Αναστασίου, Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας 
«Έως εσχάτου της γης»
Ιστορικά ιεραποστολικά μελετήματα
1η έκδ. – Αθήνα
Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, 2009
388σ. · 22×15εκ.
Πρόλογος: Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών
και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος Β΄.
Περιέχει βιβλιογραφία
ISBN 978-960-315-621-5
Το να μιλήσεις για τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο προκαλεί δέος, όταν μάλιστα θες να ψελλίσεις δυο λόγια έστω για το έργο του. Τον γνωρίζουμε όλοι, εμπνέει σεβασμό σε όλους ανεξαιρέτως. Άνθρωπος που έκανε εξ αρχής βίωμα του τον λόγο του Κυρίου: “Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη” (Ματθ. 28:19-20). Ποιος δεν γνωρίζει τη βιωμένη αγάπη σε μια θέση ιδιαζόντως δύσκολη, όπως αυτή του Ορθοδόξου Ποιμένος της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας; Όμως έχοντας ζήσει από πολύ νέος την σάρκωση του ευαγγελίου, γνωρίζει τι θα πει να βγεις έξω από σένα και να γίνεις ο Άλλος για να σε εμπιστευτεί και να πορευτεί μαζί σου.
Η Ιεραποστολή είναι μια συνεχής πράξη όχι μόνο στις “εξωτικές χώρες” που φανταζόμαστε σχεδόν σαν κινηματογραφική ταινία. Είναι καθημερινό βίωμα στο “εδώ” και “τώρα” και μετά δύναται κάποιος να κατανοήσει την οικουμενική διάσταση.
Θα μου επιτρέψετε να κάνω μια παρέκβαση με δυο παραδείγματα. Παραμονή των Φώτων σε πολυκατοικία στην πλατεία Βικτωρίας, ο ιερέας χτυπάει τα κουδούνια των διαμερισμάτων και κουράζεται από τους ξένους που ανοίγουν. Χτυπά και ένα ακόμη. Ανοίγει μια κοπέλα από την Τζακάρτα. Την κοιτάζει και αναφωνεί: “Επιτέλους! Δεν υπάρχει ένας Χριστιανός εδώ μέσα;” Η Μαρία- βαπτισμένη Ορθόδοξη- τον κοιτάζει και απαντά: “Εγώ! Θεός!”
Η ίδια Μαρία, όταν πέθανε ο σύζυγος της αγαπημένης της φίλης, φρόντισε να φέρει έναν Ινδονήσιο Ορθόδοξο ιερέα για ένα τρισάγιο, στο δικό της διαμέρισμα μάλιστα, στο οποίο είχε καλέσει τη φίλη της και είχε ετοιμάσει τα πράγματα που κάνουν στην πατρίδα της…
Αυτό είναι το μήνυμα. Η πτώση των τοίχων που κουβαλάμε στα μυαλά και στις καρδιές μας. Να ρηγματώσουμε κάθε -ισμό σε όλη την οικουμένη!
Τρίπτυχο: “Για μια Θεολογία του δρόμου” ( …η έμπρακτη Ιεραποστολή )
Το βιβλίο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου «Έως εσχάτου της γης» είναι μια συστηματική μελέτη της Ορθόδοξης Ιεραποστολής από τους Βυζαντινούς χρόνους, το έργο των Ρώσων ιεραποστόλων, αλλά και μια σαφής τοποθέτηση για την άρρηκτη σχέση Εκκλησίας και Ιεραποστολής άμα τη γενέσει… «Το γεγονός της Πεντηκοστής, η γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας, μιλάει αδιάκοπα για την ιεραποστολική, οικουμενική διάστασή της.Το χαρακτηριστικότερο σημείο της επιφοιτήσεως του Αγίου Πνεύματος είναι ότι “ώφθησαν αυτοίς διαμεριζόμεναι γλώσσαι ωσεί πυρός, εκάθισέ τε εφ΄ένα έκαστον αυτών και επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου, και ήρξαντο λαλείν ετέραις γλώσσαις καθώς το Πνεύμα εδίδου αυτοίς αποφθέγγεσθαι” (Πράξ.2:3-4).
Με αυτό τον πύρινο τρόπο έπεφταν όλα τα εθνικιστικά και γλωσσικά φράγματα και διακηρυσσόταν ότι ο ορίζοντας του χριστιανικού κηρύγματος δεν ήταν η Ιουδαία, αλλά ο κόσμος ολόκληρος.Το γεγονός της Πεντηκοστής αποκαλύπτει με μεγαλειώδη τρόπο τον οικουμενικό χαρακτήρα της Εκκλησίας.
Απ΄αυτά τα λίγα, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς τι φοβερή αντινομία αποτελεί αφενός μεν η Ορθόδοξη Εκκλησία να επιμένει να χαρακτηρίζεται ως η κατεξοχήν Εκκλησία της Πεντηκοστής και αφετέρου να μένει κλεισμένη στα δώματα των φόβων και των δισταγμών για την οικουμενική της ευθύνη και στην πράξη της να υιοθετεί μια τοπικιστική, επαρχιώτικη τακτική. Μια Εκκλησία, η οποία πρακτικώς αρνείται τις αμεσότερες συνέπειες της Αναστάσεως και της Πεντηκοστής, πώς μπορεί να γίνει πιστευτή ότι είναι ορθόδοξη; Γι ΄αυτό ακριβώς το εκ πρώτης όψεως ρεαλιστικό ερώτημα: «Μπορεί η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος να σκέπτεται σήμερα για εξωτερική Ιεραποστολή;» αντιστρέφεται αδυσώπητα, για όποιον θέλει να σκέπτεται με ορθόδοξα κριτήρια, στο ερώτημα-απάντηση: «Είναι δυνατόν η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος να μην σκέπτεται την εξωτερική Ιεραποστολή;» (απόσπασμα από το βιβλίο «Έως εσχάτου της γης» )
Δεν νοείται για την Ορθόδοξη εκκλησία ζωή χωρίς Ιεραποστολή. Αυτό σημαίνει πως δεν νοείται ζωή χωρίς αγάπη για τον Άλλο Άνθρωπο πέρα από χρώμα, θρησκεία, φύλο, φυλή. Είναι το “ουκ ένι…” του Αποστόλου Παύλου.
Στη συνέντευξη που έδωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος με αφορμή την παρουσίαση της έκδοσης του βιβλίου του στα ρωσικά ( τα αποσπάσματα αντλήθηκαν από το διαδίκτυο) επεσήμανε τα παρακάτω:
«Κατά την δεκαετία του 1960, όταν στα πλαίσια της Διορθοδόξου Νεολαίας αρχίσαμε να αναφερόμαστε στην συχνά «λησμονημένη εντολή» του Αναστάντος Χριστού: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη…» (Ματθ. 28:19-20), πολλοί θεώρησαν ότι επρόκειτο για ανεδαφικό ενθουσιασμό. Άλλοι επιχείρησαν να μειώσουν την προσπάθειά μας, ως δήθεν επίδραση των Δυτικών εκκλησιών. Αποφασίσαμε τότε, να προχωρήσουμε σε συστηματική θεολογική και ιστορική μελέτη του ιεραποστολικού έργου της Ανατολικής Εκκλησίας. Αρχίσαμε την έρευνα των Βυζαντινών Ιεραποστολών, στην κορυφή των οποίων δεσπόζει ο Ισαπόστολος Άγιος Κύριλλος- το όνομα του οποίου φέρετε Προσφιλέστατε Άγιε Αδελφέ.
Κατόπιν, προχωρήσαμε στο έργο των Ρώσσων Ιεραποστόλων, οι οποίοι συνέχισαν τη διάδοση του Ευαγγελίου σε λαούς, οι οποίοι έως τότε το αγνοούσαν. Με βαθιά συγκίνηση ερεύνησα και δημοσίευσα για πρώτη φορά, στα ελληνικά και στα αγγλικά μελέτες για το έργο των μεγάλων Ιεραποστόλων, όπως του Αγίου Ιννοκεντίου Βενιαμίνωφ, στην Αλάσκα (ο οποίος τελικά εξελέγη Μητροπολίτης Μόσχας), του Αγίου Νικολάου Κασάτκιν στην Ιαπωνία, και πολλών άλλων. Αυτά τα κείμενα σε ενιαία επεξεργασία περιλαμβάνονται στο βιβλίο «Έως εσχάτου της γης», που παρουσιάζεται σήμερα σε ρωσσική μετάφραση. Μαζί με τις ευχαριστίες μου σε όσους συνέβαλαν στη μετάφραση και έκδοση του βιβλίου, αισθάνομαι την ανάγκη να Σας ευχαριστήσω εγκάρδια, Άγιε Αδελφέ, για την ευγενική σκέψη Σας να το παρουσιάσετε απόψε στην Αλβανία.
Υπάρχει και κάτι ιδιαίτερο, που συνδέει το βιβλίο αυτό με τη διακονία μου στην Αλβανία. Το πνεύμα που διέπει τα κείμενα αυτά αποκαλύπτει το «ιδιαίτερο» μυστικό, που με οδήγησε να αποδεχθώ την κρίσιμη πρωτοεμφανιζόμενη αποστολή, την αναθεμελίωση δηλαδή και ανάπτυξη μιας Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας σε έδαφος ολισθηρό. Επίσης, εξηγεί, έμμεσα, την επιμονή μου να επισημαίνεται το χρέος της Ορθοδόξου Μαρτυρίας σε νέα σύνορα και να καταχωρείται στα πανορθόδοξα κείμενα (αρχίζοντας από τα ανακοινωθέντα των Συνάξεων των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών έως το Μήνυμα και τα άλλα κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου των Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Κρήτη).
Ως επίμετρο του βιβλίου δημοσιεύεται ένα αρχικό «μανιφέστο», που καθόρισε τον ρυθμό της πορείας μας τις τελευταίες δεκαετίες. «Αδιαφορία για την Ιεραποστολή σημαίνει άρνηση της Ορθοδοξίας». Αντλώντας από τις αέναες πηγές της Ορθοδόξου παραδόσεως, έχουμε τη δυνατότητα να ανανεώνουμε τα οράματά μας και τη δράση μας. Ιδιαίτερα στον 21ο αιώνα, κατά τον οποίον ο τεχνολογικός πολιτισμός ενώνει ολόκληρη την ανθρωπότητα με εκπληκτική ταχύτητα. Η θεμελιώδης, πάντως, τελευταία εντολή του Αναστάντος Χριστού, -όπως τονίζεται στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου και στις Πράξεις των Αποστόλων- διατηρεί όλη την έντασή της: «Πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη…»( Ματθ. 28: 19-20) «και έσεσθέ μοι μάρτυρες… έως εσχάτου της γης.» (Πραξ. 1:8).
Διά χειρός Θωμά Μαμνιόγλου, “Σημειώσεις για τον Φτωχούλη του Θεού” ( από το Αρχονταρίκι του μικρού Ναού Αγίων Αναργύρων Καραβά, στον οποίο τελείται κατ’ εξοχήν ιεραποστολικό έργο…)
Διά χειρός Θωμά Μαμνιόγλου, “Σημειώσεις για τον Φτωχούλη του Θεού” ( από το Αρχονταρίκι του μικρού Ναού Αγίων Αναργύρων Καραβά, στον οποίο τελείται κατ’ εξοχήν ιεραποστολικό έργο…) 
