Τέλη της δεκαετίας του ’80 στη Ρουμανία, καθεστώς Τσαουσέσκου. Η λογοκρισία κυριαρχεί σε συνδυασμό με την παραπληροφόρηση και τον έλεγχο του τύπου. Οι εκτρώσεις απαγορεύονται διότι στερούν από την χώρα «τα παιδιά» της, κατά τον δικτάτορα. Σε αυτό το καθεστώς, που επιβάλλει φόρο σε όποιον πολίτη πάνω από 25 ετών είναι ανύπανδρος, που απειλεί με φυλάκιση όποια γυναίκα κάνει έκτρωση, που η ποιότητα ζωής είναι άθλια, έρχεται η κινηματογραφική αναπαράσταση να αποδώσει την ιδεολογική και αισθητική παρακμή του κομμουνισμού λίγο πριν το απότομο φινάλε του στη συγκεκριμένη χώρα.

Η εξαιρετικά προσεγμένη σκηνοθεσία αποτυπώνει τον τρόμο χωρίς να υπάρχει τίποτα το τρομακτικό, πέρα από την ίδια την πραγματικότητα που ορθώνεται αμείλικτη, επαληθεύσιμη και ιστορικά αναγνωρίσιμη. Όλα ξεκινούν στην ταινία όταν μια νεαρή φοιτήτρια βοηθάει τη φίλη της και συμφοιτήτριά της να κάνει παράνομη έκτρωση. Πηγαίνουν σε ένα ξενοδοχείο και ζητάνε «τη βοήθεια» ενός «ειδικού» για τέτοιου τύπου εκτρώσεις.

Το θέμα από μόνο του είναι ντοκουμέντο, αποτελεί μια πρωτογενή μαρτυρία που καταδεικνύει την βαθμιαία αποστέωση ενός σαθρού κοινωνικού μηχανισμού. Ο  Κριστιάν Μουνγκίου σχηματοποιεί αυτή την ιστορική οπτική: το κράτος ως αόρατος παρατηρητής όλων. Δεν διαπιστώνεται σε καμιά σκηνή μελοδραματισμός ούτε ένταση ως απόρροια της κοινωνικής διαμαρτυρίας. Θα λέγαμε, περισσότερο, ότι αποδίδεται η ηρεμία πριν τη μεγάλη θύελλα.

Ο σκηνοθέτης δεν αποζητά ιστορικά αίτια, δεν επιχειρεί να καθοδηγήσει την αποτίμηση της ιστορίας. Το μόνο που κάνει είναι να ζωντανεύσει μια μέρα του παρελθόντος επικεντρωμένη σε ένα ζήτημα που θα μπορούσε να απασχολεί μια νέα γυναίκα εκείνη την εποχή, προσφεύγοντας στην συγκεκριμένη τακτική για να το αντιμετωπίσει.

 Πίσω από το θέμα υπάρχει μια ολόκληρη τοιχογραφία ανθρώπων, οικογενειακών σχέσεων με διερεύνηση περαιτέρω κοινωνικών ζητημάτων. Είναι μια ταινία που αξίζει να δείτε για πολλούς λόγους. Αρχικά, για το κλίμα, την ατμόσφαιρα, την εποχή. Έπειτα για το θέμα των μυστικών που μερικές φορές επιλέγουμε να κρατήσουμε για πάντα μέσα μας και να μην ξαναμιλήσουμε ποτέ για αυτά. Τρίτον, γιατί σού δίνεται έντονα η αίσθηση ότι κάπου εκεί θα δεις τον Τσαουσέσκου να σε παρατηρεί από μια διακριτική απόσταση, όχι ως φάντασμα, αλλά ως υπαρκτό πρόσωπο.

Τέλος, το πιο σημαντικό, για τις τόσο ιδιαίτερες ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστριών. Είναι μια ταινία που σε φοβίζει έντονα για την αληθοφάνειά της. Θέτει έντονους προβληματισμούς σχετικά με το τι θα μπορούσε να γίνει αν μια κοπέλα συλληφθεί που έκανε έκτρωση, αν βρεθεί το νεκρό έμβρυο ή αν, τελικά, πεθάνει εξαιτίας του παράδοξου αυτού τρόπου έκτρωσης….

Δρ. Κοσμάς Κοψάρης-κριτικός.