Θα συνεχίσω άραγες να γράφω και μετά θάνατον; Έχω γράψει σε ώρα τροπικής θύελλας παραμονές του τέλους, κι όταν το πλοίο βυθιζόταν τραγούδησα στο κατάστρωμα, κι όταν γκρεμίζονταν οι πυλώνες του ναού έκρουσα τις φωνητικές μου χορδές με την τελευταία μου πνοή….
Νάνος Βαλαωρίτης
Αναδημοσιεύουμε την ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων
Με μεγάλη θλίψη πληροφορηθήκαμε το θάνατο του ποιητή, πεζογράφου, δοκιμιογράφου και ιδρυτικού μέλους της Εταιρείας Συγγραφέων, Νάνου Βαλαωρίτη. Από τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, ο Νάνος Βαλαωρίτης, ο οποίος πέθανε αργά χθες σε ηλικία 98 ετών, έχει συνδέσει το όνομά του με τις μεγάλες πρωτοπορίες, αλλά και ορισμένα από τα διασημότερα ονόματα των γραμμάτων του 20ού αιώνα. Σεφέρης, Μπρετόν, Φερλινγκέττι, Γκίνσμπεργκ, Μπάροουζ, Τ.Σ. Έλιοτ, Γ.Χ Όντεν και Ντύλαν Τόμας είναι μερικοί μόνο από τους συγγραφείς και ποιητές τους οποίους γνώρισε και συναναστράφηκε. Συμμετείχε στο κίνημα του υπερρεαλισμού, βούτηξε στη beat λογοτεχνία αλλά και στη γλωσσοκεντρική και punk ποίηση, χαρακτηρίστηκε αιώνιος έφηβος και περιπλανήθηκε πάντοτε, με τη ζωή, με τη γραφή του, σε χώρους νέους, πειραματικούς και περιπετειώδεις.
Στους οικείους του εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια και τη συμπαράστασή μας.
Ο Νάνος Βαλαωρίτης γεννήθηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας το 1921. Σπούδασε φιλολογία και νομικά στα πανεπιστήμια Αθηνών, Λονδίνου, Σορβόννης. Εργάστηκε ως υπάλληλος της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο, μεταφραστής, συνεργάτης και εκδότης περιοδικών. Παρουσίασε άρθρα και μετέφρασε πρώτος στο Λονδίνο εκτενώς Έλληνες ποιητές του 1930 -Σεφέρη, Ελύτη, Εμπειρίκο, Εγγονόπουλο, Γκάτσο.
Στην Αγγλία έζησε από το 1944 έως το 1953 και γνώρισε τον Έλιοτ και όλο τον κύκλο του. Το διάστημα 1954-60 έμεινε στο Παρίσι και γνώρισε τον Αντρέ Μπρετόν και τους υπερρεαλιστές. Το 1960 γύρισε στην Ελλάδα και διηύθυνε το περιοδικό “Πάλι” (1963-1966). Το 1969 παρουσίασε ελληνική ποίηση στο γαλλικό περιοδικό “Lettres Nouvelles”. Από το 1968 έως το 1993 δίδαξε συγκριτική λογοτεχνία και δημιουργική γραφή στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο.
Εκεί, ποιητικά του κείμενα εκδόθηκαν από τον οίκο City Lights του Λώρενς Φερλινγκέττι. Οργάνωσε παρουσίαση των Ελλήνων υπερρεαλιστών στο Κέντρο Πομπιντού το 1990-91. Διηύθυνε από το 1989 έως το 1995 με τον ποιητή Αντρέα Παγουλάτο το περιοδικό “Συντέλεια”, το οποίο επανεκδόθηκε το 2004 με τίτλο “Νέα Συντέλεια”.
Το 1959 βραβεύτηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης το οποίο και αρνήθηκε. Το 1982, βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1998 με το Κρατικό Βραβείο Χρονικού – Μαρτυρίας. Το 1996 βραβεύτηκε από την Ν.Ρ.Α. [National Poetry Association (Αμερικανική Εταιρεία Ποίησης)] – η οποία στο παρελθόν είχε βραβεύσει και τους Φερλινγκέττι, Γκίνσμπεργκ κ.ά.
Το 2006 τιμήθηκε με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το ποιητικό του έργο. Το 2006, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τού απένειμε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος Τιμής.
Το 2009 τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.
Το Περί ου τον αποχαιρετά με ένα από τα πάντα επικαιρικά ποιήματά του:
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΤΙΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ
Πολιορκούμεθα λοιπόν
Πολιορκούμεθα από ποιον
Από σένα κι από μένα απ’ τον τάδε και τον δείνα
Πολιορκούμεθα στενά
Από σύνορα, τελωνεία, ελέγχους διαβατηρίων, την Ιντερπόλ, τη στρατιωτική Αστυνομία, τα τανκς, τη ρητορεία, τη βλακεία,
Απ’ τα παράσημα, τις στολές, τους εκφωνηθέντας λόγους
Τις υποσχέσεις, τις ψευτιές, την κουτοπονηριά
Τη δήθεν αγανάκτηση των ιθυνόντων, την υποκρισία
Την τηλεόραση, τη ραδιοφωνία, τα σαπούνια, τ’ απορρυπαντικά
Τις διαφημίσεις, τον τουρισμό, τα οργανωμένα ταξίδια, τις κρουαζιέρες
Τις γκαζιέρες, τα ψυγεία, τις κατασκηνώσεις, τους προσκόπους,
Τ’ άρθρα για την εκπαίδευση, την πολυκοσμία, τη σκόνη, τις ποιητικές συλλογές
Την έλλειψη ύδατος, τα λιπάσματα, τα νεύρα, την κακή χώνεψη, τη φαλάκρα,
Τους εφοπλιστές, το ποδόσφαιρο, τα λεωφορεία, την ακρίβεια, τις παθήσεις
Της σπονδυλικής στήλης, τη γραφειοκρατία, την καθυστέρηση, τις διαβεβαιώσεις,
Τις κριτικές, την εκκλησία, τα βασανιστήρια, τους καιροσκόπους,
Την υποψία, τους κατατρεγμούς, το φόβο, τη θρασύτητα, τους διαγωνισμούς
Καλλονής, την έλλειψη χρημάτων, την έλλειψη δικαιωμάτων, πολιορκούμεθα από τους βάναυσους
Τους άναρθρους, από τις μαύρες σκέψεις μας. Από τον εαυτό μας.
Κι απ’ ό, τι άλλο βάλει ο νους σας πολιορκούμεθα στενά.
Και, εκείνος μας αποχαιρετά με ένα άλλο του ποίημα:
Προσωπικά, ευγνώμων για όλα.
[..]
Τώρα δεν είμαι πουθενά
τίποτα δεν μου πάει σωστά.
Αναποδογυρίστηκε εντελώς
το λαγήνι με το αμίλητο νερό.
Κι ο χρόνος εκτροχιάστηκε
όπως ήταν απαρχής γραμμένο
…………………………………
Τώρα είμαι ο μέγας άστεγος
στου ποταμού το στόμιο.
Τρέχουν στην άσπαρτη κοιλάδα
λιοντάρια, ελάφια και ζαρκάδια.
Βουνοκορφές εδώ δεν υπάρχουν
τον ουρανό ψηλά να βαστάξουν.
(Μια αλφάβητος κωφαλάλων, εκδ. Αγκυρα 2003)