“Speak Memory…” Vladimir Nabokov

Πέρασαν κι όλας τρία χρόνια, μας είχε βρει η πανδημία, τότε που ο Παναγιώτης Δαραμάρας, γείτονας στην παλιά μου γειτονιά, μου συστήθηκε και με πήγε στο εργαστήρι του, ένα προσφυγικό σπιτάκι στη μικρή Σμύρνη, ένα συνοικισμό στο Χαλάνδρι, τόσο κοντά στο παλιό μου σπίτι, ένα συνοικισμό με τόσο ενδιαφέρουσα ιστορία και γλυκιά όψη, που όπως φαίνεται είναι πόλος έλξης των κατοίκων της περιοχής και όπου δραστηριοποιείται ο Παναγιώτης.

 Ωστόσο, παρά την συναισθηματική αύρα της προσφυγικής γειτονιάς, τα σπιτάκια, τους κατοίκους στις αυλές, το εργαστήρι  του Παναγιώτη, ετοιμαζόταν για την έκθεσή του, την πρώτη του κύκλου που ολοκληρώνεται αυτές της μέρες με το Index 3 – ευρετήριο, ήταν μια έκπληξη, ήταν μια αποκάλυψη. Μπήκα σε μια ατμόσφαιρα που δεν περίμενα να συναντήσω σε αυτή τη γειτονιά και είδα γύρω μου – δεν επιτρεπόταν οι φωτογραφίες λόγω της έκθεσης και αυτό μου λείπει τώρα – είδα γύρω μου ενσαρκωμένες, υλοποιημένες τις έννοιες που άνοιξαν δρόμους στο ανθρώπινο μυαλό, στη μνήμη και την γραφή. Συγκινήθηκα.  Το ιστολόγιό μου το έχω ονομάσει “πινακίδες από κερί”, φόρο τιμής στη μεταφορά του Πλάτωνα για τη μνήμη και τη γραφή Εκεί που αρνείται και υποτιμά τη γραφή γιατί θα εξασθενήσει τη μνήμη, εκεί οραματίζεται τη μεταφορά του καθαρού κεριού στην καρδιά μας εκεί που μπορείς με αόρατη μελάνη, να αποτυπώνεις με πίεση τα γράμματα, να υλοποιείς τη μνήμη, το νοερό αντίγραφο του αντικειμένου. 

Από τότε έχει κυλήσει νερό στο αυλάκι, οι συμπλοκές των γραμμάτων συνδέονται με τις συμπλοκές των νημάτων, ιδέες από την υφαντική – πάλι στον Πλάτωνα – διασταυρώσεις του ιστίου και της κρόκης δημιουργούν επιφάνειες νέου υλικού, συγκροτούν πραγματικότητες υφές, υφάσματα και η μνήμη και η γραφή δεν είναι πια νοερές και άυλες αλλά υλοποιούνται, έχουν πνοή και σώμα και ουσία. Μιλώ για τις ιδέες του Πλάτωνα για τη μνήμη και είναι σαν να περιγράφω τη δουλειά του Π. Δαραμάρα. Στα έργα του, που συνεχίζονται αυτά τα χρόνια με πάθος και συγκλονιστικό ένστικτο, οι ιδέες και οι μεταφορές της μνήμης και της γραφής υλοποιούνται, τρισδιάστατες εικόνες με βιβλία που πονούν, με γράμματα που φωνάζουν από τη σελίδα, υπαινιγμοί για την  προφορικότητα και τον άλλο σιωπηλό πολιτισμό, τα σήματα λυγρά, αυτό που επιζεί του θανάτου, μια άλλη ζωή για την ψυχή του ανθρώπου, μια έρευνα που σε ξαφνιάζει και αναπαύει την ψυχή σου.

Ο επισκέπτης οδηγείται σε μια εννοιολογική έκθεση και η περιπλάνηση οδηγεί σε μια πληρότητα, σε ένα ξάφνιασμα τόσο ευφρόσυνο σε μια εκπλήρωση που τον γεμίζει θαυμασμό. Συγχαρητήρια από καρδιάς.