Βαθύς γνώστης της ιστορίας, του πολιτισμού και των τεχνών των μαύρων κατοίκων των Η.Π.Α., αυτών που αποκαλούνται Αφροαμερικανοί, ο Γεώργιος Σχορετσανίτης, έχει συγγράψει αρκετά βιβλία που τους αφορούν –έχει ασχοληθεί κυρίως με ποιητές και καλλιτέχνες. Είναι από τους λίγους Έλληνες δοκιμιογράφους που έχει ένα τόσο πλούσιο συγγραφικό έργο σχετικά με αυτούς, κάτι βεβαίως που απαιτεί την ανάγνωση μεγάλου αριθμού βιβλίων και δημοσιευμάτων. Το πρόσφατο πόνημά του, το Επιβιώνοντας στον αμερικανικό Νότο, που αποτελείται από δεκαεννιά κεφάλαια, έναν πρόλογο και μια εισαγωγή, δείχνει αφενός τα πάθη των πρώην αφρικανών σκλάβων που σήμερα είναι αμερικανοί πολίτες, και αφετέρου τις άπειρες γνώσεις του συγγραφέα για το θέμα με το οποίο καταπιάνεται.
Ωστόσο, ο συγγραφέας δεν επιχειρεί να παίξει τον ρόλο του ιστορικού, δηλαδή να καταγράψει αντικειμενικά τα πάθη των Αφροαμερικανών, αλλά ευθύς εξαρχής παίρνει θέση: είναι μαζί τους, τους θεωρεί θύματα και κατά κάποιο τρόπο συμπάσχει με αυτούς. Με αυτούς συμπάσχει και ο γιατρός και πολιτισμολόγος Αγησίλαος Αλιγιζάκης, ο οποίος σημειώνει στον πρόλογό του:
«Το έθνος των ΗΠΑ δομήθηκε πάνω σε δυο επαίσχυντους πυλώνες, την αποικιοκρατία, η οποία εξόντωσε τους γηγενείς ερυθρόδερμους κατοίκους και τη δουλοκτησία των μαύρων Αφρικανών σκλάβων».
Στο παρόν βιβλίο λοιπόν, διαβάζουμε την εξέλιξη αυτών των σκλάβων από την εποχή της δουλείας, όταν δεν είχαν κανένα ιδιωτικό, πολιτικό ή άλλο δικαίωμα, έως σήμερα που είναι ισότιμοι Αμερικανοί πολίτες. Σύμφωνα με τον κ. Αλιγιζάκη, στο παρόν βιβλίο θα διαβάσουμε για άγνωστες πτυχές της ιστορίας των σκλάβων, όπως είναι απάνθρωπες συνθήκες ζωής και εργασίας, οι εξεγέρσεις τους, οι πολιτικοί αγώνες για την χειραφέτησή τους, οι ρατσιστικές εκρήξεις των λευκών Αμερικανών, η μουσική και η λογοτεχνία τους.
Στην εισαγωγή του ο Γεώργιος Σχορετσανίτης τονίζει ότι στις τελευταίες τρεις δεκαετίες έχει προκύψει ένα πλούσιο σώμα βιβλιογραφίας σχετικά με τους Αφροαμερικανούς. Στα σχετικά βιβλία αποκαλύπτεται η άκρως μειονεκτική θέση των μαύρων στις ΗΠΑ. Μάλιστα, μας πληροφορεί πως ο Αφροαμερικανοί συγγραφείς τελευταία εξηγούν τις δύσκολες προκλήσεις που αντιμετώπισε στη διάρκεια της προεδρίας του ο Μπαράκ Ομπάμα ως ηγέτης ενός «έντονα πολωμένου έθνους».
Το βιβλίο αρχίζει με το κεφάλαιο «Μαύροι σκλάβοι και δεξιότητες», όπου γίνεται λόγος για το τι τράβηξαν οι «δύσμοιροι» σκλάβοι στην καινούργια τους πατρίδα, ειδικά στις εξοντωτικές εργασίες στις φυτείες του αμερικανικού Νότου, όπου υπέφεραν. Υπήρχαν φυτείες ζάχαρης, ρυζιού, βαμβακιού και καπνού, όπου οι συνθήκες εργασίας ήταν διαφορετικές μεταξύ τους, άρα και η ζωή των σκλάβων-εργατών διέφερε από τις άλλες. Όπως διαβάζουμε, το θέμα της δουλείας στις ΗΠΑ έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια, ενώ ο πρώτος μελετητής του φαινομένου Ούλριχ Φίλιπς έγραψε γι’ αυτό στις αρχές του εικοστού αιώνα.
Και η λογοτεχνία ασχολήθηκε με το θέμα της μοίρας των Αφρομερικανών σκλάβων. Η λευκή μυθιστοριογράφος του αμερικανικού Βορρά, η Χάριετ Μπίτσερ Στόου, υπέρμαχος της κατάργησης της δουλείας, έγραψε το κλασικό πλέον έργο της Η καλύβατου μπάρμπα-Θωμά. Σε αυτό η συγγραφέας χρησιμοποίησε την συστηματική πώληση και τον διαχωρισμό των μελών των μαύρων οικογενειών ως αιχμηρή κριτική κατά της δουλείας. Μετά τον Εμφύλιο πόλεμο άλλαξαν πολλά στην Αμερική, ιδίως στον Βορρά, ωστόσο οι διακρίσεις εναντίον των μύρων συνεχίστηκαν για πολλά χρόνια ακόμα. Γύρω στο 1933, διαβάζουμε στο βιβλίο, οι μαύροι του Νότου άρχισαν ν’ αμφισβητούν τη στέρηση των δικαιωμάτων τους και τον φυλετικό διαχωρισμό στην καθημερινότητα, στα δικαστήρια και στις κάλπες σε αρκετές πόλεις της χώρας.
Το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα πέρασε από πολλά στάδια ώσπου φθάσαμε στο μποϊκοτάζ των λεωφορείων το 1955 που έφερε στο προσκήνιο των εξελίξεων τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, τον αγωνιστή των Αφροαμερικανών, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1968. Έκτοτε τα πράγματα μεταβλήθηκαν άρδην υπέρ των μαύρων.
Κλείνοντας τούτο το σύντομο σημείωμα για το βιβλίο του Γεώργιου Σχορετσανίτη, οφείλουμε να σημειώσουμε πως ο συγγραφέας έχει μελετήσει ένα σωρό βιβλία για να σχηματίσει την εκπεφρασμένη γνώμη του για τους εξ Αφρικής μαύρους που πουλήθηκαν ως σκλάβοι στους Αμερικανούς γαιοκτήμονες για να φτάσουν σήμερα να είναι ισότιμοι πολίτες με τους λευκούς κατοίκους των ΗΠΑ. Επομένως, το παρόν είναι εξαιρετικό βοήθημα για εκείνους που θα ήθελαν να γνωρίσουν την ιστορία των σκλάβων που μεταφέρθηκαν στην Αμερική χωρίς κανένα δικαίωμα και με τους αγώνες τους επέτυχαν τα πάντα.
