You are currently viewing Νίκος Τζώρτζης:  ΚΕΙΜΕΝΑ ΔΕΚΑΟΧΤΩ ΣΕ ΟΧΤΑΒΕΣ ΟΧΤΩ

Νίκος Τζώρτζης: ΚΕΙΜΕΝΑ ΔΕΚΑΟΧΤΩ ΣΕ ΟΧΤΑΒΕΣ ΟΧΤΩ

Ιούλιος 1970· ο εκδοτικός οίκος Κέδρος εκδίδει τον συλλογικό τόμο: Δεκαοχτώ Κείμενα (ισάριθμων συγγραφέων).

 

ΚΕΙΜΕΝΑ ΔΕΚΑΟΧΤΩ ΣΕ ΟΧΤΑΒΕΣ ΟΧΤΩ

 

α΄

 

Η σιωπή

 

Εκείνο το βράδυ [28.04.67] […]  έπεσε για πρώτη φορά […]

η ιδέα μιας επίθεσης σιωπής […]  να μη δημοσιεύσουμε ούτε

άρθρο  ούτε βιβλίο,  ούτε λογοτεχνικό περιοδικό  να  υπάρξει.

ΤΑΤΙΑΝΑ ΓΚΡΙΤΣΗ –  ΜΙΛΛΙΕΞ,   « Ημερολόγιο   οχτώ

ημερών»

 

 

 

Κάθε φωνή μας έχει τη σιωπή της,                                

άφωνη σιωπή, παρατεταμένη·                           

πες πως φυγομαχεί στην εποχή της

ή πες πως την ακούει και περιμένει.                             

Κάθε σιωπή μας έχει τη φωνή της

απ’ την κοιλιά ή τα κόκαλα βγαλμένη·

φωνή για να ρευτεί, να γουργουρίσει

ή με τα χείλη κλειστά ν’ απαντήσει.      

 

β΄

 

Πρόληψις-θεραπεία   

 

στις 29 Απριλίου 1967, συγκροτήθηκε η Υπηρεσία Ελέγχου

Τύπου  της  Προεδρίας  της   Κυβερνήσεως,   με  σκοπό  την

πρόληψη δημοσιεύσεων  που δυσφημούσαν  την κυβέρνηση

και απειλούσαν την ασφάλεια της χώρας. 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΛΑΒΙΝΑΣ, Εφ’ όπλου… «ψαλίδι»[…], από

το συλλογικό  έργο: Η   ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ  ΣΤΗΝ  ΕΛΛΑΔΑ

 

 

 

Ενδέχεται κάποιαι διφορούμεναι λέξεις,                                  

ενίοτε και φράσεις όχι ευθέως καταληπταί

να υποκρύπτουν δολίους και αντεθνικάς ορέξεις,

αι οποίαι,  εάν δεν γίνουν εγκαίρως αντιληπταί,

δύναται να καταστούν επικίνδυνoι έξεις,

δι’ο και απαιτούνται βεβαίως αποδείξεις απταί  

εκ του υπογράφοντος τοιαύτας υπόπτους θέσεις, 

δια ν’ αποδείξει τας αγαθάς του προθέσεις.  

 

 

γ’

 

Index

(μη απηγορευμένων βιβλίων)

    

Στα  βιβλιοπωλεία  έδωσαν μακροσκελή […] κατάλογο  από

απαγορευμένα  βιβλία  (ως   και  μία  μέθοδος  της  ρωσικής

και  ένα ελληνοβουλγαρικό λεξικό υπάρχουν).

ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΜΕΡΑΚΛΗΣ, Τότε και τώρα

 

 

 

«Εγκόλπιον αγωγής των Ελλήνων», δια τα σχολεία μας,                               

ομοίως: «Εθνική και ηθική αγωγή του στρατεύματος»·                     

 «Η επανάστασις και η ελληνορθόδοξος εκκλησία μας»,                                

«Εθνεγερσία φάσις πρώτη: ο ρόλος του στέμματος»·                         

επίσης: «Έκθεσις της πολεμικής Ιστορίας μας»,                      

 «Η επανάστασίς μας ως εξέγερσις του πνεύματος»·                            

«Το πιστεύω μας, λόγοι, συνεντεύξεις και μηνύματα»,                                  

«Εικοστή πρώτη Απριλίου, ομιλίαι, σκέτς και ποιήματα».                                 

 

 

δ΄

 

Η  φωνή

 

(σχόλιο εγκύρων κύκλων)

 

Ο Σεφέρης γιατί σώπαινε; […]  τι ήταν αυτό που τον έκανε

 τελικά   […]   να  μιλήσει;  […]   Οι  επιθετικές   ερωτήσεις

μερικών ξένων φοιτητών για την κωλυσιεργία του να πάρει

  ανοιχτά θέση  κατά του στρατιωτικού καθεστώτος  πρέπει να

τον έβαλαν σε μεγάλη σκέψη.

ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ: Η  γιαγιά μου η  Αθήνα κι άλλα 

κείμενα

 

 

 

Ανετέθη εις τον κύριον Σεφέρη  

υφ’ ενός κυκλώματος επιβουλής             

εν αντεθνικόν πλήγμα να επιφέρει                    

εν είδει μικράς και σοφής «συμβουλής».

Τι άλλον πλέον δύναται να καταφέρει  

η συνήθης μέθοδος της διαβολής

και της ανθελληνικής υστερίας

εξ Ανατολών και εκ της Εσπερίας;

 

 

 

ε’

 

Η τριάς

 

Ατυχές τυγχάνει  ίσως, ότι επελέγη ούτος, ο εις χυδαίαν

γλώσσαν συντεταγμένος […] ως  Εθνικός Ύμνος· πλην

ουδέν  κωλύει  την  του  πρώτου   τουλάχιστον  σκέλους

 επανόρθωσιν, ως  αβιάστως προκύπτει εκ του ακολούθου

σχεδιασματος:

Γιγνώσκω  σε  εκ   της  ακμής

 του ξίφους  σου της τρομεράς,

γιγνώσκω  σε εκ  της μορφής,

ως εν σπουδή την γην μετράς!

Ανώνυμος εκπαιδευτικός

 

 

 

Διαβάζετε… εγδότης, αρφάβητο, ποδάρι             

ή γράφετε… Εβρώπη, μάβρος και φιλολόγος,   

και ιδού, ιδού τα κορακίστικα του Ψυχάρη!

Ουδείς εχέφρων Έλλην εκφράζεται αναλόγως

(ακόμη και αφτός ο Παπανούστος «διεφθάρει»            

και κατηγορείται εσχάτως ως καθαρολόγος)·             

παρά ταύτα, μερικοί διαφωνούν διαρρήδην 

και επαφίενται ως γνωστόν εις τον Τριαναφυλλίδην!  

 

 

στ΄

 

Δεκαοχτώ Κείμενα

 

Παρουσιάζοντας για πρώτη φορά, ύστερα από τρία

χρόνια, πρωτότυπη λογοτεχνική εργασία σε τούτο

τον  τόμο  πιστεύουμε ότι   συμβάλλουμε  σε  μίαν

απόπειρα  επανατοποθέτησης   του    προβλήματος

 του Έλληνα  δημιουργού  κάτω  απ’ τις  σημερινές

συνθήκες. Η  άρση της  προληπτικής  λογοκρισίας

δεν αρκεί για τη χειραφέτηση της ζωής ενός τόπου

ΔΕΚΑΟΧΤΩ ΚΕΙΜΕΝΑ, Πρόλογος

 

 

 

Κάθε μας λέξη σαν φλέβα γυρεύει

να βρει μια γρατζουνιά να αιμορραγήσει                     

κι ό,τι ανείπωτο βαθιά της σαλεύει

βλέμμα το βλέμμα να το μεταγγίσει·

κάθε μας φλέβα σαν λέξη παλεύει

στ’ άγραφο να βγει, να το στιγματίσει               

κι ίσως κάποιοι δουν σε κάθε της στίγμα           

μονάχα ένα βαθύ κόκκινο πήγμα.  

ζ’

 

Εθνική γλώσσα

 

Επειδή  η  δημοτική δεν είναι   κατασταλαγμένη γλώσσα

και δεν έχει γραμματικήν, είναι  δυνατόν να προσαρμόζει

κάνεις τας λέξεις όπως τον βολεύουν καλύτερα […] π.χ.,

 ακλουθάω, ακλουθώ,  κλουθάω  ή  κλουθώ, απάνω,  απά,

απάς, πάνω, πα, ή πας. 

Αρχηγείου  Ενόπλων Δυνάμεων: Εθνική Γλώσσα,

1973

 

 

Γράφετε: σε βάρος αντί εις βάρος, ως γνήσιος μαλλιαρός·                

λέγετε: βοριάς, όμως γράφετε δρομέας αντί δρομιάς·                                    

γράφετε πένθος ή ξανθός, αλλ’ όμως όχι πενθερός·                            

παύσατε λοιπόν, φίλτατε, όχι μεμιάς αλλά δια μιας                           

το δυσχερές «συγύρισμα» της γλώσσης, είναι πλέον καιρός,           

άλλως αρκέσθητε εις τα –όνταν, μιλιόνταν, μιλιάς, πιθυμιάς,                       

αρκέσθητε εις τα: συνθεμένος αντί συντεθειμένος,                            

ακολούθως δε, εις τα: προθεμένος ή… διαθεμένος !                           

 

η’

 

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΝ ΕΣΤΙΑΝ

 

(από επιστολή συνταξιούχου εκπαιδευτικού προς τον αρχισυντάκτη)

 

  Ο Πλάτων, ως γνωστόν, είχεν αποκλείσει τους ποιητάς

από την πολιτείαν του. Εάν  έζη σήμερον, θα είχεν  ένα

επιπλέον λόγον  να τους εξοστρακίση.

Αρχηγείου  Ενόπλων Δυνάμεων: Εθνική Γλώσσα,

1973

 

 

 

Παρατηρώμεν με κατάπληξιν και με οδύνην 

ωρισμένους  λογοτέχνας αμφιβόλου αξίας       

να προσαρμόζουν λέξεις εις την προκρούστειον κλίνην

προς το μέτρον και προς τας ομοιοκαταληξίας,          

ποιητική αδεία, δι’ ο δεν φέρουν ουδεμίαν ευθύνην  

δια τας πολλάς συνεπείας μιας τοιαύτης αταξίας.    

Όλοι, φευ, γνωστοί δημοτικισταί, αγαπητέ·  

όλοι πλέον στιχοπλόκοι και λεξιθήραι ποιηταί.

 

 

 

 

 

 

 

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.