Διαβάζοντας  το βιβλίο του Γκόγκολ, «Τάρας Μπούλμπα» ίσως καταλάβουμε πολλά για όσα τραγικά συμβαίνουν γύρω μας. 

Ο Νικολάι Βασίλιεβιτς Γκόγκολ, από τους μεγαλύτερους συγγραφείς, όχι μόνο της Ρωσικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ίσως και ο κλασικότερος εκπρόσωπος των αντιθέσεων της τσαρικής Ρωσίας του πρώτου μισού του 19ου αιώνα, γεννημένος στην Ουκρανική κωμόπολη Σόροτσινκ, κάπου ανάμεσα στο 1832 και 1835 έγραψε την ιστορική νουβέλα “Τάρας Μπούλμπα”. Σε αυτό το έργο ο Γκόγκολ περιγράφει τον ηρωικό αγώνα των Κοζάκων του Ζαπορόζετς κατά των Πολωνών, δίχως να κρύβει και την αγριότητά τους. Στο βιβλίο φαίνεται πόσο κοινή είναι η μοίρα αλλά και ο πολιτισμός Ρωσίας, Ουκρανίας.

Ο κεντρικός ήρωας, ο Μπούλμπα, ένας φοβερά πεισματάρης Κοζάκος, στην μισονομαδική εκείνη γωνιά της Ευρώπης, την παρατημένη και ερημωμένη από τον πόλεμο με τους Μογγόλους, έχει όλα τα χαρακτηριστικά της ρώσικης ψυχής που ξεπήδησε από την φλόγα του πολέμου. Τα χωριά των Κοζάκων τα ενώνει το κοινό μίσος απέναντι στους άπιστους. Ο Κοζάκος είχε όλες τις ικανότητες να κατασκευάζει τα πάντα. Από βότκα μέχρι μπαρούτι. Και πάνω από όλα να γλεντάει τρικούβερτα. Όλα τα κατάφερνε μια χαρά, όπως μόνο ένας ρώσος μπορεί. Ήταν αυτή η δυνατή πλευρά του ρώσου. Η παλικαρίσια ορμή του. Αλλά τι ήταν εθνολογικά οι Κοζάκοι; Θεωρείται ότι τον 15^ο αιώνα, οι πιο δραστήριοι και ενεργητικοί άνθρωποι από την μεσαιωνική Ρως αναζήτησαν μια καλύτερη ζωή στη μέση του πουθενά. Ένα από τα μέρη που εγκαταστάθηκαν ήταν και οι στέπες κοντά στον ποταμό Δνείπερο. Εδώ ζουν σήμερα οι Ουκρανοί. Η γλώσσα τους είναι μια διάλεκτος της ρωσικής γλώσσας. Πρόκειται για αδελφούς λαούς των οποίων η μοίρα και ο πολιτισμός ήταν πάντα κοινή. Κάθε τι δυτικό στην κουλτούρα τους ήταν πάντα ξενόφερτο. Μιλάμε λοιπόν για μια χώρα αξεχώριστη από την Ρωσία. Δύο αδέλφια σφάζονται στον πόλεμο αυτό.

Η Ουκρανία έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1922, λίγο μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων, κάτω από τα φτερά της Ρωσίας πάντα.

 Στην ιστορική πορεία που ακολούθησε η Ρωσία από τον ένα Βλαδίμηρο (Λένιν) στον άλλο (Πούτιν), τα πράγματα εξελίχθηκαν άσχημα. (Χωρίς να υπαινίσσομαι ότι πριν ήταν πεντάμορφα, αλλά αυτό είναι άλλη κουβέντα). Και βρισκόμαστε τώρα, το 2022 με έναν πόλεμο στην γειτονιά μας. Έναν πόλεμο που μοιάζει και είναι παρανοϊκός, κυρίως επειδή τον ξεκίνησε ένας αδίστακτος δικτάτορας, μισητός και στην χώρα του, αλλά αγαπημένος της Ρωσικής ολιγαρχίας που την υπηρετεί άριστα .Άλλη μια φορά, κραυγές, δάκρυα, πτώσεις από τα σύννεφα στην ευαίσθητη στα ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατική Δύση. Έναν πόλεμο, που βέβαια δεν άρχισε σήμερα, αλλά σήμερα φούντωσε. Τα πράγματα όμως στην εποχή μας δεν αφορούν μόνο τους εμπλεκόμενους αλλά όλους μας, όλο τον πλανήτη. Από αυτόν τον πόλεμο, είναι παραπάνω από σίγουρο ότι κανείς δεν θα βγει κερδισμένος. Και πρώτη απ’ όλους (παρ’ ότι αυτή τη φορά ευαισθητοποιήθηκε απρόσμενα), η δική μας Ευρώπη.

Στο μεταξύ, η παραπληροφόρηση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ένθεν κακείθεν έχει χτυπήσει κόκκινο. Σοκαρισμένοι όλοι, προσπαθούμε να καταλάβουμε και να πάρουμε θέση.

Εναντίον του πολέμου είμαστε όλοι. Την επέμβαση την καταδικάζουμε όλοι. Την βία (ελπίζω) την καταδικάζουμε όλοι. Ωστόσο δεν παρακολουθούμε ποδοσφαιρικό αγώνα για να ταχθούμε με το μέρος της μιας ή της άλλης ομάδας.

Διαισθάνομαι ότι κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου απλό. Δυστυχώς δεν υπάρχει πια ο Γκόγκολ να μας οδηγήσει με την τέχνη της γραφής του, στις εσωτερικές συγκρούσεις και αντιθέσεις, τόσο στην Ρωσία όσο και στην Ουκρανία, με τους αδελφούς λαούς και των δύο χωρών σε διαρκείς περιπέτειες και συμφορές. Άλλωστε σήμερα ο πόλεμος έχει μεγαλύτερες από ποτέ αιτίες καθώς και προεκτάσεις. Καλούμεθα, πέρα από την καταδίκη μιας τέτοιας άδικης για τον Ουκρανικό λαό εισβολής, που είναι αυτονόητη, καθώς και τις ενέργειές μας για τρόπους ανακούφισης αυτού του λαού, να σκεφθούμε όλα όσα γράφονται πίσω από τις γραμμές. Να σταθούμε στις σημειώσεις του περιθωρίου, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον για να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει ώστε να είμαστε πιο συνετοί στις τοποθετήσεις μας. Ειδικά εμείς, οι Έλληνες, με την τόσο πλούσια ιστορία, που ξέρουμε πολύ καλά πως ούτε ο Τρωικός πόλεμος έγινε για τα μάτια της ωραίας Ελένης… Ούτε βέβαια αυτός εδώ, έγινε μόνο λόγω της παραφροσύνης (που είναι υπαρκτή και επικίνδυνη)του Πούτιν… Η παραφροσύνη μας έχει περικυκλώσει από παντού. Και όλα τα ευχολόγια του κόσμου δεν είναι ικανά να παλέψουν μαζί της. Επειδή, ένα θολό, βρώμικο τζάμι που κανείς δεν μπορεί αλλά ούτε και τολμάει να σπάσει χωρίζει πάντα τον κόσμο στα δύο.