”Εχθρός του ποιητή δεν μπορεί να είναι ο θάνατος. Ο ποιητής δε φοβάται το θάνατο. (…) Ο θάνατος είναι φυσικός. Η ποίηση υπερφυσική’‘, έτσι λέει ένας ποιητής, ο Γιώργος Χειμωνάς και εγώ λέω πως ο ποιητής είναι ένας Λάζαρος που ανασταίνεται όταν τον διαβάζουμε. Ο Αντρέα Καμιλλέρι ήταν ένας ποιητής και έζησε πολύ και μόνο ο φυσικός θάνατος τον νίκησε στα 93 του χρόνια, και ενώ εξακολουθούσε να καπνίζει 60 τσιγάρα την ημέρα. Γιατί ο ποιητής δεν φοβάται το θάνατο. Ο Αντρέα Καμιλλέρι δεν φοβήθηκε ούτε το γλαύκωμα που τον καταδίκασε στη τύφλωση και εξακολούθησε να γράφει. Το τελευταίο του βιβλίο με τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο, που προσωρινά μόνο τον άφησε ορφανό, είναι κλειδωμένο στο συρτάρι του εκδότη του, μαζί με τον θάνατο του Μονταλμπάνο. Πολλοί θάνατοι. Πολύ περισσότερα βιβλία. 103 τον αριθμό. 26.000.000 αντίτυπα μόνο στην Ιταλία, 35.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Τα βιβλία του μεταφράστηκαν σε 40 γλώσσες. Ο επιθεωρητής Μονταλμπάνο και οι περιπέτειές του, οι ιστορίες του, οι φόνοι και τα εγκλήματα που εξιχνίασε έγιναν τηλεοπτική σειρά που προβλήθηκε σε 63 χώρες.(Μερικοί τίτλοι εξίσου διάσημοι με τον συγγραφέα και τον επιθεωρητή του: Το σχήμα του Νερού 1994, Σκύλος από Τερακότα 1996, Χάρτινα Φεγγάρια 2005, Το Άρωμα της Νύχτας 2001, Εκδρομή στο Τίνταρι 2000)
Ο Καμιλλέρι έδωσε μια τελευταία συνέντευξη στην ισπανική εφημερίδα El Mundo. Εκεί λέει πως το πρώτο του βιβλίο με ήρωα τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο το έγραψε το 1994.
Το όνομα του επιθεωρητή το εμπνεύστηκε από τον αγαπημένο του Ισπανό συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Μανουέλ Βάσκεθ Μονταλμπάν. Δεν μπορεί να εξηγήσει ακόμη τη μεγάλη του επιτυχία. Λέει μόνο πως ήθελε να γράψει όχι για έναν τυχοδιώκτη που τραβάει πιστόλι με τη παραμικρή αφορμή, αλλά για έναν μάλλον μεσήλικα με πολύ ισχυρό το αίσθημα της δικαιοσύνης, μιας δικαιοσύνης που συνήθως δεν συμφωνεί μ’ αυτήν των δικαστηρίων. Όμως ο Μονταλμπάνο είναι «ένας που καταλαβαίνει όταν θέλει να καταλάβει», έχει απέραντη κατανόηση ειδικά στους άτυχους και στους κατατρεγμένους αυτής της ζωής. Ο Μονταλμπάνο διαπνέεεται από ένα ισχυρό αίσθημα ανθρωπιάς που φαίνεται πως λείπει από την εποχή που γράφει ο Καμιλλέρι, δηλαδή τη δική μας εποχή.
Σ’ αυτή την συνέντευξη αναφέρει ακόμα μια φράση του Γάλλου φιλόσοφου Μερλό-Ποντύ: «Ο αληθινός ήρωας της εποχής μας είναι ο σύγχρονος κοινός άνθρωπος». Επομένως σκέφτηκε ο Καμιλλέρι του οποίου ο κώδικας ηθικής είναι τοποθετημένος πολύ ψηλά, αυτός ο σύγχρονος κοινός άνθρωπος, είναι σχεδόν καταδικασμένος να βοηθήσει στην κάθαρση της κοινωνίας χωρίς να αποκλίνει ούτε για μια στιγμή συνεχίζοντας μια αποστολή, αποστολή εξυγίανσης από την διαφθορά της πολιτικής και της κοινωνίας. Στην Ιταλία η διαφθορά έχει όνομα: τη λένε Μαφία. Ο Μονταλμπάνο, όπως και ο συγγραφέας του πολέμησαν τη Μαφία ως το τέλος τους. Αν και είπαμε πως ο ποιητής δεν έχει τέλος, ενώ η Μαφία κάποτε θα πεθάνει οριστικά. Ο Καμιλλέρι πολέμησε εναντίον του Μπερλουσκόνι που αυτός και αρκετοί άλλοι τον γκρέμισαν απ’ το βάθρο του, πολέμησε και εναντίον του Σαλβίνι, όπως πολέμησε και στα νιάτα του και τον φασισμό, που προς μεγάλη του απογοήτευση, τον βλέπει να αναβιώνει, να εξαπλώνεται και όχι μόνο στην Ιταλία και αυτό είναι «ο χειρότερος εφιάλτης» του. Μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος ο Αντρέα Καμιλλέρι υπήρξε ιδρυτικό μέλος της κίνησης ”Αλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα” και στήριξε τον αγώνα κυβέρνησης του Σύριζα.
Ο Αντρέα Καμιλλέρι, γεννήθηκε στο Πόρτο Εμπέντοκλε, επίνειο του Ακριτζέντο (Ακράγαντας) στη Μεγάλη Ελλάδα, στη Σικελία το 1925. Ήταν ανιψιός του Λουίτζι Πιραντέλλο, που όπως έλεγε ο ίδιος είχε ελληνική καταγωγή και λεγόταν Πυράγγελος. Έγραψε μάλιστα μια εξαιρετική βιογραφία για τον μεγάλο θεατρικό συγγραφέα και πεζογράφο.
Ο Καμιλλέρι αποβλήθηκε από το επισκοπικό κολέγιο όπου φοιτούσε στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου επειδή πέταξε ένα αυγό σ’ ένα σταυρό.
Το 1944 γράφτηκε στο πανεπιστήμιο στο τμήμα λογοτεχνίας, αλλά δε πήρε ποτέ πτυχίο. Έγινε μέλος του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος (PCI) του Αντόνιο Γκράμσι και του Παλμίρο Τολιάτι. Από το 1948 ως το 1950 σπούδασε σκηνοθεσία στην ακαδημία δραματικής τέχνης Silvio d‘ Amico, και ξεκίνησε να γράφει σενάρια και να σκηνοθετεί. Είναι ο πρώτος που εισήγαγε και μάλιστα πολύ νωρίς το θέατρο του παραλόγου στην Ιταλία. Ελάχιστα χρόνια (1958) μετά το πρώτο του ανέβασμα στο Παρίσι σκηνοθέτησε το Τέλος του παιχνιδιού του Σάμιουελ Μπέκετ στο θέατρο dei Satiri στη Ρώμη και μετά το σκηνοθέτησε για την τηλεόραση με τους Αντόλφο Τσέλι και Ρενάτο Ράσελ. Αυτή η ασχολία κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ενώ υπήρξε και καθηγητής δραματικής τέχνης.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 εργάστηκε στη RAI και συμμετείχε σε πολλές παραγωγές της ιταλικής τηλεόρασης και σε ουκ ολίγες τηλεοπτικές σειρές. Οι έρευνες του Αστυνόμου Μαιγκρέ (του πολυγραφότατου Ζορζ Σιμενόν) με πρωταγωνιστή τον Τζίνο Τσέρβι είναι δική του παραγωγή.
Αλλά η επιτυχία που δεν τον ευνόησε στα πρώτα του βιβλία-γι αυτό απογοητευμένος εγκατέλειψε τότε το γράψιμο- φάνηκε γενναιόδωρη μετά τα εξήντα του χρόνια. Το 1980 ήταν που εξέδωσε τον Καπνό στον Ορίζοντα, στο οποίο η υπόθεσή τοποθετείται σε μια φανταστική πόλη της Ιταλίας τη Βιγκάτα. Αυτή η πόλη τον έκανε διάσημο και την έκανε διάσημη. Σήμερα είναι τόπος επίσκεψης πολλών θαυμαστών και αναγνωστών του, γιατί η φανταστική αυτή πόλη βρίσκεται πλάι σε αρκετές άλλες πραγματικές. Το ίδιο συμβαίνει και με το Ποζιτάνο, μια ιταλική πόλη που είναι τόπος προσκυνήματος των θαυμαστών της μεγάλης συγγραφέως αστυνομικών ιστοριών Πατρίτσια Χάισμιθ και του ήρωά της Ρίπλεϋ.
Ο Καμιλλέρι είναι πολλά χρόνια που ζει μες στο σκοτάδι, αλλά οι αναγνώστες του ζουν μέσα στο φως των καταπληκτικών ανακαλύψεων του Μονταλμπάνο, του ήρωά του. Και εκτός απ’ το φασισμό φοβάται για τη μοίρα των προσφύγων που η Ευρώπη τους αντιμετωπίζει σαν ανθρώπους που μέλλεται να πνιγούν παρά να φτάσουν στις χώρες της. Το μόνο που τον πονάει λέει στην συνέντευξη στην El Mundo είναι που θα χάσει τους αγαπημένους του όταν πεθάνει και εκείνο που του λείπει, εκείνο που δε βλέπει στο σκοτάδι που τον τύλιξε, είναι η γυναικεία ομορφιά, αλλά συνεχίζει να βλέπει το φως, τα χρώματα, τα χρωματιστά όνειρα, ενώ όλες οι άλλες του αισθήσεις έχουν οξυνθεί ‘’επικίνδυνα’’.
Πράγματι,
σαν από πάντα γεννημένοι
σαν για πάντα ζωντανοί
είμαστε εδώ,
γράφει στην τελευταία σελίδα της βιογραφίας του Πιραντέλλο. Οι στίχοι προέρχονται από το ημιτελές έργο του Πιραντέλλο, Οι Γίγαντες του Βουνού.
Ο φυσικός θάνατος θα μας στερήσει τον άνθρωπο Καμιλλέρι, αλλά η αθανασία του ποιητή του χαρίστηκε.