Την ποίηση τη σέβομαι υπερβολικά: όπως λέω συχνά, τη θεωρώ το μοναδικό μας άλλοθι για την παρουσία μας στον πλανήτη. Και αποφεύγω, όσο γίνεται, να επικαλούμαι το όνομά της επί ματαίω.
Τέλος πάντων, δεν είμαι αναμάρτητη – έχω διατυπώσει κι εγώ διάφορα θεωρητικά πράγματα. Το πιο σοβαρό ήταν αυτό που θα πω και τώρα – μια που, πιθανόν, πρόκειται για την άποψή μου:
Αν δούμε ως ζωντανό οργανισμό και ως σύνολο – όλη την ποίηση που έχει γραφτεί ποτέ – όπως το ήθελε ο Έλιοτ (και συμμερίζομαι αυτή την αντίληψη) – και δεχτούμε τη διαχρονικότητά της, καταλαβαίνουμε ότι, μ’ αυτήν ακριβώς την ιδιότητα που καταργεί τη γραμμική, συμβατική ροή του χρόνου, η ποίηση μπορεί από μόνη της να αποκλείει την ύπαρξη μέλλοντος.
Έτσι είχα γράψει και δεν ήταν σοφιστεία: διατύπωνα με απαισιόδοξο τρόπο μια αισιόδοξη σκέψη.
Πάντως, συνέχιζα, αν ποτέ εκλείψει η Ποίηση, θα εκλείψει πριν από τους ποιητές – όπως τα άστρα πριν από το φως τους και οι ιδεολογίες πριν απ’ τους πιστούς τους.
Μπορεί να έχει ήδη εκλείψει, λέω τώρα, μερικά χρόνια μετά. Αλλά δεν το ξέρουμε και δε θα το μάθουμε – τουλάχιστον οι παρούσες γενιές.
Θα μπορούσα να καταθέσω αυτή την αρκετά σοβαροφανή άποψη – και θα κάλυπτα το θέμα.
Καθώς όμως τα έγραφα αυτά, δηλαδή τα επαναλάμβανα, μου ήρθε ξαφνικά μια νέα ιδέα – με κάποια διαφορετική προσέγγιση. Και με έκανε να πιστέψω πως ίσως να υπάρχει μέλλον για την Ποίηση…
Σκέφτηκα το εξής: όλο και περισσότεροι γράφουν και διαβάζουν ποίηση και ενδιαφέρονται γι αυτή. Η ποίηση αγγίζει όλο και ευρύτερα στρώματα. Πού οφείλεται αυτό;
Λοιπόν, κατά τη γνώμη μου βοήθησαν και βοηθούν δυο, παράλληλα εξελισσόμενα, φαινόμενα: πρώτον, οι όλο και πιο ποιητικοί στίχοι των τραγουδιών (κάθε είδους), και, δεύτερον, ο ελλειπτικός λόγος της γλώσσας της διαφήμισης.
Αυτές οι δυο «κοινωνικές πραγματικότητες» βρίσκονται πλέον σε συνεχή αλληλεπίδραση με την ποίηση: εκείνες μεν πλουτίζονται από το υλικό και τις τεχνικές της ποίησης, η ποίηση δε, ωθείται σε μια ανεπαίσθητη μεταλλαγή κατά την οποία το σημαίνον και κρυπτικό του ποιητικού λόγου γίνεται, αίφνης, οικειότερο προς το ευρύ κοινό.
Δεν είναι παράξενο που πολλοί ποιητές θητεύσαμε στη διαφήμιση, έστω για βιοποριστικούς λόγους, ή και γράψαμε στίχους για τραγούδια: (Γκανάς, Καμπανέλης, Κακουλίδης, Λάζαρης, Δήμου -ο τελευταίος μάλιστα μεγαλούργησε και ως ιδιοκτήτης διαφημιστικής εταιρείας – μετά την έκδοση της πρώτης του ποιητικής συλλογής -, και θα έπρεπε να γράψει μονογραφία για τη σχέση ποίησης –διαφήμισης).
Για το τραγούδι, δε χρειάζεται να το αναλύσω. Για τη διαφήμιση, ίσως.
Η δομή του διαφημιστικού μηνύματος η περιγραφή /παρουσίαση /προσφορά του προϊόντος μοιάζει πολύ με το «τούτον το ακαριαίον» της ποίησης.
Στην ποίηση, βέβαια, το προϊόν είναι η ψυχή μας.
Εντάξει, σήμερα δεν πιστεύουμε πια ούτε στο προΐόν ούτε στο λόγο, αλλά η διαφήμιση (όπως και η ποίηση) «πουλάει».
Τώρα, που συνεχίζω να το σκέφτομαι, η Δημουλά δεν πέρασε από το επάγγελμα· όμως, η ποίησή της, η οποία έχει μια ευρεία αποδοχή στον κόσμο, διαθέτει τη διεισδυτικότητα της διαφήμισης: η «σαλεμένη» σύνταξη, η απροσδόκητη χρήση των επιθέτων – όλα τα κοινά χαρακτηριστικά του ποιητικού λόγου και του λόγου του «μηνύματος». (Γι αυτό, εξάλλου, μίλησα και για αλληλεπίδραση.)
Προσφέρω αυτή την παρατήρησή μου προς σκέψη και συζήτηση για το μέλλον της Ποίησης, και κλείνω το θέμα διότι όταν κουβεντιάζουμε πολύ για την Ποίηση, έχω την εντύπωση πως η Ποίηση βαριέται και φεύγει…
Καλησπερα Παυλινα.
Πολυ πρωτοτυπη προσεγγιση της ποιησης και των πονηματων της.
Εχεις τον τροπο σου με το χιουμορ που διαθετεις να κανεις την εννοια που αναλυεις απλη και οικεια.
Για τον ιδιο λογο μου αρεσει και το περιοδικο σας το “Περι ου”.
Οποιος περιδιαβαινει τις ηλεκτρονικες σελιδες του, απορροφαται εξ ολοκληρου!
Ερρωσο, λοιπον!
Ευχαριστώ, Τασούλα!
Η Παυλίνα μας , όπως πάντα με μια πρωτότυπη, ευθύβολη ματιά στα πάντα, άρα και στην ποίηση !
Η άποψη ότι η ποίηση δεν είναι αυτονόητο ότι έχει μέλλον μου φαίνεται και μένα σωστή. Στηρίζεται όμως σε κάποια συγκεκριμένη ανάλυση που την κάνει πιο πιθανή στην εποχή μας, η που βρίσκει αιτίες που θα μπορούσαν να την προκαλέσουν, ανεξάρτητα απο το χρόνο στον οποίο θα γίνει; Πιστεύω ότι όπως στις φυσικές επιστήμες, η ανάδραση μπορεί να επηρεάσει, και ότι δεν είναι ένα φαινόμενο που αν πάρει το δρόμο του δεν θα μπορεί να αντιμετωπιστει, γιατί θεωρώ ότι το ανθρώπινο δυναμικό θα συνεχίσει να υπάρχει.
Τώρα, γιατί εμένα μου φαίνεται να κρύβει κάτι το σκόπιμα «προβοκατόρικο» η κατακλείδα του έξυπνα και ωραία διατυπωμένου κειμένου σου, Παυλίνα, εκεί που λες ότι: «Προσφέρω αυτή την παρατήρησή μου προς σκέψη και συζήτηση για το μέλλον της Ποίησης, και κλείνω το θέμα διότι όταν κουβεντιάζουμε πολύ για την Ποίηση, έχω την εντύπωση πως η Ποίηση βαριέται και φεύγει…»;
Δηλαδή, εκφράζεις βάσιμο, από τη μια μεριά, ή έστω πιθανό φόβο ότι η ποίηση, με την πολλή κουβέντα για αυτήν, αναγκάζεται να βαριέται και να φεύγει και, από την άλλη μεριά, ανοίγεις το μεγάλο θέμα για το μέλλον της και την εξέλιξή της, προσφέροντας ωραίο υλικό για σκέψη και συζήτηση, τουτέστιν πολλή κουβέντα για αυτήν κι ας βαριέται….
Όπως και να ’χει, το παρακάτω χάι κου μου για τους σεμνούς ποιητές -και όχι μόνο- με τοποθετεί στους αισιόδοξους, όσον αφορά το μέλλον της ποίησης. Το καταθέτω:
Λέξεις ντυμένοι
Γεμίζουν άδειους δρόμους
Σεμνοί ποιητές
Χρόνια πολλά στο ΠΕΡΙ ΟΥ και δύναμη σε όλες και όλους που το φροντίζετε και άψογα το κανακεύετε να ανδρωθεί.
Καλό βράδυ Παυλίνα.