Στο μυθιστόρημά του, Ένας διακριτικός ήρωας, ο βραβευμένος με Νόμπελ Περουβιανός λογοτέχνης Μάριο Βάργκας Λιόσα αφηγείται δύο ιστορίες που εκτυλίσσονται παράλληλα στο χρόνο, αλλά σε διαφορετικό τόπο. Η πρώτη τοποθετείται στην πόλη Πιούρα, στο βόρειο Περού, ενώ η δεύτερη στην πρωτεύουσα της χώρας Λίμα. Οι δύο ιστορίες συγκλίνουν προς το τέλος της αφήγησης και διαπλέκονται σε μια κορύφωση της πλοκής μέχρι να φτάσουν σε λύση.
Ο παντογνώστης αφηγητής μας μεταφέρει κεφάλαιο το κεφάλαιο από τον έναν τόπο δράσης στον άλλο, ξεκινώντας με την παρουσίαση των πρωταγωνιστικών προσώπων και συνεχίζοντας με τη σταδιακή πλαισίωσή τους από τον οικογενειακό, επαγγελματικό και φιλικό ή συγγενικό τους περίγυρο, ενώ παράλληλα ξεδιπλώνει το παρελθόν τους ώστε να τους γνωρίσουμε καλύτερα. Η τριτοπρόσωπη αφήγηση εμπλουτίζεται με πολλούς διαλόγους, εσωτερικούς μονολόγους και περιγραφές προσώπων, εσωτερικών χώρων αλλά και ολόκληρων περιοχών των δύο πόλεων, συχνά με διάθεση νοσταλγίας για εικόνες οριστικά χαμένες στο παρελθόν, έτσι όπως τις διασώζει η μνήμη. Στις γνωστές αυτές αφηγηματικές τεχνικές προστίθεται η τεχνική των διαπλεκόμενων διαλόγων, ο συνδυασμός δηλαδή δύο συζητήσεων που εκτυλίσσονται σε διαφορετικούς τόπους και χρόνους με στόχο να σχετιστούν σημαντικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν σε διαφορετικό χωροχρόνο. Οι ήρωες είναι κατά κύριο λόγο απλοί, καθημερινοί άνθρωποι, μιγάδες, κρεολοί, λευκοί, μέλη χαμηλών ή μεσαίων κοινωνικών τάξεων, και ελάχιστοι αστοί. Η πλούσια πλοκή, οι χαμηλών τόνων, μετρημένοι, αξιοπρεπείς πρωταγωνιστές που αναμετρώνται με τις προκλήσεις της ζωής τους εξασφαλίζουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Τα τρία κεντρικά πρόσωπα, ο Φελίσιτο στην πρώτη ιστορία και οι Ισμαέλ και Ριγοβέρτο στη δεύτερη, βρίσκονται αντιμέτωπα με διλήμματα που δοκιμάζουν τις αντοχές και τις σχέσεις τους. Αιφνιδιάζονται από τα γεγονότα, αμφιταλαντεύονται στις αντιδράσεις τους, αισθάνονται προδομένοι από την αχάριστη και άδικη συμπεριφορά κοντινών τους προσώπων και καθορίζουν τη συμπεριφορά τους με κριτήρια το αίσθημα δικαίου, την πίστη στις αρχές και τις αξίες που διέπουν τη ζωή τους.
Ο πενηνταπεντάχρονος Φελίσιτο Γιανακέ, αυτοδημιούργητος μικροεπιχειρηματίας, ιδιοκτήτης εταιρείας μεταφορών, κάτοικος της Πιούρα, ακαταπόνητος εργάτης αφιερωμένος στην επέκταση της επιχείρησης του με τη βοήθεια των δυο του γιων, πέφτει θύμα εκβιασμού από ανώνυμους αποστολείς γράμματος με το οποίο απαιτούν χρήματα για προστασία, απειλώντας, σε περίπτωση άρνησής, την ίδια του τη ζωή. Ο Φελίσιτο δεν είναι διατεθειμένος να ενδώσει στον εκβιασμό, οπότε καταφεύγει στην αστυνομία αλλά οι εκβιαστές πραγματοποιούν σ΄ένα βαθμό την απειλή τους βάζοντας φωτιά στο γραφείο της επιχείρησής του. Ο Φελίσιτο είναι αποφασισμένος να μείνει σταθερός στη συμβουλή και μοναδική κληρονομιά που του άφησε ο πατέρας του, να μην επιτρέψει ποτέ σε κανένα να τον πατήσει. Η κατάσταση ωστόσο γίνεται ακόμα πιεστικότερη όταν ένα αγαπημένο πρόσωπο του Φελίσιτο απάγεται από τους εκβιαστές, γεγονός που θα σημάνει την αντίστροφη μέτρηση για την υπόθεση. Η τροπή της ωστόσο θα ανατρέψει τα δεδομένα της μέχρι τότε ζωής του ήρωα.
Ο πρωταγωνιστής της δεύτερης ιστορίας, Ισμαέλ Καρέρα, ιδιοκτήτης μεγάλης ασφαλιστικής εταιρείας, χήρος, πατέρας δίδυμων γιων, αποφασίζει σε ηλικία ογδόντα δύο ετών να παντρευτεί μυστικά την κατά πολύ νεότερη οικονόμο του και ζητά από δύο έμπιστα σ΄αυτόν πρόσωπα, τον οδηγό του και τον υπάλληλό, σε διαδικασία συνταξιοδότησης πια, και φίλο Ριγοβέρτο να είναι μάρτυρες στο γάμο του. Οι δύο άντρες, παρότι γνωρίζουν τις αφόρητες πιέσεις, ακόμα και απειλές, που τους περιμένουν από τους γιους του Ισμαέλ, γνωστούς για τον κακό χαρακτήρα και την εμπλοκή τους σε πληθώρα σκανδάλων, όταν γνωστοποιηθεί το συμβάν, παραβρίσκονται ως μάρτυρες στη γαμήλια τελετή, υπακούοντας σε ένα αίσθημα ηθικού και φιλικού καθήκοντος. Οι νιόπαντροι φεύγουν για ταξίδι του μέλιτος στην Ευρώπη. Στο μεγαλύτερο μέρος της δεύτερης ιστορίας ο αναγνώστης παρακολουθεί τις εξελίξεις μέσω Ριγοβέρτο, καθώς αυτός παραμένει στη Λίμα και επάνω του ξεσπά η οργή των υιών Καρέρα. Τα δύο αδέλφια καθυστερούν την έγκριση της σύνταξής του και τον σέρνουν στα δικαστήρια με διάφορες κατηγορίες. Παρόλες τις απειλές, ο Ριγοβέρτο καταφέρνει να κρατήσει την ψυχραιμία του βρίσκοντας καταφύγιο στις αγαπημένες του ασχολίες, μουσική και ανάγνωση, τέχνη γενικά, αδημονώντας για την επιστροφή του Ισμαέλ ώστε να μπουν τα πράγματα στη θέση τους. Μια αναπάντεχη εξέλιξη όμως δημιουργεί νέες περιπλοκές.
Όπως στα περισσότερα έργα της Νοτιοαμερικανικής λογοτεχνίας έτσι και στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα το μεταφυσικό στοιχείο είναι παρόν, εφόσον αόρατο και ανύπαρκτο δεν είναι ταυτόσημες έννοιες και το εξωλογικό είναι επίσης μέρος της ζωής. Στο πλαίσιο αυτό ο Φελίσιτο είναι πεπεισμένος πως η σαντέρα Αδελάιδα είχε το χάρισμα να τον συμβουλεύει σωστά, εξαιτίας μιας ισχυρής διαίσθησης που της επέτρεπε να προβλέπει αν οι αποφάσεις του θα απέβαιναν προς όφελός ή σε βάρος του.
Στη δεύτερη ιστορία ο ευαίσθητος, χαρισματικός έφηβος γιος του Ριγοβέρτο επικοινωνεί με τον Εδιλμπέρτο Τόρες, ένα πρόσωπο του οποίου η ύπαρξη αμφισβητείται, καθώς δεν το έχει δει κανένας άλλος κι ούτε κάποιος επιβεβαίωσε ποτέ την παρουσία του εκτός από τον νεαρό.
Ο Λιόσα αφηγείται τις ιστορίες του με δεξιοτεχνία, δημιουργώντας με την αμεσότητα και το ρεαλισμό του προϋποθέσεις οικειότητας, συμμετοχής ή και ταύτισης ακόμη του αναγνώστη. Όλοι άλλωστε βρισκόμαστε κατά καιρούς ενώπιον διλημμάτων και καλούμαστε να λάβουμε καθοριστικές για τη ζωή μας αποφάσεις, όπως οι δύο κεντρικοί ήρωες Φελίσιτο και Ριγοβέρτο, που επιτελούν το ‘’ευτυχές τους χρέος’’ σύμφωνα με το μότο του Μπόρχες, ‘’φαντάζονται δηλαδή ότι υπάρχει ένας λαβύρινθος και ένας μίτος.’’ Αυτός ο μίτος στην περίπτωση των ηρώων μας είναι τα πιστεύω και τα ιδανικά τους. Οι χαρακτήρες του μυθιστορήματος στην πλειονότητά τους είναι φορείς κι εκφραστές του καλού. Το κακό υπάρχει γύρω τους και προσπαθεί με κάθε μέσο να επικρατήσει, τελικά όμως νικιέται και η ηθική τάξη αποκαθίσταται. Οι ήρωες αισθάνονται την ικανοποίηση της ορθής διαχείρισης και ανακουφισμένοι επιστρέφουν στις ζωές τους κάνοντας τους αναγκαίους απολογισμούς και προσβλέποντας με αισιοδοξία στο μέλλον.
