Στην ρωσική λογοτεχνία, ο πιο γνωστός γάτος (εκτός ίσως από τον σοφό γάτο που εμφανίζεται στο μυθιστόρημα του Πούσκιν «Ρουσλάν και Λιουντμίλα» και τον γάτο Μπαγιούν των ρωσικών παραμυθιών,) είναι ο Μπεγκεμότ, ο μαύρος γάτος του Μπουλγκάκοφ, στο μυθιστόρημα «Μετρ και Μαργαρίτα». Πρόκειται για έναν τεράστιο μαύρο γάτο, με μουστάκια αξιωματικού του ιππικού, που περπατάει σαν άνθρωπος στα πίσω πόδια. Ένας κωμικός χαρακτήρας γάτου, που του αρέσει να κοροϊδεύει τους ανθρώπους. Μπεγκεμότ στα ρωσικά σημαίνει ιπποπόταμος! Στο μυθιστόρημα, ο Μπεγκεμότ είναι βοηθός του Βολάντ, του άρχοντα των σκοτεινών δυνάμεων. Υπάρχει δηλαδή μια διαβολική νότα στην παρουσία του.
Παρά την Σοβιετική λογοκρισία και το γεγονός ότι ο Μπουλγκάκοφ ήταν «αγαπημένος» του Στάλιν, ο συγγραφέας δεν προσπάθησε καν να κρύψει τον σαρκασμό και την ειρωνεία του, είτε με μεταφορές ή με άλλα λογοτεχνικά μέσα.
«Οι άνθρωποι, σαν άνθρωποι. Αγαπούν το χρήμα, από πάντα έτσι ήταν…επιπόλαιοι…τι να κάνεις, καμιά φορά την καρδιά τους την χτυπάει και η καλοσύνη… συνηθισμένοι άνθρωποι…γενικά θυμίζουν τους προηγούμενους…το πρόβλημα της κατοικίας μόνο τους χάλασε…»
Η ειρωνεία του δεν απευθυνόταν μόνο στους συμπολίτες του, αλλά και στον εαυτό του.
Και τι δεν έκανε ο γάτος Μπεγκεμότ στις σελίδες του μυθιστορήματος «Μετρ και Μαργαρίτα». Πότε, διαπληκτίζεται με τον ελεγκτή του τραμ, πότε πίνει βότκα πιρουνιάζοντας έναν μεζέ, πότε κρεμιέται από τον πολυέλαιο κρατώντας πιστόλι, πότε κόβει κεφάλια.
Όταν ο Πρόχοροφ φώναξε: «ο διάβολος να με πάρει»!, ο γάτος , τον έκανε να εξαφανισθεί από το γραφείο του και στην θέση του προϊσταμένου, απόμεινε να κάθεται και να δίνει εντολές ένα σακάκι.
Στο τέλος του μυθιστορήματος, ο Μπεγκεμότ, εμφανίζεται με την μορφή θλιμμένης σελίδας, καταδικασμένος σε αιώνια περιπλάνηση δίπλα στο αφεντικό του. Πριν ο ήλιος ανατείλει, ο Μπεγκεμότ εξαφανίζεται στην θέση που προορίζεται για αιώνιο άσυλο στους προδομένους και εκλεκτούς.
Στην Σοβιετική Ένωση, εκατό χρόνια μετά την γέννηση του Μπουλγκάκοφ, τυπώθηκε γραμματόσημο με τον γάτο Μπεγκεμότ.
