Ο Φεδερίκο δελ Σαγράδο Κοραθόν δε Χεσούς Γαρθία Λόρκα (Federico del Sagrado Corazón de Jesús García Lorca, γεννήθηκε στο Φουέντε Βακέρος στις 5 Ιουνίου 1898 και δολοφονήθηκε στο Βιθνάρ στις 19 Αυγούστου 1936.
Το ξημέρωμα της 18ης Αυγούστου 1936, παραστρατιωτικοί του πολιτικού κινήματος CEDA εκτέλεσαν τον Λόρκα και τον πέταξαν σε ανώνυμο τάφο στην περιοχή Φουεντεγράνδε δε Αλφακάρ στα περίχωρα του Βιθνάρ, κοντά στη Γρανάδα.
Το εκτελεστικό απόσπασμα αριθμούσε 12 άτομα, και το αποτελούσαν αστυνομικοί, εθελοντές αλλά και κρατούμενοι, τους οποίους υποχρέωσαν να διαπράξουν τη δολοφονία του Λόρκα υπό την απειλή της εκτέλεσης. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν γνώριζαν καν ποιος είναι αυτός που είχαν διαταχθεί να δολοφονήσουν.
«Είμαι επαναστάτης, γιατί δεν υπάρχει αληθινός ποιητής που να μην είναι επαναστάτης»
Ο Λόρκα δεν ήταν κομμουνιστής, καταδίκαζε όμως έμπρακτα το φασισμό. Ο μεγαλύτερος εν ζωή ποιητής της χώρας για τους εθνικιστές ήταν πολύ αριστερός, πολύ διεφθαρμένος και εχθρός της εκκλησίας -και παρ’ όλα αυτά είχε παγκόσμια ακτινοβολία, Έπρεπε λοιπόν να βγει από τη μέση.
Ο ίδιος πράγματι βγήκε από τη μέση σε ηλικία 38 ετών. Το έργο του, φυσικά, παραμένει ολοζώντανο.
Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, «Θρήνος για τον Ιγνάτιο Σάντσες Μεχίας» για τους νέους της εποχής. (απόσπασμα). Απόδοση: Παυλίνα Παμπούδη
ΙΙ ΤΟ ΧΥΜΕΝΟ ΑΙΜΑ
Ανεβαίνει ο Ιγνάτιο
Με το θάνατο στους ώμους
Το ξημέρωμα ζητάει
Και ξημέρωμα δεν έχει
Τη μορφή του αποζητάει
Και στο όνειρο θολώνει
Το κορμί του αναζητάει
Βρίσκει το τρεχούμενο αίμα
Μη μου λέτε να κοιτάξω!
Δεν τ’ αντέχω που αναβλύζει
Κι όσο πάει και λιγοστεύει
Το ρυάκι αυτό που φέγγει
Στις κερκίδες και σταλάζει
Σtα φορέματα, στο δέρμα,
Ενός πλήθους που διψάει.
Ποιος φωνάζει; Ποιος φωνάζει;
Μη μου λέτε να κοιτάξω!
Δεν τα έκλεισε τα μάτια
Τα δυο κέρατα σαν είδε.
Τρομαγμένες οι μανάδες
Το κεφάλι τους σηκώνουν
Μυστικές φωνές πυκνώνουν
Τον αέρα στα λιβάδια
Οι χλομοί βοσκοί της πάχνης
Βόσκουν τους ουράνιους ταύρους.
Στη Σεβίλλη δεν υπήρχε
Άρχοντας αντάξιός του
Ή σπαθί σαν το σπαθί του
Ή καρδιά τόσο γενναία.
Αντριοσύνη λονταρίσια
Μαρμαρένια η σύνεσή του.
Ρώμη και Ανδαλουσία
Έσμιγαν στο πρόσωπό του
Το χαμόγελό του νάρδος
Από αλάτι κι από πνεύμα.
Τι τορέρο στην αρένα!
Τι ορεσίβιος στα όρη!
Τι αβρός μπροστά στα στάχυα!
Τι σκληρός με τα σπιρούνια!
Τι αχνός μες στην ομίχλη!
Τι λαμπρός στα πανηγύρια!
Τρομερός στις τελευταίες
Μπαντιλιέρες του θανάτου!
Τώρα, στον αιώνιο ύπνο
Αγριόχορτα και μούσκλια
Χέρια αλάθητα, γυμνώνουν
Τον ανθό της κεφαλής του.
Και το αίμα του κυλάει
Στα λιβάδια και τους βάλτους
Βρίσκει κέρατα από πάγο
Και ανάμεσα περνάει
Χάνεται μες στην ομίχλη
Σε οπλές μυριάδες πέφτει.
Μελανή, θλιμμένη γλώσσα
Λίμνη πόνου σχηματίζει
Πλάι στον Γουαλδακιβίρ των άστρων.
Άσπρε ανθέ της Ισπανίας
Του χαμού σου μαύρε ταύρε
Αχ, πικρό αίμα του Ιγνάτιο
Αχ, αηδόνι των φλεβών του!
Αχ, δε θέλω να κοιτάζω!
Γιατί για το αίμα τούτο
Δισκοπότηρο δεν έχει.
Δεν υπάρχουν χελιδόνια
Να το πιουν να ξεδιψάσουν
Ούτε πάχνη από φώτα
Βρίσκεται να το παγώσει
Ούτε κρύσταλλο ή τραγούδι
Να μπορεί να τ’ ασημώσει.
Αχ, δε θέλω να κοιτάζω!
*
****************************
Σημ: Ο Ιγνάτιο Σάντσες Μεχίας ήταν ταυρομάχος – ίνδαλμα για τους νέους της εποχής.
