Πέμπτη, 20 Απριλίου 1967. (Καταγραφή από το μπλοκ σημειώσεών μου, που το χρησιμοποιούσα ως πρόχειρο στο σχολείο, τότε)
Το ημερήσιο πρόγραμμά μας για τη μέρα αυτή προβλέπει να γίνουν τα μαθήματα: Αρχαία Ελληνικά, Όμηρος, Φυσική , Νέα Ελληνικά, Άλγεβρα και Θρησκευτικά.
Το μάθημα που παραδόθηκε στα Νέα Ελληνικά, για την επόμενη φορά είναι, σύμφωνα με όσα έχω καταγραμμένα στο πρόχειρο μπλοκ σημειώσεών μου, το δημοτικό: Το λένε τ’ αηδονάκια.
Αλλά, δυστυχώς, τ’ αηδονάκια άλλα μας είπαν το βράδυ, ξημερώνοντας Παρασκευή, 21 Απριλίου. Αντί για τα τραγούδια του Απρίλη και της Άνοιξης, που….. λεν τ’ αηδόνια στα βουνά κι οι πέρδικες στα πλάγια,…….. μίλησαν τα κροταλίσματα από τις ερπύστριες των τανκ της χούντας. Η Ελλάδα σε μια μεγάλη εφτάχρονη νύχτα! Αυτό είχε ως άμεσες συνέπειες και στα πράγματα του σχολείου μας, όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια.
Παρασκευή, 21 Απριλίου 1967. (Καταγραφή από το μπλοκ σημειώσεών μου)
Το ημερήσιο πρόγραμμά μας για τη μέρα αυτή προβλέπει να γίνουν τα μαθήματα: Φυσική, Αρχαία Ελληνικά, Νέα Ελληνικά, Όμηρος και Γυμναστική.
Πήγαμε στο σχολείο αμέριμνοι. Δεν ξέραμε τι είχε συμβεί τη νύχτα στην Αθήνα. Κάτι μισόλογα από κάποιους, αλλά τίποτε το συγκεκριμένο, θυμάμαι. Το κουδούνι χτύπησε κανονικά, στην ώρα του. Δεν βγήκε στην πρωινή συγκέντρωση ο Λυκειάρχης μας ο κ. Κρανιάς. Μπήκαμε στις αίθουσες. Κάναμε το μάθημα της φυσικής, χωρίς ιδιαίτερα σχόλια. Το κλίμα ήταν βαρύ. Βουβαμάρα. Βγήκαμε διάλειμμα. Τη δεύτερη ώρα, σύμφωνα με το πρόγραμμα είχαμε αρχαία. Δεν προλάβαμε να κάνουμε το μάθημα και να σου εμφανίζεται στην αίθουσα ο λυκειάρχης μας, ο αείμνηστος Α. Κρανιάς. Ήταν ιδιαίτερα σκυθρωπός, θυμάμαι, πιο σκυθρωπός από ό, τι ήταν συνήθως. Σηκωθήκαμε όλοι από τα θρανία μας. Με το χέρι του μας έκανε νεύμα να καθίσουμε. Καθίσαμε.
«Παιδιά, μπαίνουμε σε δύσκολες μέρες» μας είπε. «Να είστε προσεκτικοί και σοβαροί. Από σήμερα το σχολείο θα κλείσει και αρχίζουν οι διακοπές του Πάσχα. Πότε και πώς θα ξανανοίξουν τα σχολεία, θα το μάθετε. Σας εύχομαι καλή πρόοδο και καλή προκοπή. Και μην ξεχνάτε, … προσοχή και σοβαρότητα!… Πάρτε τώρα τα βιβλία και τα πράγματά σας και πάτε στα σπίτια σας. Καλό Πάσχα».
Αυτά μας είπε, σοβαρός-σοβαρός και έφυγε από την αίθουσά μας να πάει και στις άλλες τάξεις. Ελάχιστοι νιώσαμε κάποια χαρά από το αναπάντεχο της επιμήκυνσης των διακοπών μας για δυο μέρες με σήμερα. Ο φιλόλογός καθηγητής μας μάς είπε, όπως βλέπω από τη βιαστική σημείωση στο πρόχειρό μου…Να γραφούν οι τύποι οι θέλοντες ανάλυση, από τους στίχους 902-932 …. του κειμένου που κάναμε τότε.
Δεν θυμάμαι ποιο ήταν το κείμενο και ούτε έχει και αξία να ψάξω σήμερα να το βρω. Νομίζω, όμως, πως ήταν από την τραγωδία του Ευριπίδη “Ιφιγένεια εν Ταύροις”. Πάντως αυτό φαίνεται σημειωμένο στο πρόχειρό μου: Να γραφούν οι τύποι οι θέλοντες ανάλυση, από τους στίχους 902-932.
Φύγαμε, θυμάμαι, για τα σπίτια μας. Τα μαντάτα για την εκτροπή του Συντάγματος άρχισαν να έρχονται από διάφορες μεριές. Φοβία και αγωνία σε πολλούς μας. Φοβία καθόλου παράλογη και καθόλου….δίχως αιτία, αλλά απόλυτα βάσιμη!
Την άλλη μέρα, του Λαζάρου, η Ασφάλεια της Λάρισας πήρε τον πατέρα μου. Πήραν πολλούς από τη πόλη, για εκτόπιση στο Τρίκερι, Γυάρο και αλλού. Τους συγκέντρωσαν, αρχικά, στο κτήριο του 4ου Δημοτικού Σχολείου, επί της Ανθίμου Γαζή. Μας είχαν μάθει ότι ….όταν ανοίγει ένα σχολείο κλείνει μια φυλακή. Εδώ αντιστράφηκαν τα πράγματα. Τα σχολεία έκλεισαν και κάποια έγιναν τόποι κράτησης και συγκέντρωσης πολιτών, πολιτικών κρατουμένων. Από τους καθηγητές του Σχολείου μας έθεσαν σε διαθεσιμότητα εξάμηνη, αν θυμάμαι καλά, τον θεολόγο μας Ευάγγελο Καραμπάτσα, και τον παλαιότερα μαθηματικό μας, γυμνασιάρχη του 1ου Αρρένων, τότε, τον αείμνηστο Βασίλειο Μεζάρη. Τον λυκειάρχη μας, τον αείμνηστο Απόστολο Κρανιά, τον έθεσαν εκτός υπηρεσίας για όλη της διάρκεια της χούντας, για επτά ολόκληρα χρόνια, το σοφό δάσκαλό μας! Από τη Λάρισα και το νομό υπήρξαν και άλλοι καθηγητές που διώχτηκαν, από άλλα σχολεία. Έτσι βγήκε αληθινή η κουβέντα του λυκειάρχη μας, ότι …. «μπαίνουμε σε δύσκολες μέρες» [1].
Τα σχολεία ξανάνοιξαν μετά την Κυριακή του Θωμά. Η συνταγματική εκτροπή στη χώρα μας επιτεύχθηκε. Τα απόνερά της χτύπησαν και το σχολείο μας, το 2ο Αρρένων Λάρισας, δυστυχώς με καίρια πλήγματα. Κάποιοι από τους καθηγητές μας δεν ήταν μαζί μας, πια. Σήμανε και για μας το….. τέλος της αθωότητας!….. Δεν δικαιούμασταν να «το παίζουμε» ανυποψίαστοι και δήθεν απαθείς….
Τρίτη (9-5-1967)
Πάλι από το πρόχειρο εκείνων των χρόνων στο άγνωστο θέμα, στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών, την Τρίτη (9-5-1967), δεύτερη μέρα από την έναρξη των σχολείων, μετά τις ιδιόρρυθμες πασχαλιάτικες διακοπές μας –που τόσα είχαν συμβεί- παραθέτω το κείμενο και σε μετάφραση (δική μου). Ίσως δεν ήταν τυχαία η επιλογή του από τον φιλόλογό μας, τότε, μια και μιλάει για τυράννους και τέτοια και για τον ρόλο του ήρωα Ηρακλή να εξυψώσει την Ελλάδα. Το απόσπασμα είναι από τον Λυσία:
Το κείμενο αυτό το επεξεργαστήκαμε στη 2η Λυκείου, στο 2ο Λύκειο Αρρένων Λάρισας, τη δεύτερη μέρα της λειτουργίας των σχολείων, μετά την αναγκαστική διακοπή και τις ενδιάμεσες διακοπές του Πάσχα, αφότου κηρύχτηκε η δικτατορία στην Ελλάδα! Ήμασταν δε το δεύτερο τμήμα της τάξης μας. Παραθέτω μια δική μου απόδοση του παραπάνω αποσπάσματος.
Εξ αιτίας άλλων και πολλών και καλών έργων, άνδρες, αξίζει να θυμηθείτε τον Ηρακλή, και διότι αυτός πρώτος καθόρισε ετούτον τον αγώνα από την εύνοιά του προς την Ελλάδα. Διότι τα πρότερα χρόνια οι πόλεις συμπεριφέρονταν εχθρικά μεταξύ τους. Και όταν εκείνος σταμάτησε τους τύραννους και εμπόδισε όσους κόμπαζαν από περηφάνια, θέσπισε αγώνα σωμάτων, φιλοτιμία του πλούτου, και επίδειξη γνώμης στο πιο καλό μέρος της Ελλάδας, με σκοπό να συγκεντρωθούμε στο μέρος αυτό όλοι μας εξ αιτίας όλων αυτών, ώστε άλλα να τα δούμε με τα μάτια μας και άλλα να τ’ ακούσουμε. Διότι θεώρησε ότι η συγκέντρωση, εδώ, θα αποτελέσει την αρχή για την ανάπτυξη της φιλίας ανάμεσα στους Έλληνες. Εκείνος λοιπόν αυτά έθεσε ως υπογράμμιση και εγώ έχω έλθει με σκοπό να μην πραγματευθώ με κάθε λεπτομέρεια, αλλά ούτε και να εμπλακώ σε μάχη για τα ονόματα. Διότι νομίζω ότι αυτά είναι πράξεις των σοφιστών, πολύ αχρήστων και που έχουν μεγάλη ανάγκη για ζωή, και ότι έργο του αγαθού άνδρα και του πολύ άξιου πολίτη είναι να συμβουλεύει για τα μεγάλα, βλέποντας η Ελλάδα να βρίσκεται σε τόσο κακή κατάσταση και πολλά δικά της πράγματα να βρίσκονται κάτω από τον βάρβαρο (βασιλιά), ενώ πολλές από τις πόλεις της να έχουν γίνει ανάστατες από τους τύραννους.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
[1] Υπήρξαν και άλλοι εκπαιδευτικοί από σχολεία της Λάρισας, της πόλης και του νομού που εκδιώχθηκαν από τη χούντα. Εδώ αναφέρω μόνος τους δικούς μας, του Β΄ Αρρένων Λάρισας.
Μετά τη μεταπολίτευση επανήλθε ο Λυκειάρχης μας Απόστολος Κρανιάς και τέλειωσε τον υπηρεσιακό του βίο ως Γενικός Επιθεωρητής Φιλολόγων, θέση που τιμητικά του άξιζε. Ομοίως, ο Ευάγγελος Καραμπάτσας πήρε τη θέση του Γενικού Επιθεωρητή Θεολόγων και στη συνέχεια του Επόπτη της Ι΄ ΑΕΠ (10ης Ανώτατης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας με έδρα τη Λάρισα).
Ο μαθηματικός Βασίλειος Μεζάρης πήρε της θέση Β΄ ΓΕΜΕ Λάρισας. ( Γενικός Επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης στη Β΄ περιφέρεια Νομού Λάρισας). Μάλιστα, όταν πρωτοδιορίστηκα ως καθηγητής μαθηματικών στο Λύκειο Αρρένων Φαρσάλων (σχολικό έτος 1976-1977), τις δυο πρώτες μου εκθέσεις αξιολόγησης, που ήταν και αναγκαίες για τη μονιμοποίησή μου ως εκπαιδευτικού στη δημόσια εκπαίδευση, τις συνέταξε ο αείμνηστος για μας Βασίλειος Μεζάρης. Τους τιμώ όλους!
