Προχειροδουλειά από πολλές απόψεις.

Και πρώτα-πρώτα η κινηματογράφηση-βιντεοσκόπηση: η μία κάμερα περνούσε μπροστά από την άλλη. Ανύπαρκτη τηλεσκηνοθεσία και κακό μοντάζ (αν μπορούμε να το πούμε έτσι – επρόκειτο απλώς για μακρινά και κοντινά πλάνα το ένα πάνω στο άλλο).

Η κίνηση του χορού; Πρώτο μάθημα πρωτοετών που μαθαίνουν να αυτοσχεδιάζουν.

Διαστολή του κειμένου σε βαθμό πέραν κάθε ορίου. Ό,τι θα διαρκούσε ένα λεπτό σε μια εμπνευσμένη, ρυθμολογικά άρτια παράσταση, εδώ έφτανε μέχρι και στα δέκα λεπτά της ώρας.

Και το αποκορύφωμα: ένας ηθοποιός που αποδείκνυε στην πράξη ότι ισχύει το παράδοξο του Diderot που μπορεί να μετατρέψει ένα μεγαλειώδες κλασικό κείμενο σε κραυγές.

Και καλά όλα αυτά. Θα μπορούσε κανείς να τα εντάξει στην μετανεωτερική ελευθεριότητα και στην θεσμοθετημένη χαοτική “αταξία”. Αλλά πού κόλλαγαν εκείνοι οι έρημοι οι “πολιοργισμένοι”, που την πρώτη φορά που το άκουσα νόμισα ότι κάνουν “πουλάκια” όχι τα μάτια, αλλά τα αυτιά μου;

Είπαμε “θόρυβο”, είπαμε σπάσιμο του συναισθήματος και εμμονή στην τεχνική, αλλά όλα έχουν ένα και μόνον όριο: την προσληπτική ικανότητα του μέσου θεατή. Πολλή μουντζούρα βρε παιδί μου, πολλή θολούρα, μεγάλη αμηχανία και πρόδηλη ανασφάλεια. Όταν έχεις να διαχειριστείς μεγάλα λογοτεχνικά κείμενα ή τα αναδεικνύεις ή τα δίνεις στα διαβάσει δυνατά και καθαρά ο “δημόσιος ντελάλης” όπως λέει ο Σαίξπηρ δια στόματος Άμλετ όταν συμβουλεύει και διδάσκει στους καμποτίνους μπουλουκτσήδες το δικό “έργο μέσα στο έργο”.

Ίσως αν το βλέπαμε από κάποιο σύγχρονο “μπουλούκι” σε κάποια διαδικτυακή απραχτή (και όχι αρπαχτή) στην πολιτισμική “επαρχία” που νομίζουν κάποιοι ότι είμαστε και προσπαθούν να μας το αποδείξουν κιόλας με κάθε τρόπο, ίσως τότε λέγω να εύρισκα το αποτέλεσμα ακόμα και συμπαθητικό, τραγελαφικό ίσως. Τώρα όμως ήταν απλώς θλιβερό και δεν άξιζε στους πανάξιους καλλιτέχνες και θεωρητικούς του Εθνικού Θεάτρου μας μια τέτοια αστοχία.

Λυπάμαι και θλίβομαι που πρέπει, που οφείλω, ως κριτικός που σέβομαι το λειτούργημά μου, να γράψω μια τόσο αρνητική κριτική κριτική, που δεν είναι όμως απαξιωτική, γιατί αναγνωρίζω και τις καλές προθέσεις και τα εχέγγυα των συντελεστών της.

Απλώς, τους ξέφυγε το αποτέλεσμα κι από το αντιαισθητικό μετακύλισε στην κατηγορία του kitsch.

Τελικά, μήπως πρέπει να γίνουμε όλοι “πολύ-ορκισμένοι” και να πέσουμε ηρωϊκά υπέρ Τέχνης; Ή μήπως απλώς πρέπει κάποιοι να προβούν σε απεγνωσμένη αντιηρωϊκή “έξοδο” από θέσεις και οφίτσια; Αναρωτιέμαι.

Θα ήταν πιο εύκολο να μην γράψω τίποτα. Όμως κατακλύζομαι εδώ και δύο ημέρες από τηλεφωνήματα καλλιτεχνών, ηθοποιών, λογοτεχνών, εγνωσμένης, αναγνωρισμένης και αποδεδειγμένης καλαισθησίας και πραγματογνωμοσύνης κι είναι όλοι μα όλοι εξοργισμένοι, απεγνωσμένοι, μπαϊλντισμένοι από ετούτο το παραπάτημα.

Δεν πειράζει. Μέσα από τα λάθη διδασκόμεθα όλοι μας. Χάρη στα λάθη μας βελτιωνόμεθα. Σημασία δεν έχει πόσες φορές πέφτεις, αλλά πόσες φορές σηκώνεσαι και από το ποιος σε βοηθάει να σε σηκωθείς. Μόνο που κριτική με καλοπιάσματα, καλά λόγια και αδιέξοδες θωπείες δεν γίνεται.

Λυπάμαι. Θα ήθελα να μην έχω δει αυτή την παράσταση. Αλλά από τη στιγμή που την είδα πρέπει και οφείλω να γράψω. Έτσι τουλάχιστον νιώθω. Κι αν κάπου σφάλλω, συμπαθάτε με.

Δεν θα πω, δεν θα γράψω εδώ ονόματα. Ας επιφυλαχθώ για μια ευτυχέστερη θεατρική-διαδικτυακή στιγμή τους.

Ο Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας είναι Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ και ποιητής

www.konstantinosbouras.gr