Αθήνα 1963. Η Άρια και η Οριάν έχουν μόλις γίνει φίλες, όμως η ζωή σύντομα θα τις χωρίσει. Η Οριάν θα επιστρέψει στη Βηρυτό, όπου βρίσκεται ο πατέρας της ως Πρέσβης, θα ερωτευτεί, θα παντρευτεί και θα βιώσει τον πόλεμο του Λιβάνου. Η Άρια θα ζήσει την δικτατορία του ’67, θα αποκτήσει οικογένεια, θα βρεθεί αντιμέτωπη με την ασθένεια του καρκίνου. Οι δύο ηρωίδες θα ζήσουν εντελώς ξεχωριστές ζωές, οι οποίες ωστόσο συνδέονται μοιραία με αναπάντεχους τρόπους, για να φτάσουν και πάλι στην Αθήνα του 2015.
Μυθιστόρημα υπαρξιακό; Κοινωνικό; Ιστορικό; Χαρακτήρων και καταστάσεων; Το βιβλίο της Ελένης Πριοβόλου “Στη ζωή νωρίς νυχτώνει” (Εκδόσεις Καστανιώτη 2019) τα έχει όλα αυτά στις σωστές δόσεις, διατηρώντας μια επιτυχημένη ισορροπία στην αφήγησή της και έναν ασταμάτητο ρυθμό.
Χωρίς να βιάζεται καθόλου -αλλά και με μια ταχύτητα που κάνει το βιβλίο να κυλάει γρήγορα, σχεδόν εθιστικά- η συγγραφέας τολμά να ξετυλίξει μια ενδιαφέρουσα ιστορία που καλύπτει πενήντα χρόνια και εκτυλίσσεται σε δύο χώρες. Έχοντας ως βάση τις δύο κεντρικές ηρωίδες, διαβάζουμε για την ταραγμένη Ελλάδα που οδηγήθηκε στη δικτατορία του ’67, για τον πόλεμο στο Λίβανο, για τα πολιτικά παιχνίδια μεταξύ των κρατών. Για τη γεμάτη επαναστατικό πάθος νεολαία του ’60 που κατέληξε διαφθαρμένη. Για τη μεθυστική γοητεία της Βηρυτού, για τις συνήθειες των απλών ανθρώπων της, για το άδικο του πολέμου. Για τους νέους του 21ου αιώνα που αναλώνονται στο φαίνεσθαι, για τον σύγχρονο τρόπο ζωής.
Όλα αυτά η Ελένη Πριοβόλου δεν τα παρουσιάζει ούτε με την μορφή της καταγραφής ούτε ως κατάθεση μιας προσωπικής άποψης: τα παρουσιάζει ως βιώματα των ηρώων της. Συναισθήματα, γεγονότα, αποφάσεις, όλα συμπλέκονται με έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα τρόπο. Τα πρόσωπα του βιβλίου, τόσο διαφορετικά μεταξύ τους, βιώνουν τα γεγονότα το καθένα με τον τρόπο του, από άλλη σκοπιά, με άλλη αφετηρία και έχοντας άλλη κοσμοθεωρία, αντιδρούν διαφορετικά σε αυτά, εξελίσσονται ως χαρακτήρες, διαμορφώνονται, μεταμορφώνονται. Η συγγραφέας καταφέρνει να δημιουργήσει ένα ατελείωτο ανθρώπινο μωσαϊκό, στο οποίο κάθε πρόσωπο καταλήγει να γίνει σύμβολο που αντιπροσωπεύει και κάτι διαφορετικό, να δώσει έναν υπαρξιακό χαρακτήρα στο βιβλίο της και να εισάγει με έμμεσο τρόπο σχόλια κοινωνικά, πολιτικά, φιλοσοφικά, καλύπτοντας παράλληλα ένα τεράστιο χρονικό και γεωγραφικό φάσμα.
Το κλειδί για την επιτυχία ενός τέτοιου λογοτεχνικού εγχειρήματος είναι στην προκειμένη περίπτωση η ισορροπία: η Ελένη Πριοβόλου συνδυάζει όμορφα την ιστορία με τη μυθοπλασία, το προσωπικό με το πανανθρώπινο, το ανάλαφρο με το σοβαρό, τον συναισθηματισμό με τον ωμό ρεαλισμό.
Η υπόθεση του βιβλίου είναι ιντριγκαδόρικη έτσι κι αλλιώς, αλλά ο τρόπος που η συγγραφέας αποφασίζει να διευθετήσει το υλικό της την κάνει ακόμα πιο ελκυστική. Η ιστορία ξεκινάει το 2015 και με αναδρομικές αφηγήσεις μεταφερόμαστε στο παρελθόν – τα κεφάλαια του παρόντος εναλλάσσονται με αυτά του παρελθόντος με εύστοχες συνδέσεις, κάνοντας την αφήγηση να μοιάζει αδιάσπαστη. Παρόλο που ο αναγνώστης φαίνεται να γνωρίζει το …τέλος, η δομή του βιβλίου αφήνει μεγάλο περιθώριο για ανατροπές, εκπλήξεις και αγωνία.
Το βιβλίο “Στη ζωή νωρίς νυχτώνει” είναι ένα μυθιστόρημα γεμάτο, χορταστικό, απολαυστικό ως αναγνωστική εμπειρία και ικανοποιητικό από όποια σκοπιά κι αν αποφασίσεις να το διαβάσεις, είτε ως ιστορικό είτε ως κοινωνικό είτε απλώς ως μια ενδιαφέρουσα ιστορία για τις ζωές δύο διαφορετικών γυναικών.
