Ο απόλυτος θρίαμβος τής Αγάπης έναντι του Θανάτου, ο Έρωτας που ολοκληρώνεται μόνον «εκεί», στον έβδομο ουρανό κι ακόμα πέρα.
Ο νεοπλατωνισμός σε συνδυασμό με τον χριστιανικό παυλιανισμό και με το κομμουνιστικό όραμα συναντώνται εδώ σε μια μελοδραματική συνένωση αντιθέτων, όπως αποτυπώνονται ως αντίγραφα τού ανωτέρου κόσμου «των Ιδεών», ένθα τα όντως όντα εμφιλοχωρούν κι ευτυχούν. Κάτι τελείως ανέφικτο σε αυτή την Κοιλάδα των Δακρύων, σε ετούτη τη δυστοπία που και Κόλαση θα μπορούσες να αποκαλέσεις, ενόσω η ανά-ψυχή, η γαλήνη είναι εφικτή μόνον εκεί «ένθα ουκ έστιν πόνος, φόβος, θάνατος».
Ο τρόμος τού αδυνάμου ανθρωπίνου όντος απέναντι στο Άγνωστο είναι ιδιαίτερα συγγνωστός κι απαιτητός ενδεχομένως από τους ταπεινούς αυτού του κόσμου. Κάτι που δεν ισχύει για τους εξουσιαστές, για τους αετούς και τα γεράκια μιας πραγματικότητας πολλών ταχυτήτων, όπου κάθε εγρηγορός (egregore) πλάθει τους δικούς θεούς ή δαίμονες.
Στις «25 προσευχές αδύναμων όντων (το καθένα προς τον δικό του θεό)», ποιητική μου συλλογή, που μεταφράστηκε από τον José AntonioMorenoJuradoκαι κυκλοφορεί πλέον και στην Σεβίλλη, προσπάθησα να αποτυπώσω αυτή τη μεταφυσική διαστρωμάτωση, που δεν είναι – βεβαίως – κοινή για όλους τους ανθρώπους. Μήτε για απαξάπαντα τα νοήμονα όντα.
Αυτό είναι ιδιαίτερα φανερό (παρά την κβαντική της ενάργεια) σε αυτή την διανυσματικώς φωτισμένη εκ των έσω παράσταση, όπου όλα είναι καθαρά κι ευανάγνωστα: και τα νοήματα και τα αισθήματα, με τα ιδεολογήματα ίσως να απέχουν από κάθε προφανή ή απλοποιητική απόπειρα ερμηνείας.
Ο Τουργκένιεφ κινήθηκε, έγραψε και μεγαλούργησε στο μεταίχμιο δύο κόσμων, καληώρα όπως κι εμείς σήμερα. Μαζί με τον Γκόρκι, τον Ντοστογιέφσκι, τον Τσέχωφ (και μακριά από την μεγαλεπήβολη αυθεντία ενός Τολστόι), δεν απεικόνισαν την εποχή τους σε τοιχογραφία μνημειακών διαστάσεων, καταβυθίστηκαν όμως στο Συλλογικό Ασυνείδητο κι ανέσυραν διαμάντια, σφουγγάρια, μουχλιασμένα πλέον από τον Καιρό και από το κατακάθι τού παυσίλυπου και παυσίπονου οίνου τής Ανθρωπότητας, εκείνον που ευλόγησε μεν ο Διόνυσος, δεν ήξερεν όμως ο Βάκχος πως εκτός από το άλας και το νέκταρ δύνανται να «μωρανθεί», νοθευμένο από εκείνους που βάζουν συνειδητά και κατ’ επιλογήν «νερό στο κρασί τους».
Η μόνη διέξοδος για τους νεραϊδοπαρμένους, για τους αλλοπαγείς, για τους φευγάτους, είναι η φυγή, η απόδρασις (της Τέχνης συνηγορούσης και της Λογοτεχνίας υποβοηθούσης), η καταφυγή σε άλλα ευτοπικά χωροχρονικά συνεχή, όπου μπορούν επιτέλους τα απελευθερωμένα όντα να βιώσουν τον έρωτά τους, την ακατανίκητη ορφική έλξη που προκαλεί την γαμήλια σύζευξιν ολάκερων γαλαξιών.
Ο κόσμος τούτο απομένει πεδίο άσκησης μάχιμης ευτυχίας μόνον για τους ισχυρούς. Αυτό μοιάζει να είναι το ηθικό δίδαγμα αυτού του κειμένου, που ως κεντρική ιδέα φαίνεται να έχει απλώς έναν αδιέξοδο, ατελέσφορο έρωτα, που είναι μοιραίο να λήξει εξ αιτίας μιας νομοτελειακής ρήξεως που προκαλεί η παρεξήγησις ένεκα της διαφορετικότητάς των, η οποία συντείνει μεν στις κεντρομόλους ερωτικές δυνάμεις, προκαλεί όμως – ως φαίνεται – ισχυρότερες φυγόκεντρες.
Στη δυναμική μιας Φύσης διεφθαρμένης, σε έκπτωση από τα ανώτερα ιδανικά, μακριά από τον/την θρυλούμενο Παράδεισο, ο Ρομαντισμός συναντά τον Χριστιανισμό, τον Ιδεαλισμό κι ως εκ τούτου οδηγεί αναπότρεπτα στον Σοσιαλισμό / Κομουνισμό, ως απαίτηση τής επί γης ευτοπίας / ευδοκίας / ευτυχίας.
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΣΕ ΦΑΣΕΙΣ ΤΑΧΕΩΝ, ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΩΝ ΕΝ ΠΟΛΛΟΙΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΚΑΤΑΦΕΥΓΟΥΝ ΣΤΟ ΕΠΕΚΕΙΝΑ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΑΝΤΕΞΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΡΑΔΑΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΩΔΙΝΕΣ ΜΙΑΣ ΓΕΝΝΑΣ που είναι πάντα – ούτως ή άλλως – ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΗ.
Κι εκεί έρχονται οι Μεγάλοι Λογοτέχνες και Καλλιτέχνες να επιτελέσουν το έργο τους. Όπως στην προκειμένη περίπτωση ευτυχούς συναντήσεως παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος.
Η σκηνοθέτρια Κωνσταντίνα Νικολαΐδη παρουσίασε την προηγούμενη σεζόν στο Σύγχρονο Θέατρο το κύκνειο άσμα του Ιβάν Τουργκένιεφ (Κλάρα Μίλιτς) σε πανελλήνια πρώτη. Η παράσταση ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΚΟΣΜΟΥΣ, ύμνος στον Έρωτα και στην Αγάπη, προκάλεσε αίσθηση τόσο στο θεατρόφιλο κοινό της Αθήνας όσο και στο μη-θεατρόφιλο και σε θεατές κάθε ηλικίας. Η παράσταση που απέσπασε εξαιρετικές κριτικές και τον θαυμασμό των θεατών συνεχίζει για 2η χρονιά από Τρίτη 18 Οκτωβρίου κάθε Τρίτη και Τετάρτη.
Το τελευταίο αυτό έργο του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα είναι μία ερωτική ιστορία βασισμένη σε αληθινό γεγονός. Ο Τουργκένιεφ εμπνευσμένος από το «Άσμα Ασμάτων» και βαθιά επηρεασμένος από τον έρωτά του για την Πολίν Βιαρντό η οποία ήταν καλή φίλη και με τον Φρεντερίκ Σοπέν, με τον οποίο συχνά έπαιζαν μαζί πιάνο, ξεδιπλώνει στο χαρτί με μαεστρία τον Έρωτα δύο νέων ο οποίος κατορθώνει να νικήσει ακόμα και τον θάνατο. Η παράσταση πλαισιώνεται από τις σημαντικότερες παρακαταθήκες του Σοπέν,δημιουργώντας μια άκρως ρομαντική ατμόσφαιρα.
Υπόθεση
Ο νεαρός Γιάκοφ ζει επτά ολόκληρα χρόνια, απομονωμένος στο σκοτεινό του δωμάτιο. Μοναδική του επαφή και επικοινωνία είναι η θεία του με την οποία συγκατοικεί και ο πληθωρικός φίλος του ο οποίος τον επισκέπτεται συχνά. Ο Γιάκοφ, σε μία από τις σπάνιες εξόδους του συναντά την Κλάρα, ένα ανερχόμενο αστέρι της όπερας. Μπροστά του ανοίγεται ένα μονοπάτι το οποίο δεν είχε ως τότε εξερευνήσει. Ο εγωισμός και ο φόβος του όμως, θα φέρουν την καταστροφή και το χάος, τόσο για τον ίδιο όσο και για την Κλάρα. Ώσπου η λυτρωτική δύναμη του Έρωτα και της Αγάπης, αναιρώντας τις φυσικές σταθερές του γήινου κόσμου, θα τους αποκαλύψει την ουσία της ανθρώπινης ζωής και ύπαρξης.
