Στον μύθο του Προμηθέα ο Πρωταγόρας μας πληροφορεί πως όταν οι άνθρωποι συνέστησαν πόλεις και κοινωνίες, στην αρχή, αλληλοσκοτώνονταν. Ο Δίας, λοιπόν, επειδή έβλεπε πως το ανθρώπινο γένος κινδύνευε με αφανισμό έστειλε τον Ερμή να δώσει σε όλους ανεξαιρέτως την «αιδώ» και την «δίκην», το αίσθημα δικαίου δηλαδή και τον αυτοσεβασμό, την φιλοτιμία. Έδωσε, μάλιστα, και μια σκληρή εντολή για όποιον αρνιόταν να δεχτεί τον θείο νόμο, να τον σκοτώνουν ως αρρώστια για την πόλη!
Στην εποχή μας, εποχή στην οποία η παιδεία, η φιλοσοφία, οι ανθρωπαγωγικές επιστήμες, ο ανθρωπισμός, αλλά και η δικαιοσύνη τόσο ως επιστήμη, όσο κι ως νομικό σύστημα έχουν εξελιχθεί και προχωρήσει πάρα πολύ μπροστά, υπάρχουν πολλές χιλιάδες, πιθανόν και εκατομμύρια ανθρώπων, που απέχουν τόσο της αιδούς όσο και της δίκης.
Η ανθρώπινη παραβατικότητα είναι θέμα καθημερινό των Δελτίων Ειδήσεων. Το τραγικό είναι πως δεν πρόκειται για απλές παραβάσεις, αλλά για πράξεις που φανερώνουν πως δεν υπάρχει κανένας σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή.
Εγκλήματα που ξεπερνούν σε αγριότητα τα φοβερά εκείνα των αρχαίων τραγωδιών έρχονται καθημερινά στο φως για να ενισχύσουν την πεποίθηση πως η κοινωνία στην οποία ζούμε κι ο πολιτισμός για τον οποίο καμαρώνουμε είναι χειρότερα από των βαρβάρων!
Σε ποια πολιτισμένη κοινωνία άραγε οι γυναίκες θα έτρεμαν να κυκλοφορήσουν μόνες το βράδυ γιατί απειλούνται από διεστραμμένους που κυκλοφορούν στους δρόμους και σπέρνουν τον τρόμο; Σε ποια πραγματικά πολιτισμένη κοινωνία οι γονείς κακοποιούν τα παιδιά τους, τα βιάζουν, δεν τους παρέχουν ασφάλεια προκειμένου να μεγαλώσουν και να ολοκληρωθούν ως άνθρωποι; Σε ποια πολιτισμένη κοινωνία ένα δολοφονημένο ζώο- για να φέρουμε παράδειγμα κι από τα πρόσφατα δικά μας- γίνεται τρόπαιο μιας απεχθούς εγκληματικής πράξης;
Πολλοί θα πουν πως φταίει ο νόμος, η αστυνομία, το κράτος, η οικογένεια, όλα τα γνωστά που ακούμε πάντα. Εκείνο που φταίει σίγουρα είναι η παθητικότητά μας απέναντι στις δομικές αλλαγές της κοινωνίας. Όλοι ζητάμε λύσεις και κυρίως αποτελέσματα, αλλά λίγοι είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε ριζικές τομές, σε καινοτόμες πράξεις. Δυστυχώς, «καινοτομίες» και «ριζικές αλλαγές» θεωρούνται ακόμα τα αυτονόητα: είναι καινοτομία να νοιαστείς για το τι συμβαίνει δίπλα σου, είναι ριζική αλλαγή τόσο η άμεση και καθολική εφαρμογή του νόμου – του νόμου που θα είναι διάφανος και χωρίς παραθυράκια, βασιζόμενος στην «αιδώ» και στη «δίκην»…