You are currently viewing Φάνης Κωστόπουλος: DOMINIQUE  GRANDMONΤ, ο πιο αισθαντικός μεταφραστής του Καβάφη στην Γαλλική γλώσσα

Φάνης Κωστόπουλος: DOMINIQUE  GRANDMONΤ, ο πιο αισθαντικός μεταφραστής του Καβάφη στην Γαλλική γλώσσα

                       

  Είναι αλήθεια ότι όσο καλά κι αν ξέρει κανείς και τις δυο γλώσσες, τη δική του και αυτή του κειμένου που μεταφράζει, δεν είναι αρκετό για ν’ αποδώσει στη γλώσσα του ένα ποιητικό έργο. Πρέπει να είναι προικισμένος  με ποιητική ευαισθησία ή να είναι ποιητής. Αυτός είναι  ο λόγος που οι καλύτερες μεταφράσεις ποιητικών έργων – τις περισσότερες φορές τουλάχιστον – γίνονται από ποιητές και όχι από επαγγελματίες  μεταφραστές. Ο Ντομινίκ Γκρανμόν δεν είναι μόνο γλωσσομαθής όπως οι Αλεξανδρινοί  (ξέρει ακόμη και τσεχικά, από τα οποία μετέφρασε ποιήματα του Τσέχου ποιητή  Βλαντιμίρ Ολάν ), είναι, θα πρέπει να προσθέσω, και ποιητής. Έχει δημοσιεύσει πολλές ποιητικές συλλογές, αρκετές απ’ αυτές μάλιστα βραβευμένες. Αυτό που έχει σημασία για τη δική μας λογοτεχνία είναι ότι ο Ντομινίκ Γκρανμόν είναι και νεοελληνιστής. Πρωτοήρθε στην Ελλάδα γύρω στα 1960, όταν ήταν μικρό παιδί, και θεωρεί τον εαυτό του ά ν θ ρ ω π ο  τ η ς  φ ύ σ η ς, γιατί στα ταξίδια του ενδιαφέρεται πιο πολύ για τα βουνά και τα σπήλαια παρά για τις πόλεις και τον πολιτισμό.

     Ο Ντομινίκ Γκρανμόν δεν έχασε τον καιρό του με τίτλους πανεπιστημιακούς. Μάθαινε ξένες γλώσσες και ζούσε από την πένα του. Γύρω στα 1980  μετέφρασε και δημοσίευσε μια ελληνική ανθολογία, στην οποία περιλαμβάνει Ελύτη, Καβάφη και Ρίτσο, με τον οποίο είχε μάλιστα αναπτύξει μακρόχρονη προσωπική σχέση. Έχει επίσης μεταφράσει  το Ζ του Βασίλη Βασιλικού και κάποια διηγήματα από το Ψαροντούφεκο. Η μετάφραση του Καβάφη από τον Γκρανμόν κυκλοφόρησε με πρόλογο και σημειώσεις, στο Παρίσι το 1999, από τις εκδόσεις Γκαλλιμάρ  με τη συνδρομή του Κέντρου Λογοτεχνικής Μετάφρασης του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών και είχε τη θερμή υποδοχή της κριτικής. Στην έκδοση αυτή περιλαμβάνονται και τα αδημοσίευτα ή αποκηρυγμένα ποιήματα από τον ποιητή. Η  εφημερίδα Le Monde τη θεωρεί ως « εξαίσια μετάφραση της ποίησης του Καβάφη», ενώ στο Quinzaine Litteraire ( Λογοτεχνικό Δεκαπενθήμερο ) η μετάφραση του π ο ι η τ ή   Γκρανμόν θεωρήθηκε ανώτερη από εκείνη που είχε εκπονήσει τη δεκαετία του 1950 η  π ε ζ ο γ ρ ά φ ο ς Μαργκερίτ Γιουρσενάρ μαζί με τον Κωνσταντίνο Δημαρά. Ο κριτικός της εφημερίδας Soir, εκφράζοντας τον ασυγκράτητο θαυμασμό του, λέει μεταξύ άλλων: « Εποχή Γκρανμόν μετά την εποχή Γιουρσενάρ», και ακόμα ότι « ο Κωνταντίνος Καβάφης ξαναγεννήθηκε στου Γκαλλιμάρ». Η μεγάλη επιτυχία αυτής της μετάφρασης οφείλεται, κοντά στις άλλες αρετές της, και στο γεγονός ότι ο δημιουργός της κατάφερε να αποδώσει αυθεντικά το ανατολίτικο κλίμα των ερωτικών ποιημάτων του Αλεξανδρινού ποιητή, τις φτωχικές και πρόστυχες κάμαρες της ηδονής, τις εκλεπτυσμένες απολαύσεις και τη λεπταίσθητη μελαγχολία που αποπνέει αυτή η ποίηση.  Πρέπει ακόμη να ληφθεί υπόψιν  ότι στα γαλλικά έχουν γίνει σήμερα πολλές μεταφράσεις των ποιημάτων του Καβάφη και ότι η μετάφραση της Γιουρσενάρ ήταν η πρώτη που έγινε στη γλώσσα του Ρακίνα, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν, στα δύσκολα σημεία του πρωτότυπου κειμένου, δεκανίκι για τις άλλες που ακολούθησαν. Αυτό, πάντως, δείχνει, κατά κάποιο τρόπο, ότι η ποίηση του Καβάφη ασκεί μια αμείωτη γοητεία στο γαλλικό αναγνωστικό κοινό. Όσο για τον γαλλομαθή αναγνώστη που επιθυμεί να χαρεί ή ακόμα και να βεβαιωθεί ,ιδίοις όμμασιν, για τη λογοτεχνική αξία αυτής της μετάφρασης του Γκρανμόν, τα πλήρη στοιχεία της έκδοσης είναι: Constantin Cavafis: Poèmeséd. Gallimard, σειρά Du Monde Entier, Paris, 1999,σελ. 311.

                                                  ——————–

 

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.