Ένας ταξιδιωτικός χάρτης για να ταξιδέψεις με ασφάλεια στις σκοτεινές σελίδες του  τζοϊσικού κόσμου.  Τριακόσιες σελίδες με φωτογραφικό υλικό που αφορά τους τόπους,  τα πρόσωπα, τους δρόμους του Δουβλίνου και  τις γωνιές του, ακτές και σκηνικά,  περιοχές όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα τού «πιο επιδραστικού μυθιστορήματος του 20ού αιώνα».  Κι ακόμα, φωτογραφικές παραπομπές των πηγών απ’ τις οποίες άντλησε το υλικό του ο Ιρλανδός συγγραφέας, εμπνεύστηκε ή το χρησιμοποίησε για να συνθέσει το μνημειώδες έργο του.  Ο  Άρης Μαραγκόπουλος υπομνηματίζει κάθε φωτογραφία τού βιβλίου παραπέμποντας τον αναγνώστη  στην αφήγηση του Τζόις.  Χάρτες  της πόλης, γκραβούρες, διαδρομές, πίνακες, κτίρια, σύμβολα, όλα  οδηγούν κατευθείαν στις σελίδες του Ulysses.  Κι ακόμα, ένα δύο ενδεικτικά αποσπάσματα από το μυθιστόρημα σε κάθε κεφάλαιο τού βιβλίου που μυεί τον αναγνώστη του στο λογοτεχνικό σύμπαν του Τζέιμς Τζόις.

              Το  «Αγαπημένο Βρωμοδουβλίνο» του Μαραγκόπουλου είναι χωρισμένο σε 18 ενότητες , όσες και ο Ulysses του εμβληματικού  συγγραφέα. Κάθε ενότητα περιέχει μια συνοπτική περίληψη για καθένα από τα αντίστοιχα  κεφάλαια του έργου και μια ολιγόλογη ερμηνευτική προσέγγιση των συμβόλων του Τζόις, απροσπέλαστων άλλως για έναν αμύητο αναγνώστη.  Ο ‘ξεναγός’ Άρης Μαραγκόπουλος μάς οδηγεί μεθοδικά  στο τζοϊσικό σύμπαν ρίχνοντας φως στα πολλά σκοτεινά του σημεία και ερμηνεύοντας τους γλωσσικούς υπαινιγμούς ενός από τα πιο σημαντικά έργα του λογοτεχνικού μοντερνισμού. Επισημαίνοντας επιπλέον τις αντιστοιχίες ανάμεσα στο Ομηρικό έπος και στον «Οδυσσέα»  του Ιρλανδού συγγραφέα· ή,   ανιχνεύοντας τις επιρροές του, αφού το μυθιστόρημα μιμείται γραφές αιώνων της αγγλικής λογοτεχνίας και κάνει, συχνά, νύξεις σε άλλα έργα.

  Ο Άρης Μαραγκόπουλος καταφέρνει τελικά να μας ξεναγήσει στο χαοτικό υλικό του Τζόις με μεθοδικότητα, σαφήνεια και λιτότητα λόγου.  Φοβερός μόχθος και εξαιρετική δουλειά σε μια αισθητικά άψογη έκδοση. Το δε ύφος τού Μαραγκόπουλου είναι το ανάλαφρο  τού σπουδαίου ξεναγού με την αφομοιωμένη γνώση, που ξέρει να σαγηνεύει το ακροατήριό του.  

   Κανένας  συνειδητοποιημένος περιηγητής δεν ταξιδεύει ποτέ αν δεν έχει σκύψει με τις ώρες πάνω από χάρτες.  Αν δεν έχει σημειώσει διαδρομές, πορείες και χώρους όπου επιθυμεί διακαώς να φτάσει συνυπολογίζοντας πάντα  και τα απροσδόκητα ( που θα  ’ρθουν κι αυτά,  θέλει δεν θέλει).  Στο  «Αγαπημένο Βρωμοδουβλίνο» λοιπόν –  τι ερεθιστικός τίτλος!- ο  Άρης Μαραγκόπουλος πραγματοποιεί μια πρωτότυπη περιήγηση στο Δουβλίνο που σχεδίασε και έχτισε ο Ιρλανδός συγγραφέας : σε μια πόλη κατασκευασμένη με τα πιο αναγνωρίσιμα υλικά,  κι ωστόσο ουτοπική, τού μυστηρίου.  Πόλη τού μύθου δηλαδή,  όπως είναι άλλωστε όλες οι πόλεις της μεγάλης Λογοτεχνίας.  

Σε ένα προγενέστερο κείμενό μου αναφερόμενος στις πόλεις της Λογοτεχνίας είχα διατυπώσει τις εξής σκέψεις που βρίσκουν πλήρη εφαρμογή στο πρόσφατο πόνημα  του Άρη Μαραγκόπουλου :    «[..] Πάνω , στον υπαρκτό χώρο με τους συγκεκριμένους δρόμους, τις πλατείες, την αρχιτεκτονική των κτιρίων χτίζεται και, τελικά, κατισχύει ο φανταστικός λογοτεχνικός χώρος. Είτε πρόκειται για το Δουβλίνο του Τζόις,  είτε για την Αλεξάνδρεια του Καβάφη είτε για την Πετρούπολη του Ντοστογιέφσκι.   Όλες οι πόλεις ανήκουν περισσότερο στη λογοτεχνία παρά στην πραγματικότητα. Ακόμα κι  αν ο αναγνώστης ξέρει απέξω κι ανακατωτά τις γωνιές τους και τα κατατόπια τους, οι πόλεις ποτέ δεν μοιάζουν με τον λογοτεχνικό σχεδιασμό τους . Όλες τους τείνουν να γίνουν σαν τις αόρατες πόλεις του Καλβίνο. Σαφείς και ασαφείς μαζί αναπτύσσουν τους δικούς τους πια ρυθμούς, έχουν τη δική τους ζωή, τις αυτονομημένες σιωπές τους και τούς ήχους τους.[..]

 Ο μετασχηματισμός τού πραγματικού χώρου σε ου-τοπικό (:της λογοτεχνίας) είναι αναπότρεπτος.  Ο ένας λόγος έχει να κάνει με την παρεμβαλλόμενη οπτική  τού συγγραφέα ή, πιο σωστά, του αφηγηματικού του ήρωα. Ο άλλος είναι ακόμα πιο σημαντικός : με τον ίδιο  τρόπο δηλαδή που το προσωπικό βίωμα ανάγεται  σε συλλογικό για να γίνει Τέχνη, με τον ίδιο ακριβώς και ο βιωμένος χώρος θα πρέπει να αναχθεί σε έναν ου-τόπο, ευρύτερο αλλά και προσωπικό, οικείο και συγχρόνως απόμακρο. Προκειμένου  να αναζητηθεί σ’ αυτόν, να ανασυρθεί απ’ αυτόν η σκοτεινή εκείνη ρίζα που γεννάει το μύθο και καταξιώνει, εντέλει, τη λογοτεχνική δημιουργία. Υπ’ αυτήν την έννοια ο χώρος γίνεται καθοριστικός παράγοντας τής μυθοπλασίας (με την ευρεία ή τη στενή της σημασία)»¹.

Το «Αγαπημένο Βρωμοδουβλίνο» του Μαραγκόπουλου σ’ αυτό ακριβώς συμβάλλει . Οι πολιτείες ποτέ δεν είναι αυτό που φαίνονται•  περισσότερο είναι εκείνο που υπαινίσσονται ή κρύβουν. 

 ^{1  Συνέδριο  του  ΕΚΕΒΙ και του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ με θέμα  «ΠΟΛΗ-ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ», 3/2/2002 .  Τίτλος της  εισήγησής μου ,  ‘‘Από τον πραγματικό χώρο στον ου-τοπικό της λογοτεχνίας’’  )}