Η μαντάμ Σιλένα απαντά σε απορίες αναγνωστών επί λογοτεχνικών ζητημάτων και θεμάτων τέχνης

Αγαπητή μαντάμ Σιλένα,

Έχω κάποιο πρόβλημα με τις ψωνάρες, κυρία Σιλένα μου, αλλά μόνο σε σας το εξομολογούμαι. Γιατί, αυστηρή ούσα με τον εαυτό μου, προβληματίζομαι μήπως είμαι και γω ψωνάρα. Κομφούζιο το μυαλό μου. Αναμένω την βοήθειά σας. Αφορά και την Τέχνη αυτό, έτσι δεν είναι;

Ευχαριστώ,

Ρ. Δ.

ΥΓ. Για το επίπεδό μου, άλλη φορά θα σας απασχολήσω.

Αγαπητή Ρ. Δ.,

Πριν από πάρα πολλά χρόνια, στις αρχές του 18^ου αι., ο Luc de Clapiers marquis de Vauvenargues (Λέων στο ζώδιο -για τον ωροσκόπο του θα σας γελάσω και δεν το επιθυμώ) δήλωσε πως «είναι δύσκολο να εκτιμήσεις κάποιον όπως θα το επιθυμούσε».

Δήλωσε επίσης πως «η Φιλοσοφία θριαμβεύει άνετα απέναντι σε όσα αφορούν τα περασμένα και τα μελλούμενα, πλην όμως τα τωρινά την νικούν κατά κράτος». Κάπως έτσι φαίνεται πως προσπάθησε τότε ο δύστυχος Luc να αντέξει το παρόν του, μα και να εξασφαλίσει το μέλλον του ως γνωμικογράφος στον οποίο συχνά καταφεύγουν όσοι επιδιώκουν να μιλήσουν για θέματα τα οποία αγνοούν σε κοινό που επιθυμεί να πιστεύει πως κάποιος δύναται να γνωρίζει τα πάντα.

Βέβαια ο μαρκήσιος δεν πληροφορήθηκε ποτέ την μετεξέλιξή του σε βαρύγδουπο λυσάρι ενσωματωμένο σε καλάμι τέταρτης γενιάς, διαθέτον και ίντερνετ.

Σε πάμπολλους εξάλλου δεν συνέβη κάτι παρόμοιο; Νά, πάρτε για παράδειγμα το δύσμοιρο Βαν Γκωγκ. Να έμαθε άραγε ποτέ για το μεταθανάτιο θρίαμβό του; Αν ναι, πόσο θα γέλασε το χειλάκι του, που για χρόνια πάλεψαν να ανακαλύψουν πώς στο καλό έφτιαχνε τούτο το υπέροχο μπλε του!

Τέλος πάντων, για να επανέλθουμε στο θέμα σας, στο ίδιο μήκος κύματος με τα παραπάνω, ένα έχω να σας πω:

Σε λίγα χρόνια θα τα θυμόμαστε αυτά και θα γελάμε. Συμπερασματικά και προς το παρόν προηγείται το μαύρο δάκρυ, δηλαδή.

Με ποια ιδιότητα όμως καλείστε να το χύσετε (το δάκρυ), αγαπητή αναγνώστρια; Ως Ρ. Δ. ή ως «ψωνάρα» Ρ. Δ. ;

Πώς ορίζετε την έννοια ψωνάρα (υπερθετικός της λέξης ψώνιο, τουτέστιν «καβαλημένος-η-ον» στην καθομιλουμένην μαλλιαρήν) ώστε να αποφασίσετε εάν συγκαταλέγεστε στις τάξεις της;

Προσωπικά αρχικά στο νου μου έρχεται ο ντε Γκωλ, ο οποίος φέρεται να είχε δηλώσει πως «όταν θέλω να μάθω τι σκέφτεται η Γαλλία, ρωτώ τον εαυτό μου», όμως ας αφήσουμε πλέον τους νεκρούς στην ησυχία τους (ιδιαίτερα όταν έχουν να επιδείξουν και κάποιες επιτυχίες στο βίο τους, εν πάση περιπτώσει) κι ας ασχοληθούμε με τους ζωντανούς. Νά, για παράδειγμα με τη βατραχίνα του Αρκά, η οποία την ώρα που δεχόταν με απογοήτευση και ανία τις ερωτικές περιπτύξεις ενός νάρκισου βατραχίνου σκέπτονταν «Έχει γεμίσει ο βάλτος από ψώνια που νομίζουν πως είναι μαγεμένοι πρίγκιπες».

Άρα, και ψυχαναλυτικά προσεγγίζοντάς το, θα μπορούσαμε να τολμήσουμε να συμφωνήσουμε με τον Φρόυντ στο ότι τελικά «η Τέχνη είναι μια διέξοδος στο γενετήσιο πρόβλημα», οπότε είστε ελεύθερη να αναρωτηθείτε εάν και πόσο και μέχρι πότε είστε διατεθειμένη να υφίστασθε τα ανάλογα προβλήματα των γύρω σας ή να ασχοληθείτε με τα δικά σας, γενετήσια και μη.

Παρόλα αυτά, και ως μια ύστατη πράξη αντίστασης, θα πρότεινα να αντικαταστήσετε στο μυαλό σας το «κομφούζιο» με τον Κομφούκιο, ο οποίος στα χρόνια του δεν ήταν ευπώλητος μεν, ούτε χρηματοδοτούσε εκδότες για να βγάλει βιβλία να τα μοιράσει σε φίλους του, φέρεται όμως να είχε δηλώσει πως «Ο ανώτερος άνθρωπος έχει απαιτήσεις από τον εαυτό του. Ο κατώτερος από τους άλλους», αλλά κυρίως ότι «Όταν παραπονιέσαι για το κακό, το διπλασιάζεις. Όταν το περιγελάς, το εξουδετερώνεις». Οπτικοποιήστε το ως κάτι σαν εντομοκτόνο, ας πούμε.

Συμπερασματικά, σας εύχομαι καλούς ψεκασμούς, αγαπητή Ρ. Δ.

Έντεχνα πάντα!

Με εκτίμηση,

Μαντάμ Σιλένα