H Μαρία Κολιοπούλου και η Ομάδα Σύγχρονου Χορού Πρόσχημα παρουσιάζουν το Clear Midnight, με μια μικτή ομάδα χορευτριών, με και χωρίς κινητική αναπηρία και προβλήματα όρασης.

Σε μια κυκλοτερή περιδίνιση συμπαρασύρονται όλες και όλοι στην «λευκή τρύπα» στον θεατρικό μικρόκοσμο που δημιουργείται από την σκηνική αντιβαρύτητα. Κι ο λεγόμενος «ορίζοντας των οριζόντων» στις αστρονομικές «μαύρες τρύπες» μετατρέπεται εδώ σε ανοδεύουσα κατακόμβη συναισθημάτων που γίνονται βιώματα για δρώντες και συνδημιουργικούς ευφάνταστους θεατές με ασκημένη, ενισχυμένη ενσυναίσθηση.

Ειδικά στην παράσταση της Τρίτης 8 Ιουνίου 2021 το απογειωτικό θέαμα συνοδευόταν από ακουστική περιγραφή για ανθρώπους με προβλήματα όρασης. Μια πρωτοβουλία που πρέπει να ενισχυθεί και να λάβει την ενεργή υποστήριξη όλων μας, δεδομένου ότι η ανεκτικότητα και η αποδοχή της όποιας ιδιαιτερότητας ως πηγή δύναμης ενισχύει τόσο την συλλογική δημιουργικότητα όσο και το καθαρό παραγόμενο πολιτιστικό προϊόν. Η περίφημη «περιρρέουσα ατμόσφαιρα» εμπλουτίζεται κυρίως από τα «σιγανά ποταμάκια» κι όχι από τις κραυγαλέες εκλάμψεις ηφαιστειακών φώτων της ράμπας. Η κοινωνική ευαισθησία δεν σημαίνει αδυναμία. Τουναντίον. Υπάρχει μια σοφή ανατολίτικη παροιμία: «κανένα φύλλο δεν σαπίζει παρά με τη βουβή γνώση όλου του δέντρου». Μόνον η κοινωνία μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με ειδικές ανάγκες να ανθίσουνε. Σε ένα σημαντικό βιβλίο του Καθηγητή Θ. Π. Τάσιου (Οι Κοινωνίες των ζώων, εκδόσεις Αγγελάκη) αναφέρεται ότι το υπόγειο σύστημα των δέντρων είναι τόσο σοφά συγχρονισμένο που σπεύδει να συνεισφέρει στην διατροφή κάθε υστερούντος «συναδέλφου» τους. Η ανθρώπινη αλληλεγγύη είναι απόδειξη δημοκρατίας και ένδειξη ανώτερης πνευματικότητας. Και δεν τίθεται θέμα κατωτερότητας, αλλά παρακίνησης, εμψύχωσης, ενδυνάμωσης, απορρόφησης όλων των ατομικών δυναμικών για το Γενικό Καλό, για το Κοινό παραγόμενο Αγαθό από τις ευνομούμενες κοινωνίες.

 Η ομάδα Κι όμΩς κινείται παρουσιάζουν το 9.25, μια παράσταση για την έννοια του χρόνου. Ακροβάτες χορευτές σαν αστροναύτες ανεβοκατεβαίνουν, κυλούν και περιστρέφονται πάνω σε μια ανισοϋψή κουβαρίστρα που δεν στηρίζεται πουθενά κι όμως δεν τους αδειάζει. Στο τέλος φετιχίζονται με το κατόρθωμά τους και το υπερβαίνουν εξαντλώντας τα όρια της σωματικής και ψυχικής αντοχής τους. Η ηδονή (αισθητική πάντα) παύει να είναι σαδομαζοχιστικού τύπου και γίνεται διαλογιστική, νοητική, αφού το λαστιχένιο σώμα των αιθερικών πεδίων μπορεί και δύναται να προσγειωθεί και να συνδυαστεί με τον πετροειδές υλικό σώμα και να αποδώσει τα μέγιστα της ευπλαστότητάς του. Η διάρκεια είναι ένα ζήτημα και το μέτρο επίσης. Όμως δεν μπορείς να αποζητάς μετριοπάθεια από την σκηνική υπερβολή. Στοιχεία από τσίρκο, αλλά και από κουκλοθέατρο, αισθητική των κόμικς αλλά και των video games. Η παρενδυσία ως ένα ακόμα τρυκ αποδομήσεως κάθε λογικής νοηματικής συνέχειας. Ο σουρεαλισμός στο απώτατο όριό του. Η υπομονή μας στο άπειρο, γυμνάστηκε κι αυτή από αυτό το απρόσμενο αλλά απολύτως κατανοητό χοροθεατρικό δρώμενο. Οι φανατικοί επαρκείς θεατές θα έπρεπε να παρακολουθήσουν αυτό το θέαμα κατά συρροήν και κατ’ επανάληψιν κι αν δεν ομονοήσουν να εγκαταλείψουν την τόση θεατρομανία τους τότε θα πρέπει να τους χορηγείται ισόβια κάρτα απεριορίστων παραστάσεων. Αστειεύομαι βέβαια. Αυτό το θέαμα ήταν ό,τι πιο ανυψωτικό, εμψυχωτικό, αναψυκτικό και εν-καρδιωτικό έχω δει [το εν-καρδιωτικό το αντίθετο του αποκαρδιωτικού]. Αμέσως μετά ήθελα να γραφτώ σε νυχτερινό γυμναστήριο ή να κάνω ένα μακροβούτι στη θάλασσα…

 Δύο νέοι, βραβευμένοι χορογράφοι, η Δανάη κι ο Διονύσιος παρουσιάζουν το Free at last: Rerooted, που εμπνέεται από τον θρύλο του χορού του Ζαλόγγου και εντάσσεται στον Κύκλο 1821. Απόηχοι και μετεικάσματα από τις δοξασμένες χορογραφίες του Μπεζάρ, αλλά και της Μάρθα Γκράχαμ στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, που ως ρωμαϊκό θέατρο επισύρει καταιγίδες χειροκροτημάτων, περισσότερον έντονες κι από αυτές που πλήττουν την Αττική τις τελευταίες ημιτροπικές μέρες. Η σπειροειδής κίνηση των λαϊκών παραδοσιακών χορών, όπου το άτομο απορροφάται από το κουκούλι της ομάδας, παίρνει δύναμη και αναδύεται πάλι τρανό στην ανεπανάληπτη μοναδικότητά του δημιούργησε μια υπνωτική δύναμη τόσον ισχυρή που μέσα από τις κυκλικές επαναλήψεις ακυρώθηκε ο συμβατικός χωροχρόνος κι επιτεύχθηκε η κβαντική εκείνη τομή, το ποθητό «παράθυρο» για να ατενίσουμε την ύπαρξή μας και τα προβλήματά μας από ψηλά μέχρι να ελαχιστοποιηθούν οι όποιες σκοτούρες μας και οι έγνοιες μας να αποδιώξουν το τρομακτικό τους προσωπείο και να ντυθούν την νυχτικιά της καθημερινότητας. Ο χορός του Ζαλόγγου επίκαιρος λόγω της δυσαιώνου επετείου [δύο αιώνες μετά την νικητήρια επανάσταση του 1821) είναι απλώς η μυθολογική αφορμή, η αφηγηματική σύμβαση προκειμένου να εξαχθούν και να αφομοιωθούν οι σωματικές απαιτήσεις μιας σύγχρονης τελετουργικής βακχείας. Το διονυσιακό στοιχείο δεν εξαντλείται στην ονοματοθεσία των συντελεστών αλλά πλημμυρίζει τη σκηνή και περνάει στην «αίθουσα» του ατμοσφαιρικού χώρου Ε της Πειραιώς 260.

Το φεστιβάλ Αθηνών φέτος έρχεται με πολύ χορό για να αναστήσει την καθηλωμένη σωματικότητά μας μετά από τόσους μήνες καραντίνας. 

Ο Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας είναι Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ και ποιητής

www.konstantinosbouras.gr