Επέλεξα να σας παρουσιάσω την ποιητική πλευρά του Ντ. Χ. Λώρενς, μια πλευρά που δεν είναι τόσο γνωστή όσο αυτή του μυθιστοριογράφου. Πρόκειται για έξι μικρά ποιήματα με θεματική από τη φύση, που όμως η ιδιοφυία του Λώρενς τα μετατρέπει σε έργα που, μέσα από τις εικόνες, μιλούν με τρόπο θαυμαστό για το συναίσθημά του.
Ο Ντέιβιντ Χέρμπερτ Λώρενς (1885-1930), γεννήθηκε στο Ίστγουντ του Νότινχαμσαϊρ από πατέρα ανθρακωρύχο. Η μητέρα του ήταν διδασκάλισσα που αγαπούσε τα γράμματα και τις τέχνες και φρόντισε να παρέχει στον γιο της μόρφωση σπάνια για παιδί της εργατικής τάξης εκείνη την εποχή.
Ο Λώρενς είναι περισσότερο γνωστός ως συγγραφέας μυθιστορημάτων που σκανδάλισαν την εποχή του, κάτι που σαφώς αδικεί το σπάνιο και πληθωρικό του ταλέντο. Μυθιστορήματα, διηγήματα, ποίηση δοκίμια, ταξιδιωτικά αλλά και θεατρικά έργα, μελέτες για τη λογοτεχνία, μεταφράσεις. Ασχολήθηκε επίσης με τη ζωγραφική.
Στο σύνολο του έργου του ο Ντ. Χ. Λώρενς αντιτίθεται σθεναρά στην αποξένωση του ανθρώπου από τον εαυτό του ως συνέπεια της βιομηχανικής επανάστασης και μάχεται τα σεξουαλικά ταμπού, κατάλοιπα της βικτωριανής εποχής. Με τις απόψεις του έκανε πολλούς εχθρούς. Το έργο του παρερμηνεύθηκε και λογοκρίθηκε ανελέητα. Μάλιστα το 3ο μυθιστόρημά του Το ουράνιο τόξο, απαγορεύθηκε και όσα αντίτυπα είχαν απομείνει ρίχτηκαν στην πυρά – γεγονός πρωτοφανές στον 20 αιώνα -μέχρι την εποχή του ναζισμού. Το τελευταίο του μυθιστόρημα, Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλυ, παρέμεινε απαγορευμένο ως 1960, τριάντα χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο ίδιος κυνηγήθηκε με τον χαρακτηρισμό του «πορνογράφου» και του «εχθρού του έθνους». Τίποτα όμως δεν στάθηκε ικανό να εμποδίσει τη δημιουργική ροή του ως λογοτέχνη και ως ανθρώπου. Έγραφε ασταμάτητα ως το τέλος και ταξίδεψε σε ολόκληρη την υφήλιο: Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Κεϋλάνη, Αυστραλία και τελικά Νέο Μεξικό, όπου υπάρχει ακόμα το Αγρόκτημα Ντ. Χ Λώρενς και όπου, σε ένα βωμό, φυλάσσεται η τέφρα του. Ο ίδιος ονόμασε την εθελούσια εξορία του «άγριο προσκύνημα». Πέθανε από επιπλοκές της φυματίωσης που τον βασάνισε από νεανική ηλικία.
Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς του 20ου αιώνα, μια ιδιοφυία που έφερε αλλαγές στη γραφή του κινήματος των Μοντερνιστών. Ξεκίνησε να γράφει ποίηση πολύ νωρίς στη ζωή του και συνέχισε ως τον πρόωρο θάνατό του, στα σαράντα τέσσερα χρόνια του. Ως ποιητής εντάσσεται στους Ιμαζιστές της εποχής του, μαζί με τον Έζρα Πάουντ, τον Φορντ Μάντοξ Φορντ, την Χίλντα Ντουλίτλ, τον Ουίλιαμ Κάρλος Ουίλιαμ, τον Ντύλαν Τόμας.
-
Ο άνεμος, ο κατεργάρης
Ο άνεμος, ο κατεργάρης, χτύπησε την πόρτα μου, είπα κι εγώ:
Ω η αγάπη μου ήρθε!
Αχ μωρέ άνεμε, τι αλητήριος είσαι
Μαζί μου που γελάς όταν της καρδιάς μου οι μέρες
Τόσο θλιμμένες είναι
Τόσο μα τόσο πληκτικές.
Ιανουάριος 1914
-
Το κουνούπι ξέρει
Το κουνούπι πολύ καλά ξέρει, τι κι αν είναι μικρό
πως είναι ον αρπακτικό.
Κι όμως
Ρουφά μόνο όσο η κοιλιά του χωρά,
Το αίμα μου στην τράπεζα για τόκο δεν το βάζει.
1920, ταξιδεύοντας για τη Μάλτα
-
Σαύρα
Μια σαύρα πετάχτηκε απ’ τον βράχο, σήκωσε το κεφάλι κι αφουγκράστηκε
Τον ήχο δίχως άλλο των ουράνιων σφαιρών
Ω τι πλάσμα φίνο! το δεξί μάγουλο για χάρη σου το στρίβει
στροβιλίζει την ουρά!
Βρε ας ήτανε οι άνθρωποι τόσο άνθρωποι όσο η σαύρα είναι σαύρα
και θ’ άξιζε να τους κοιτάς.
1929, από την ποιητική συλλογή Pansies
-
Καινούριο φεγγάρι
Το καινούριο φεγγάρι, ασήμαντο
Πίσω μένει και χασομερά καθώς ο ήλιος κίτρινος εκτυφλωτικός
πέρα χάνεται στης θάλασσας την άκρη·
αχνός γαλάζιος από τη γη·
το καινούριο φεγγάρι, ψυχρό ψηλά απ’ τις πορφύρες πάνω,
δροσερή τ’ ουρανού ευωδιά φέρνει στις αισθήσεις μας.
1929, από την ποιητική συλλογή Pansies
-
Πιτσιλιές
Απορείς που τόσο ωραίος είναι ο αφρός.
Ένα κύμα σκάει στον βράχο θυμωμένο, σπάει
σ’ άγριες πιτσιλιές που λευκές συρίζουν
κι ύστερα αποτραβιέται, οργής ανάσα εισπνέοντας,
ω τι όμορφο στην ήττα του!
1929, από την ποιητική συλλογή Pansies
-
Πράσινο
Πράσινο του μήλου ήταν η αυγή,
ο ουρανός πράσινο κρασί που ο ήλιος σήκωσε,
ένα πέταλο χρυσό η σελήνη ανάμεσά τους.
Εκείνη άνοιξε τα μάτια, πράσινα
Λαμπύρισαν, καθάρια άνθη ανοιχτά
Για πρώτη φορά, τώρα για πρώτη φορά ιδωμένα.
1912, Βαυαρία
