Την Ρεμπέκα Έλσον σας την σύστησα πριν λίγο καιρό. Αστρονόμος διεθνούς βεληνεκούς, ποιήτρια μιας ιδιαίτερης ευαισθησίας στον τρόπο που ερμηνεύει και αποτυπώνει τη σύντομη ζωή της, με μια αμφίδρομη νοητική και συναισθηματική διαδρομή ανάμεσα στην επιστήμη και στην ποίησή της.
Η Έλσον γεννιέται τη 2η ημέρα του χρόνου του έτους 1960. Γενέθλια της ποιήτριας κι αρχή του καλού μας χρόνου και, για να τον καλοπιάσουμε, είπα να σας χαρίσω μερικά ακόμα ποιήματά της.
Πρώτα όμως στέκομαι να αναρωτηθώ: Γιατί άραγε το πλάσμα που ονομάζεται άνθρωπος νιώθει την ανάγκη να διακόψει τη βασική χάρη και την ατέρμονη ατέλεια μιας τέλειας έλλειψης, οριοθετώντας ένα σημείο στον χρόνο το οποίο ονομάζει αρχή του έτους; Γιατί χρειάζεται να καταγράψει και να γιορτάσει, με τον τρόπο που θέλει και μπορεί, την ημέρα που γεννήθηκε; Την ημέρα αυτή που η χαρά μπλέκεται με τη μελαγχολία και ένα κάποιο δέος μπροστά στον χρόνο που διήνυσε, στα χρόνια που άφησε πίσω του, στα χρόνια που ανοίγονται ενώπιόν του· μπροστά στον φόβο που διατρέχει υποδόρια την ύπαρξή του, το ερωτηματικό που έχει να κάνει με τη διάρκεια της υπόλοιπης ζωής του.
Τέλος χρόνου και αρχή, 365 και κάτι ημέρες, μια συγκεκριμένη ημερολογιακή ημέρα που σημαδεύει το έτος σαν τη βαρύτητα που έλκει τον πλανήτη μας σε μια τροχιά χωρίς αρχή και τέλος. Μια δύναμη εκτός χρόνου και χώρου που δρα ταυτόχρονα πάνω σε κάθε σώμα σε αποστάσεις απέραντες κρατώντας συμπαγές το σύμπαν.
Και ο άνθρωπος να πορεύεται σε μια ζωή σαν μια μαύρη λίμνη κοχλάζοντος φωτός.
Ο άνθρωπος, με μια παιδιάστικη λαχτάρα για νέα ξεκινήματα, το μέλλον του κάτι φτερωτό που κουρνιάζει σε τούτο και σε εκείνο το αυθαίρετο σημείο της έλλειψης.
Μ. W. Turner. The Angel Standing in the Sun (1846)
-
Παραμονή πρωτοχρονιάς
Σαν τη Γη, επιστρέφοντας,
Στο ίδιο σημείο μέσα στο διάστημα,
Κατευθυνόμαστε αθόρυβα προς της καταστροφής τη λύτρωση,
Και στις φλόγες αναλώνουμε
Ένα σμάρι ψάρια,
Δυο πουλερικά,
Μια βουνήσια λεύκα με τα βρύα της.
Σπίθες τρεμουλιάζουν
Τον σκοτεινό ώμο της γης σαρώνοντας,
Ανατριχίλα αναγνώρισης,
Προετοιμασία για ένα ταξίδι αλλότριο.
Και οι δικές μας φυσαλίδες
Φιλοπερίεργες και σιωπηλές να επιπλέουν απαλά
Προς τη μαύρη λίμνη
Που, πλήρης φωτός, κοχλάζει,
Προς την αιχμηρή νύχτα
Που, πλήρης ήχων, συρίζει.
Max Ernst. Disque roux au fond d’or (1973)
-
Κι αν δεν υπήρχε φεγγάρι
Δεν θα υπήρχαν μήνες
Ακίνητη μια θάλασσα
Ούτε φουσκονεριές
Ούτε υπέρλαμπρες νύχτες
Με απόκρυψη των αστεριών
Ούτε πρόσωπο
Ούτε του φεγγαριού τραγούδια
Της έκλειψης ο τρόμος
Κανένας τόπος να σταθείς
Την ανατολή της Γης να δεις.
Bang Hai Ja birth of light (2014)
-
Εμείς οι αστρονόμοι
Εμείς οι αστρονόμοι νομάδες είμαστε,
Πραματευτάδες, τσιρκολάνοι,
Σκηνή μας όλη η γη.
Είμαστε πολυμήχανοι.
Τρέφουμε ενθουσιασμούς
Με δέος την ευθύνη μας τιμάμε.
Όμως το σύμπαν πολύ έχει απομακρυνθεί.
Κάποιες φορές, τ’ ομολογώ,
Πολύ έντονο μοιάζει το φως των αστεριών,
Σαν τη σελήνη τότε
Στη γη το πρόσωπό μου χαμηλώνω,
Εκεί, στο μικρό κομμάτι όπου κάθε βήμα πέφτει,
Πριν πέσει,
Κι ερωτήσεις να κάνω λησμονώ,
Κι αθροίζω μόνο πράγματα.
Death of the Sun, Moon and Stars Falling, The Codex of Cristoforo de Predis (1440-1486)
-
Μύθος
Λαχταρώ μια μυθολογία τόσο πελώρια
Που, στήνοντάς την στη χορταριασμένη όχθη
(Στην αρχή συνηθισμένη ίσως φανεί)
Φευγαλέα θα δεις τον βάτραχο, την πέτρα,
Με μυγάκια στολισμένο τον νεκρό κυπρίνο,
Κι έξαφνα θα θυμηθείς
Όσα να φανταστείς λησμόνησες.
Heavenly Body in the Night Sky – Albrecht Dürer, c. 1497
Υ.Γ. Στο ακόλουθο link το πρώτο άρθρο μου με περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Ρεμπέκα Έλσον και μερικά ακόμα ποιήματά της.
