Φαίνεται παραδοξολογία, αλλά κυριολεκτώ! Η ευχή “Καλή Ανάσταση” είναι η πληρέστερη, η καταλληλότερη για τα Χριστούγεννα. Για να δούμε! Πρώτα απ’ όλα, για όσους κάνουν μακροβούτι στους ωκεανούς της πίστης (κι όχι surfing στον αφρό μιας αφιλοσόφητης ζωής, ή του καταναλωτισμού, ή της αυτιστικής βεβαιότητας πως αφού δεν βλέπω δυο μέτρα κάτω από τον αφρό, δεν υπάρχει τίποτα παραπέρα από τα δύο μέτρα), για όσους λοιπόν κάνουν μακροβούτι στους ωκεανούς της πίστης, τα Χριστούγεννα δεν είναι γιορτή γενεθλίων. Τα γενέθλια έχουν κάτι μακάβριο. Δεν το βλέπουμε, απλούστατα γιατί δεν θέλουμε να στοχαστούμε πάνω στο συντριπτικό γεγονός του θανάτου. Κι έτσι καμωνόμαστε πως δεν υπάρχει (ή μάλλον πως υπάρχει μόνο για τους άλλους και μόνο ως ατύχημα, ως εξαίρεση –πανάθεμά μας! – ενώ δεν είναι εξαίρεση, αλλά καθεστώς). Τα γενέθλια στην πραγματικότητα σημαίνουν το αναπότρεπτο πάλιωμά μας: την ασταμάτητη απομάκρυνσή μας από το σημείο που γίναμε ζωή, και το ξέφρενο πλησίασμά μας στη στιγμή που θα γίνουμε στάχτη και μπούρμπερη. Αυτό συμβαίνει αναπόδραστα, ακόμα κι αν κρεμαστούμε ανάποδα τσιρίζοντας ότι δεν είναι έτσι! Η μόνη πιθανότητα να μην είναι έτσι, είναι αν η πορεία της ζωής μας είναι από τη ζωή προς πληρέστερη Ζωή, προς μια όντως Ζωή! Τα Χριστούγεννα, λοιπόν, είναι κάτι διαφορετικό. Είναι το πανηγύρι για ένα ανατρεπτικό ξεκίνημα: Ξεκίνημα για το όχι-τέλος, ξεκίνημα για την απελευθέρωση από το αναπόδραστο! Στη Βηθλεέμ ο Θεός αυτοπροσώπως έκανε εαυτό του για πάντα τον άνθρωπο. Δεν τον συνάντησε απλώς. Έγινε ο ίδιος άνθρωπος. Κι αυτό δεν σημαίνει χημεία, δηλαδή δεν σημαίνει απλώς ένωση της θεότητας και της ανθρωπινότητας δίκην δυο ουσιών που αναμιγνύονται. Σημαίνει ότι έγινε ζωή του Θεού η ζωή του ανθρώπου: η πείνα, η δίψα, η ελπίδα, ο πόνος, η τραγικότητα. Ώστε αυτή η ζωή, η ζωή του ανθρώπου, να ελευθερωθεί. Η Χριστού Γέννα είναι η άφιξη του κορυφαίου αλληλέγγυου. Αυτού που δεν παρατηρεί απλώς, που δεν κάνει απλώς δηλώσεις, που δεν περνά απλώς από τις ζωές των άλλων, αλλά εκείνου που γ ί ν ε τ α ι ο άλλος. Στη Σταύρωση ολοκληρώνεται αυτό που ξεκινά στις 25 Δεκεμβρίου. Στον Γολγοθά είναι που ο Χριστός προσέλαβε και τα εσχατότερα σημεία της ανθρώπινης συνθήκης: τον άδικο θάνατο, την παράλογη οδύνη, την προδοσία και την εγκατάλειψη. Ποιανού τη ζωή (ή μάλλον: ποιας ελίτ τη ζωή) θα είχε προσλάβει, αν ζούσε χρόνια πολλά κι ευτυχισμένα κι αν είχε στο τέλος έναν τιμημένο θάνατο ανάμεσα σε αγαπημένους; Πόσων παιδιών το μαρτύριο θα είχε αφήσει απ’ έξω;
Αυτή η διαδρομή του, φάτνη – Γολγοθάς, η διαδρομή της θυσιαστικής και αυτοπρόσωπης αλληλεγγύης, απολήγει στην Α ν ά σ τ α σ η. Χάριν αυτής έγινε η Χριστού Γέννα! Για να ανοίξει ο δρόμος ώστε να συντριβεί ο θάνατος – κάθε λογής θάνατος. Όχι απλώς να παραταθεί επ’ άπειρον η ζωή η βυθισμένη στη φθορά και η αιχμάλωτη στο άδικο. Αλλά ώστε η ζωή να μεταμορφωθεί σε όντως Ζωή, και να πάψει τελεσίδικα η σαπίλα να είναι το τέρμα κάθε ανθρώπινου κόπου – ακόμα και των ευγενέστερων!΄ Χριστός γεννάται, καλή Ανάσταση!
[Είναι χρόνια που μιλώ για την παράδοξη αυτή ευχή. Το 2004 είχα γράψει γι’ αυτήν, «παίζοντας» με συμβολισμούς της βυζαντινής εικόνας: http://www.monastiria.gr/…/paterika-ek…/2012-12-23-11-31-11/ ].
ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ / 22-12-2019/ [24-12-2018] [23-12-2017] Διδάσκων (ΕΔΙΠ)
στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας.
Αρχισυντάκτης του περιοδικού “Σύναξη”
