Έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στα μυθιστορήματα εκείνα που στηρίζονται στις συναισθηματικές αντιδράσεις ατόμων διαφορετικών ηλικιών μεταξύ τους. Διαθέτουν ένα είδος κυκλικής θεώρησης του θέματος που αναλύουν.
Στην ουσία κάτι τέτοια μυθιστορήματα εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των cross over λογοτεχνικών βιβλίων και η ικανότητα τους να μπορούν να αποτελούν ενδιαφέρον ανάγνωσμα για αναγνώστες από 13 ετών έως… 83 plus, νομίζω πως τα κατατάσσει ακόμα στα λογοτεχνικά εκείνα έργα που αναπτύσσουν την προβληματική τους με τρόπους ιδιαιτέρους ευρηματικούς όσο και ουσιαστικά καίριους μέσα στην απλότητά τους.
Ένα τέτοιο έργο είναι και το μυθιστόρημα «Ένας γιος» του πολυμετραφρασμένου Καταλανού Αλεχάντρο Παλόμας (Βαρκελώνη 1947). Δυο τα κεντρικά πρόσωπα του έργου – ο Γκιγέρμο, ένα αγόρι, γύρω στα δέκα και ο πατέρας του, ο Μανουέλ. Η μητέρα και σύζυγος απουσιάζει από τη ζωή τους, αλλά η απουσία της είναι αυτή που θα κινητοποιήσει την όλη δράση. Ο μικρός πέρα από την προσωπική έντονη έλλειψη της μητέρας που βιώνει, έχει να αντιμετωπίσει και την περίεργη στάση του πατέρα του που δείχνει από τη μια κάτι να τον απασχολεί και από την άλλη πως κάτι θέλει να κρύψει.
Ο Γκιγέρμο θα αναζητήσει τη βοήθεια από ένα πρόσωπο φανταστικό -τη Μαίρη Πόππινς. Είναι η ηρωίδα που όχι μόνο όλα τα καταφέρνει, αλλά και που τον ίδιο τον συνδέει με την μητέρα του.
Μα η τόσο έντονη ταύτιση του μικρού με αυτήν την ηρωίδα –Εμένα θα μου άρεσε να γίνω η Μαίρη Πόππινς!, δηλώνει στη δασκάλα του, θα κάνει την τελευταία να ζητήσει τη βοήθεια της ψυχολόγου του σχολείου.
Κι έτσι, με βήματα αργά, θα ξεκινήσει μια πορεία αυτογνωσίας τόσο του μικρού όσο και του πατέρα του που στο τέλος θα τους οδηγήσει και σε μια ουσιαστική αλληλοαναγνώριση.
Το μυθιστόρημα δομείται πάνω σε διαδοχικές πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις των κεντρικών ηρώων και έτσι από τη μια διαθέτει μια αμεσότητα, αλλά και μια ταχύτητα κινηματογραφική και από την άλλη προσφέρει στον Παλόμας την ευκαιρία να αποδείξει πως ξέρει όχι μόνο να δημιουργεί χαρακτήρες, αλλά και μέσω των λέξεων και των φράσεων να τους χαρίζει πνοή. Πίσω, όμως, από αυτήν την κατά κάποιο τρόπο ενδοοικογενειακή υπόθεση, δίνουν το παρόν τους και καίρια σημερινά ζητήματα. Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις που έχει αυτή στην καθημερινή ζωή και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Μα και οι πολιτισμικές διαφορές που έντονα παρεμβαίνουν στις ζωές ανθρώπων με διαφορετικούς ηθικούς και κοινωνικούς κανόνες που προέρχονται από άλλες χώρες και καλούνται τώρα να ‘συγκατοικήσουν’. Και το πως τα σύμβολα μια απελευθερωτικής φαντασίας πάντα διατηρούν τη δυναμική τους και επιβεβαιώνουν την ανάγκη ύπαρξή τους.
Τέλος η πρόταση για κατανόηση των αδυναμιών τόσο των δικών μας όσο και των άλλων και αμέσως μετά η απόφαση να υπερνικηθούν οι στερεοτυπικοί διαχωρισμοί.
Μυθιστόρημα φαινομενικά απλό. Στην ουσία γραμμένο με μεγάλη μαεστρία, χρησιμοποιεί τη συναισθηματική φόρτιση για να καταγράψει σύγχρονα προβλήματα και πάντα μέσα από μια απλότητα να προτείνει δρόμο προς επίλυσή τους.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στη μετάφραση της Αλεξάνδρας Γκολφινοπούλου μιας και καταφέρνει να διατηρήσει και στην ελληνική απόδοσή τους το τόσο ξεχωριστό ύφος των μονολόγων.
