You are currently viewing Μένη Πουρνή: Πασχάλη Κατσίκα.  Τα κόκκινα πουλιά, Εκδόσεις Δρόμων

Μένη Πουρνή: Πασχάλη Κατσίκα.  Τα κόκκινα πουλιά, Εκδόσεις Δρόμων

   Στην τέταρτη ποιητική του συλλογή με τίτλο Τα κόκκινα πουλιά (2022) από τις εκδόσεις Δρόμων, ο ποιητής Πασχάλης Κατσίκας συνεχίζει με συνέπεια την αξιόλογη στιχουργική του πορεία με σύντομα, λιτά, αλλά πάντα πλούσια σε εικόνες, συμβολισμούς και νοήματα τριάντα επτά ποιήματα της συλλογής. Το ενδιαφέρον του ποιητή φαίνεται να στρέφεται σε πιο χαμηλόφωνα και καθημερινά θέματα, όπου με την λιτότητα της γραφής του κατορθώνει να αποτυπώσει σε ανώτερη σφαίρα μικρές στιγμές της ζωής, καθώς και εμβληματικές έννοιες και γεγονότα καθιστώντας τα άμεση εμπειρία και πολύτιμο κληροδότημα στον φιλέρευνο αναγνώστη.

Το ποίημα με το οποίο ανοίγει η συλλογή υπό τον τίτλο Θλιμμένη λέξη συνοψίζει τα θέματα της καθημερινής ζωής, τα οποία απασχολούν τον ποιητή σε αρκετά από τα ποιήματά του: το ταξίδι της ζωής, τον προορισμό, τον χρόνο, τις ρίζες, ο έρωτας, ο σκοπός:

… Ζητά αραξοβόλι στα παράλια

Τον χρόνο τηγανίζει

απ’ την κοιλιά της μάνας μας

Κοιμάται ο έρωτας στην άμμο…

(σελ. 9)

Στο ίδιο μοτίβο κινείται και το ποίημα Το άρωμα. Ο ποιητικός αφηγητής φαίνεται να αναζητά παλιές αναμνήσεις με φόντο την οσφρητική μνήμη ενός αρώματος που την έχει σφραγίσει και αποτελεί την αφορμή για να τις ανασύρει ξανά στον νου του. Στο πεδίο της μνήμης και των αναμνήσεων η ποιητική σύνθεση Τ’ αχνάρια σου αναζητούνται και πάλι μικρές στιγμές βασικές στιγμές, εικόνες που ξεπηδούν σαν μικρές φλόγες ανακαλώντας όσα δεν σβήνει ο χρόνος. Τα ποιήματα Μπουγέλα και Τα δώρα διατηρούν και ζωντανεύουν μπροστά στο βλέμμα του αναγνώστη μικρές στιγμές της καθημερινότητας σαν σύντομες εκλάμψεις παιδικότητας μέσα στον αγώνα και την αγωνία της με απόηχους μουσικής και παιδικών παιχνιδιών:

[…]

Την πρώτη μέρα του καλοκαιριού

παιδιά παίζουν μπουγέλο

Γέλια κοφτερά

σε μια καταιγίδα από φανάρια

ξεθαμπώνουν τα φανάρια

(Μπουγέλα, σελ. 21)

Στις Προνύμφες συναντούμε έννοιες και μοτίβα που μας παραπέμπουν περισσότερο σε θέματα αιώνια της τέχνης και της φιλοσοφίας, όπως ο ουροβόρος όφις να καταβροχθίζει την ουρά του και στην ουσία τον ίδιο του τον εαυτό σαν τον κόσμο μας που ποτέ δεν μαθαίνει από τα λάθη του επαναλαμβάνοντάς τα συνεχώς. Οι ονειροπόλοι και τρελοί ψάχνουν το δικό τους όραμα-νύμφη με τις δικές τους δυνάμεις χωρίς να καταφεύγουν στην δόλια βοήθεια ενός Σίσυφου:

Ένα ακμαίο θαλάσσιο ερπετό

αλλάζει δέρμα στο νησί μας.

[…]

Τις νύχτες κύκλος γίνεται

Δαγκώνει την ουρά του.

[…]

Όσοι ονειροπόλοι και τρελοί

[…]

Δεν σπρώχνουν πέτρες

στου Σίσυφου την ράχη.

(σελ. 19)

Στην κατηγορία των ποιημάτων με τίτλους που παραπέμπουν σε σύμβολα της ποπ κουλτούρας είτε στην ιστορία ξεχωρίζει Η χώρα των Χριστουγέννων για τους έντονους συμβολισμούς της και το αναγνωστικό ταξίδι που προσφέρει. Ο ποιητής ως άλλος ποντοπόρος ταξιδεύει μέσα από την λύπη του με ένα φιλί πεταλούδας  ως την άγνωστη Χώρα των Χριστουγέννων, που φέρνει στον νου τα μακρά και περιπετειώδη ταξίδια των σπουδαίων εξερευνητών των προηγούμενων αιώνων. Το ταξίδι αυτό φαίνεται να αποδεικνύεται ωφέλιμο για τον ποιητή, καθώς οδηγείται στην ωριμότητα. Στο ποίημα με τον μνημειώδη τίτλο Άνθρωποι και ποντίκια, που παραπέμπει άμεσα στο κλασικό μυθιστόρημα του Τζον Στάινμπεκ, με τον αφηγητή να προσπαθεί συνεχώς να ξεφύγει από όσα τον κατατρύχουν και ψάχνει μάταια να βρει καταφύγιο σε έναν γυάλινο κόσμο.  Στην Αθάνατη εταίρα με την αφιέρωση σε κάθε Μνησαρέτη, ο αναγνώστης γίνεται δέκτης παρηγορίας και ανακούφισης από τα βάσανα και τις δυσκολίες της ζωής στον μικρό παράδεισο του ποιήματος, όπου οι λέξεις μπορούν να απομακρύνουν για λίγο τις έννοιες και τα προβλήματα ή-ακόμη καλύτερα μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για γόνιμο προβληματισμό με κάποιο σεβαστό αντίτιμο:

 Αν έχεις το αντίτιμο, έλα μες το κλουβί

Τα βάσανά σου διώχνω

[…]

Όλα όσα στο σκοτάδι θρήνησες

τα τραγουδώ στον ουρανό

Πενθεί με τις δροσοσταγόνες

αφού οι θάνατοι όλοι εντός μου χύνονται.

(σελ. 24)

Η τελευταία ποιητική συλλογή του Πασχάλη Κατσίκα, όπως υπονοεί και ο τίτλος της, συνιστά ένα διαρκές και συνεκτικό όραμα στην χώρα της ποιητικής φαντασίας. Με λιτά, αλλά επαρκώς λειτουργικά και περιεκτικά εκφραστικά μέσα αναφέρεται σε γεγονότα της καθημερινότητας και σε αιώνια υπαρξιακά ερωτήματα που απασχολούν σήμερα και στο διηνεκές τον άνθρωπο. Εικόνες που έχουν αποτυπωθεί στο μυαλό, καθοριστικές αναμνήσεις, αναζήτηση ανακούφισης και καταφυγίου, τα γεγονότα της κάθε ημέρας και στο τέλος πάντα το νόημα της ίδιας της ζωής, η οποία μπορεί να κρύβεται πίσω από βαρύγδουπα σχήματα και κούφιες προσφωνήσεις, αλλά δεν παύει ποτέ να είναι απλή και ουσιαστική στον πυρήνα της θυμίζουν την αέναη, αθόρυβη πορεία της ανθρώπινης ύπαρξης. 

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.