Πρόκειται για δεκατέσσερις αφηγήσεις με αφορμή το ταξίδι της συγγραφέως στην Ιαπωνία, το φθινόπωρο του 1982. Ανήκουν στα τελευταία της γραπτά. Ως μέρος του κύκνειου άσματός της μαρτυρούν τόσο το μείζον ψυχικό σθένος της, όσο και τον υψηλότατο δείκτη της πρόσληψης της ετερότητας εν γένει, χωρίς προκαταλήψεις ή αγκυλώσεις. Ο τίτλος ανάγεται σε μια φράση ενός σημαίνοντος ήρωά της, του Ζήνωνα, από το κρίσιμο μυθιστόρημά της L’ Oeuvre au Noir, ή Η Άβυσσος. Ήτοι: «Ποιος θα ‘ταν τόσο ανόητος να πεθάνει χωρίς να ‘χει κάνει έστω και μία φορά τον γύρο της φυλακής του;» (Ιδέτε τη μετάφραση της Ιωάννας Χατζηνικολή στις ίδιες εκδόσεις). Αφού προηγουμένως αφήσουμε πίσω μας την αμερικανική ενδοχώρα και τον Ειρηνικό Ωκεανό και ό, τι κατ΄ οικονομίαν θα μπορούσε να αφορά τις δύο αυτές γεωπολιτικές συνισταμένες, διανύουμε μαζί της μια ιδιαίτερα γοητευτική απόσταση. Είναι αυτή που χωρίζει τον ιδιαίτερα γνωστό ποιητή της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου, του 17ου αιώνα, τον Ματσούο Μουνεφούσα, γνωστότερο ως Μπάσο, έως τον Μισίμα, τον αυτοκτόνο παρ ΄ ολίγον νομπελίστα μυθιστοριογράφο του 20ου αιώνα. Έχοντας μάλιστα κατά νου ότι “η συγκίνηση και η γνώση γεννιούνται από αυτήν την υποταγή στο γεγονός”, το ταξίδι μας δεν αργεί να αναβαθμισθεί συν τοις άλλοις σε μια αφήγηση-περιήγηση στο πολιτισμικό παρελθόν της Ιαπωνίας. Χωρίς να ακολουθεί κατ’ ανάγκην τις προκαθορισμένες οδούς των τουριστών, η συγγραφέας αναζητεί αλλού την πολυπόθητη μέθεξη, την πνευματική ένωση δηλαδή με το δεδομένο τοπίο. Έτσι μπορεί απερίσπαστη να αναζητήσει τις κεκρυμμένες αξίες πίσω από τις όψεις των φαινομένων. Ο στοχαστικός τόνος επικυριαρχεί, ενώ οι ουμανιστικές της καταβολές συνδράμουν στην αποτελεσματικότερη ακτινογραφία του αισθητού. Η γραφή ετάζει δηλαδή και νεφρούς κατοίκων. Ο ημέτερος Λευκάδιος Χερν και Ισπανός Ερνέστο Φενολλόζα, που δραστηριοποιήθηκε στη Βόρεια Αμερική παρίστανται, μεταξύ άλλων, σ΄ αυτό το γοητευτικό ξεφύλλισμα του παρελθόντος-διεσταλμένου παρόντος. Από κάθε άποψη είναι πολύτιμη για τον συστηματικό αναγνώστη των έργων της Γιουρσενάρ και η συναφής διάλεξή της, που εδόθη στο Γαλλικό Ινστιτούτο του Τόκιο, στις 26 Οκτωβρίου 1982, με την οποία κλείνει το βιβλίο. |
