες – κάτι το οποίο οδήγησε στον εντοπισμό των ετεροτικών χορδών, δηλ. αυτών που δεν παρουσιάζουν μεν αντιφάσεις, αλλά μόνο όταν ο χωρόχρονος έχει 26 διαστάσεις – αντί για τις γνωστές μας 4. Θέλω να καταλήξω ότι η υψηλή τέχνη συγκλίνει πάντα με την φιλοσοφία και την επιστήμη: Ο ιδιοφυής συγγραφέας Μαρσέλ Προυστ, στο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» συλλαμβάνει σφαιρικά και αναλύει πολυεδρικά την βασική ιδέα τού ότι οι λοιπές 22 διαστάσεις υφίστανται μεν οπωσδήποτε, αλλά καμπυλωμένες σε ένα ελάχιστο χώρο (με μέγεθος περίπου ένα εννεάκις εκατομμυριοστό του εκατοστόμετρου) -γι αυτό και δεν είναι δυνατόν να τις αντιληφθούμε εκτός γραφής και ανάγνωσης, και να ζήσουμε γεγονότα μέσα στα όρια ακριβείας που θέτει η αρχή της απροσδιοριστίας.
Το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο», το αριστούργημα αυτό της παγκόσμιας λογοτεχνίας, πρέπει, οπωσδήποτε, να βρούμε όλοι χρόνο να το διαβάσουμε: σε αντίστιξη, ίσως, με το «Χρονικό του Χρόνου» του Stephen Hawking, έρχεται κι αυτό να μας «οικειώσει» με την συνθήκη του χρόνου -τον οποίο ο Μαρσέλ Προυστ, πιο εύληπτα και πιο κομψά, «μετρά με τα κουταλάκια του καφέ» (για να παραφράσουμε τον T. S. Eliot), και τον καταγράφει, προσπαθώντας να μην χάσει ούτε γουλιά του.
Όσο για την δεύτερη απορία σας, έχω να σας πω το εξής: αν ο σύζυγός σας διαβάζει το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» στο κρεβάτι, ναι, να ανησυχήσετε.
Δική σας,
Μαντάμ Σιλένα
(και για την αντιγραφή: Σ.Π.Ο.Δ. (Συλλογική Προσπάθεια Ομάδας Διανθισμάτων.)
