Την Πέμπτη 13 Ιουνίου 2019, δόθηκε στο Αμφιθέατρο του ΕΙΔΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ & ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, παράσταση για την τελετή λήξης του έτους. Συμμετείχαν οι μαθητές: Φώτης Αποστολίδης, Αμαλία Βαλαδώρου, Ναταλία Καραχάλιου, Μανώλης Κοκονός, Δήμητρα Μόνου, Δημήτρης Παναγιωτόπουλος, Δανάη Παπασταματίου, Σπύρος Ρούσης, Γεωργία Σαρουτζίδη, Άρτεμις Τριανταφύλλου, Πάνος Χαραμής.
Η παράσταση ήταν ενταγμένη στην Πράξη «Το θέατρο στο Νέο Σχολείο» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020» (ΕΣΠΑ), την οποία διαχειρίζεται το Εθνικό Θέατρο.
Οι παραπάνω μαθητές, με τις τεχνικές του αυτοσχεδιασμού και του «θεάτρου συνόλου», έγραψαν στίχους, συνέθεσαν μουσική, δημιούργησαν ηχοτοπία, ξεδίπλωσαν τη φαντασία τους, εξερεύνησαν τις βαθιές επιθυμίες τους, καταδύθηκαν στους φόβους τους, έφεραν στο φως τα ισχυρά τους κίνητρα, περιεργάστηκαν τα όριά τους, διαχειρίστηκαν τα ειδικά τους εμπόδια. Διερωτήθηκαν για την τόλμη μας να αντιμετωπίζουμε τα δικά μας εμπόδια, ανίχνευσαν τους αποκλεισμούς που βρίσκονται γύρω και, κυρίως μέσα μας. Έτσι φώτισαν τις αληθινές σταθερές δυνάμεις τους, επινόησαν ξανά τον εαυτό τους. Με τα εργαλεία της θεατρικής γλώσσας, επεχείρησαν να μετασχηματίσουν τη γιορτή λήξης του σχολικού έτους και να την εντάξουν στο πάρτι της ζωής τους, όπου κάθε μέρα μπορεί να γίνει γιορτή.
Στο Ειδικό Σχολείο πήγα προσκεκλημένη από την φίλη και συνάδελφο Πηνελόπη Παπαϊωάννου που εφέτος επέλεξε να πάει εκεί και να διαθέσει τις ψυχικές και πνευματικές της δυνάμεις. Η Παπαϊώαννου ασχολείται με το νεανικό και εφηβικό θέατρο πολλά χρόνια τώρα και κάθε φορά καταφέρνει να αναβαθμίσει τους μαθητές σε επαρκείς αναγνώστες, διδάσκοντάς τους πως το θέατρο είναι πηγή μάθησης, σχολείο που, με τον τρόπο του, διδάσκει και παιδαγωγεί. Η Παπαϊωάννου είναι φιλόλογος καθηγήτρια, συγγραφέας και Γλωσσολόγος από τις πιο σημαντικές της γενιάς της. Μια ευαίσθητη αναγνώστρια και συντάκτρια κειμένων, ακροάτρια μουσικών και θεατρικών έργων, ευαίσθητος δέκτης των μηνυμάτων και δυνατός πομπός προς πάντα έχοντα ώτα ακούειν ακόμα και τα ανάκουστα.
Το πλαγιογράμματο σημείωμα, που αντέγραψα πιο πάνω, προέρχεται από το φυλλάδιο που μας μοίρασαν, λίγο πριν μπούμε στην αίθουσα, αλλάζοντας μόνο τον χρόνο του ρήματος. H καταγραφή των εντυπώσεων αρχίζει από το προαύλιο του σχολείου. Μια αυλή γεμάτη παιδιά, όλων των σχολικών βαθμίδων, πάνω στα καροτσάκια τους, τα αμαξίδια, των οποίων το πλήθος και την ποικιλία δεν είχα ποτέ φανταστεί. Και μετά, σιγά- σιγά, ανάμεσα από συμπληγάδες γονέων, παιδιών, αμαξιδίων, πέρασα στο αμφιθέατρο.
Στην αρχή παρακολουθήσαμε σε βίντεο τις δράσεις του σχολείου. Αυτά τα παιδιά, κατά τη διάρκεια της χρονιάς που έληξε, επισκέφτηκαν μουσεία, μνημεία, έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα του Δήμου της Αθήνας «Το παιδί, η πόλη και τα μνημεία», στην Τεχνόπολη με τη συνεργασία της Monumenta με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και τη Διεύθυνση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Α΄ Αθήνας. Στόχος ήταν να μάθουν τα παιδιά την πόλη τους, να την αγαπούν και να την προστατεύουν. Συντονίστριες και εμψυχώτριες καθηγήτριες ήταν οι : Μπούζα Άντα, Οικονόμου Κατερίνα, Παλάσκα Μαρία και Παπαϊωάννου Πηνελόπη. Εν ολίγοις τα παιδιά είχαν μια πολύ μεγάλη δραστηριότητα και πολιτιστική κινητικότητα, υπερπροσπαθώντας συγκλονιστικά να διατρανώσουν το εγώ τους με όποιον τρόπο, ακόμα και … χορεύοντας. Το video τους τιμήθηκε με έπαινο και η φωνή τους ακούστηκε δυνατά:
Και αν για τα μαθήματα λένε πως θέλουν κότσια
Ελάτε εδώ να μάθετε πώς σπρώχνουν τα καρότσια…
Και τότε μου ήρθε στο νου ο στίχος του Γιώργου Σεφέρη, «Θεοί! πώς αγωνίζεται η ζωή για να περάσει, θα ’λεγες φουσκωμένο ποτάμι από την τρύπα βελόνας», προσθέτοντας στον όποιον αγώνα εννοεί ο στίχος, ακόμα έναν· των παιδιών με τα αμαξίδια. Τα παιδιά τα καθηλωμένα που χόρευαν μέσα τους και εκδήλωναν έξω τους με ό,τι μπορούσαν, όσο μπορούσαν, όπως μπορούσαν την αδυναμία να κινηθούν.
Παιδιά καθηλωμένα και άλλα κάτω στο έδαφος που σφάδαζαν τεθλασμένα, διονυσιασμένα, ακολουθώντας τους δυνατούς ρυθμούς της ροκ μουσικής, εξοβελίζοντας τον δαίμονα, ενώ όλο το αμφιθέατρο παρακολουθούσε συμμετέχοντας με ιαχές, θριαμβισμούς, ουρλιαχτά εκτόνωσης, βλέμματα και χέρια ελεύθερα από όποια υποχρέωση υπακοής στο κέντρο των εντολών. I feel good ακουγόταν από τα μεγάφωνα, πάλι και πάλι. Ναι, I feel good , είναι η μέρα μου και διατρανώνω την παρουσία μου, χορεύω με τα διπλά τετράκλωνα μπαστούνια μου, Είμαι αητός χωρίς φτερά, που πέφτω και ξανασηκώνομαι, αλλά εγώ επιμένω. Είμαι αητός χωρίς φτερά και I feel good.
Και μετά, η κυρίως παράσταση -«Η γιορτή»- συνοψισμένη σε μερικές προτάσεις, για την παρούσα περίσταση, για γερούς λύτες και δυνατά στομάχια: Να είσαι ο εαυτός σου, όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι… Θέλω να ρωτήσω … ποιο είναι το νόημα της ζωής… Γιατί κανείς δεν με ρωτάει αν έχω κάποιον να μιλήσω;… Γιατί κανείς δεν με ρωτάει πώς την παλεύω όταν είμαι χάλια;… Γιατί κανείς δεν με ρωτάει ποια είναι η πιο μεγάλη μου επιθυμία; … Ζητάω από τη ζωή, για να μού δώσει. Και να με μάθει…. Ζητώ από τη ζωή τα όρια της αγάπης…
Τα παιδιά ζούσαν στα όρια της αγάπης και της έκστασης. Και εμείς, οι θεατές, νοιώθαμε για πρώτη φορά τι σημαίνει στην τραγωδία η φράση «Δι ελέου και φόβου», τι η «κάθαρσις» και τι η «Έξοδος», που, από αυτή την παράσταση ζωής, δεν προβλέπεται.
Σ’ αυτή την μαραθώνια υπερπροσπάθεια, πέραν των γονέων που έχουν αναλάβει το ΧΡΕΟΣ, αρωγοί, εμψυχωτές, συμπαραστάτες, ψυχή τε και σώματι, παρόντες, οι εκπαιδευτικοί:
Σκηνοθεσία: -εμψύχωση: Βαλάντης Φράγκος, Δραματουργική επεξεργασία: Πηνελόπη Παπαϊωάννου, Μουσική διδασκαλία: Ματίνα Βενετιάδου, Ηχητική κάλυψη: Δημήτριος Πράσινος. Υπεύθυνες εκπαιδευτικοί για την πράξη του ΕΣΠΑ: Ιωάννα Γαλή, Πηνελόπη Παπαϊωάννου. Συμπαράσταση από τη Διευθύντρια Ευγενία Φιτσάλη, την εκπαιδευτικό Κατερίνα Οικονόμου, τις κοινωνικές λειτουργούς Ευαγγελία Κανάκη και Σάντι Μπούκα, την Ψυχολόγο Καμποτροπούλου και φυσικά όλο το εκπαιδευτικό προσωπικό που το έργο του είναι λειτούργημα και ψυχικός τόκος.
Θα κλείσω αυτό το κείμενο με λίγους στίχους του Νίκου Εγγονόπουλου:
να ελπίζης – να ελπίζης πάντα- πως ανάμεσα εις τους ανθρώπους/ …/ θα συναντήσεις απαλές ψυχές με τρόπους/ που τους διέπει καλωσύνη – πάθος ευγενείας – ηρεμία…
λέγε μέσα σου πως δεν θα πάψης ποτέ να ελπίζης, πως δεν θα πάψης ποτέ να πιστεύης, πως δεν θα πάψης ποτέ να ικετεύης, πως δεν θα πάψης ποτέ να επιστρατεύης όλη την αγάπη, που έχεις μέσα σου κρυμμένη, ενάντια στις δυνάμεις του κακού…
